به گزارش خبرگزاری اقتصاد ایران , در این میان، مالیات بر عایدی سرمایه (CGT) به ویژه در بخش زمین، به عنوان یکی از ابزارهای بالقوه برای کنترل سوداگری و هدایت سرمایه‌ها به سمت تولید، مطرح است.
اما آیا این مالیات می‌تواند راهگشا باشد یا خود به مانعی جدید در مسیر رونق اقتصادی تبدیل خواهد شد؟

اقتصاددانان مدت‌هاست که بر لزوم کنترل سفته‌بازی در بازارهای دارایی، از جمله بازار زمین، تأکید دارند. سفته‌بازی که به خرید و فروش دارایی‌ها با هدف کسب سود از تغییرات قیمتی کوتاه‌مدت و بدون ارزش‌افزایی واقعی اشاره دارد، می‌تواند منجر به ایجاد حباب‌های قیمتی، افزایش نابرابری و انحراف منابع از بخش‌های مولد اقتصاد شود.
در همین راستا، پیاده‌سازی نظام مالیات بر عایدی سرمایه، به خصوص بر سود حاصل از خرید و فروش زمین، یکی از رویکردهای سیاستی است که در بسیاری از کشورها برای مقابله با این پدیده به کار گرفته شده است.

تحلیل اثرات اقتصادی-تجاری:

کاهش سفته‌بازی و کنترل قیمت‌ها:
منتقدان سفته‌بازی معتقدند که وضع مالیات بر سود حاصل از فروش زمین، انگیزه سفته‌بازان را برای نگهداری طولانی‌مدت زمین و ایجاد حباب قیمتی کاهش می‌دهد. این امر می‌تواند به ثبات نسبی بازار مسکن و جلوگیری از جهش‌های ناگهانی قیمت کمک کند.

هدایت سرمایه به سمت تولید:
با افزایش هزینه سفته‌بازی، انتظار می‌رود سرمایه‌ها به سمت بخش‌های مولدتر اقتصاد، مانند صنعت و کشاورزی، هدایت شوند. این تغییر الگوی سرمایه‌گذاری می‌تواند به رشد تولید ناخالص داخلی و ایجاد اشتغال کمک کند.

افزایش درآمدهای دولت:
در صورت اجرای موفقیت‌آمیز، مالیات بر عایدی سرمایه می‌تواند منبع درآمدی جدیدی برای دولت فراهم کند که می‌تواند صرف سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها، خدمات عمومی یا جبران کسری بودجه شود.

جنبه‌های منفی و چالش‌ها:

پیچیدگی اجرا و احتمال فرار مالیاتی:
یکی از بزرگترین چالش‌های پیاده‌سازی مالیات بر عایدی سرمایه، پیچیدگی‌های اجرایی و احتمال بالای فرار مالیاتی است. شناسایی دقیق زمان خرید و فروش، محاسبه هزینه تمام شده و عایدی واقعی، و همچنین نظارت مؤثر بر اجرای قانون، نیازمند یک سیستم قوی مالیاتی و اداری است که در حال حاضر ممکن است زیرساخت‌های لازم آن به طور کامل فراهم نباشد.

رکود بازار و کاهش معاملات: 
برخی کارشناسان معتقدند وضع مالیات سنگین بر معاملات زمین می‌تواند منجر به رکود بیشتر در بازار و کاهش حجم معاملات شود. این امر می‌تواند به بخش ساخت و ساز که ارتباط نزدیکی با بازار زمین دارد، آسیب برساند.

تأثیر بر بازار مسکن:
بازار مسکن ایران به شدت به بازار زمین وابسته است. هرگونه شوک یا رکود در بازار زمین می‌تواند به سرعت به بازار مسکن سرایت کرده و تأثیرات منفی بر دسترسی مردم به مسکن بگذارد.

ابهام در نرخ‌گذاری و زمان‌بندی:
تعیین نرخ مناسب مالیات و همچنین دوره زمانی لازم برای تعلق گرفتن مالیات (مثلاً فروش پس از یک سال نگهداری) از جمله عواملی است که می‌تواند موفقیت یا شکست این سیاست را رقم بزند. نرخ‌گذاری نامناسب می‌تواند یا ناکارآمد باشد یا موجب رکود شدید شود.

تجربه جهانی و نکات عملی:

بسیاری از کشورها با الگوهای مختلف، مالیات بر عایدی سرمایه را اجرا کرده‌اند. موفقیت این سیاست‌ها به عوامل متعددی از جمله طراحی دقیق قانون، زیرساخت‌های اجرایی قوی، و انطباق با شرایط اقتصادی هر کشور بستگی دارد. به عنوان مثال، برخی کشورها با اعمال نرخ‌های پایین‌تر یا معافیت برای دوره‌های نگهداری طولانی‌تر، سعی در متعادل کردن اهداف کنترلی و جلوگیری از رکود داشته‌اند.

به گزارش اکونیوز، مالیات بر سفته‌بازی زمین پتانسیل تبدیل شدن به یک ابزار مؤثر برای کنترل سوداگری، هدایت سرمایه به سمت تولید و افزایش درآمدهای دولت را دارد. با این حال، اجرای موفقیت‌آمیز آن نیازمند طراحی دقیق، زیرساخت‌های اجرایی قوی، و مدیریت ریسک‌های مرتبط با رکود بازار و فرار مالیاتی است. بدون فراهم بودن این پیش‌شرط‌ها، این مالیات ممکن است به جای راهکار، به مانعی جدید در مسیر رشد اقتصادی و ثبات بازار تبدیل شود. بررسی دقیق و کارشناسی، و همچنین تدوین قوانینی منعطف و منطبق با شرایط خاص اقتصاد ایران، کلید موفقیت در این زمینه خواهد بود.