به گزارش خبرگزاری اقتصاد ایران از صبح امروز (چهارشنبه، ۲۶ آذر ۱۴۰۴) با اعلام نرخ اسکناس بر مبنای «تالار دوم» در تابلوهای مرکز مبادله، موجی از تفاسیر ضد و نقیض در فضای مجازی شکل گرفت. بسیاری از منابع غیررسمی با تیترهایی همچون «دلار توافقی حذف شد» سعی در القای این مفهوم داشتند که مکانیزم بازار توافقی از بین رفته است.

در حالی که تغییر مرجع قیمت‌گذاری اسکناس در مرکز مبادله ارز و طلای ایران توسط برخی کانال‌های خبری به اشتباه تحت عنوان «حذف دلار توافقی» تعبیر شده است، بررسی‌های فنی و اظهارات سخنگوی مرکز مبادله نشان می‌دهد که این اقدام نه تنها به معنای حذف ارز توافقی نیست، بلکه گامی مهم در جهت شفافیت، حذف رانت و یکپارچه‌سازی نرخ‌های ارزی در تالارهای غیر از تالار اول ارز تجاری است.

اما واقعیت ماجرا چیست؟ آنچه رخ داده، جایگزینی نرخ «تالار دوم» به جای نرخ‌های پیشین (تالار اول) به عنوان مبنای محاسبات اسکناس است. این یعنی به رسمیت شناختن نرخی که حاصل عرضه و تقاضای واقعی‌تری در تالار دوم بازار تجاری، تالار خدماتی و ارز مسافرتی است.

برای شفاف‌سازی دقیق این تغییرات فنی و نحوه محاسبه جدید قیمت ارز مسافرتی و خدماتی، با «اصغر بالسینی»، سخنگوی مرکز مبادله ارز و طلای ایران گفت‌وگو کرده‌ایم.

تفکیک تالارهای اول و دوم با اعلام نرخ هر تالار

اصغر بالسینی در خصوص تغییرات اعمال شده در تابلوهای مرکز مبادله توضیح داد که هدف اصلی، تفکیک نرخ‌های توافقی در هر دو تالار اول و دوم است که در هر دو تالار مبنای معاملات، توافق بین صادرکنندگان و واردکنندگان از طریق سامانه مرکز مبادله است.

سخنگوی مرکز مبادله ارز و طلای ایران گفت: نرخی که امروز برای اسکناس دلار مشاهده می‌شود (برای مثال ۱۰۷ هزار و ۵۰۵ تومان)، در حقیقت همان نرخ کشف شده در تالار دوم بازار ارز تجاری مرکز مبادله ایران است. نکته مهم اینجاست که از این پس، این نرخ به عنوان مبنای نرخ اسکناس در بخش ارز خدماتی نیز قرار می‌گیرد.

وی تصریح کرد: پیش از این نرخ متفاوتی برای اسکناس ارز خدماتی وجود داشت، اما اکنون مبنای نرخ اسکناس ارز مسافرتی همان نرخ تالار دوم شده است.

وی افزود: مبنای قیمتی برای تمام کسانی که اسکناس دریافت می‌کنند (از جمله مسافران)، همان نرخ کشف شده در تالار دوم مرکز مبادله است.

فرمول نهایی قیمت ارز برای مسافران

سخنگوی مرکز مبادله در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه قیمت نهایی پرداختی توسط مردم چگونه محاسبه می‌شود، به موضوع کارمزدها اشاره کرد.

بالسینی گفت: در حال حاضر کارمزد صدور ارز مسافرتی یعنی دریافت اسکناس ارز مسافران خارجی ۲ درصد تعیین شده است. این بدین معناست که متقاضی ارز مسافرتی، نرخ روز اعلامی تالار دوم را مبنا قرار می‌دهد و ۲ درصد به عنوان کارمزد به آن اضافه می‌شود تا مبلغ نهایی پرداختی مشخص شود.

او برای شفافیت بیشتر مثال زد: فرض کنید نرخ روز تالار دوم ۱۰۷,۵۰۵ تومان باشد؛ مسافران سفرهای خارجی برای دریافت ارز، این مبلغ را به علاوه ۲ درصد کارمزد پرداخت می‌کنند و اسکناس خود را تحویل می‌گیرند.