به‌گفته کارشناسان مرتبط و همچنین اقلیم‌شناسان  دولت پاکستان باید فراتر از برنامه‌های فعلی خود گام بردارد تا آب کافی برای پایتخت و مناطق کشاورزی و صنعتی اطراف آن تأمین شود.

مشکلات اسلام‌آباد و راولپندی نمونه‌ای گویا از چالش‌های کلی پاکستان در مقابله با تأثیرات تغییرات اقلیمی بر منابع آب بوده آنهم زمانی که 80 درصد کشاورزی این کشور به منابع آب رودخانه سند وابسته است و برآوردها نشان می‌دهد مشکلات آب شرب نه به منابع تامین آن بلکه بر سیاست‌های توزیع و نگهداری منابع مرتبط است چون آمارها نشان می‌دهد کمبود 32 درصدی تامین آب شرب، مصرف آب آلوده در بیش از 80 درصد جمعیت را تشدید کرده که به نوعی بحرانی بسیار نگران کننده است.

به گفته کارشناسان  در دو شهر یاد شده به عنوان نمونه‌ای از کل مشکلات مرتبط با تامین آب آشامیدنی، حدود 40 درصد مردم به آب سطحی (از رودخانه‌ها) و 60 درصد به آب زیرزمینی وابسته‌اند که هر دو سیستم با مشکلات جدی روبرو است به‌صورتی فقدان نظارت بر کنتورهای آب و نبود مقررات کافی، باعث شده چاه‌ها به شدت بیش از حد بهره‌برداری شوند و عمق آب زیرزمینی به طور قابل توجهی کاهش یابد.

از سوی دیگر همچنین، آلودگی گسترده آب با مواد شیمیایی، زباله و فاضلاب، سلامت عمومی را تهدید می‌کند و بیماری‌های مرتبط با آب و افزایش سرطان در این مناطق را به دنبال داشته است.

فرسودگی زیرساخت‌ها

نکته قابل توجه درباره توزیع آب آشامیدنی در پاکستان بخصوص در پایتخت فرسوده و قدیمی بودن زیرساخت‌های آب‌رسانی است و این مشکل زمانی خودنمایی می‌کند که منابع اصلی آب از سه سد خانپور، راول و سیملی تأمین می‌شود و این منابع به دلیل فرسودگی زیرساخت‌ها حتی در زمان پر بودن هم ظرفیت کافی برای تامین نیاز منطقه تحت پوشش را ندارند. به صورتی که برآوردها نشان می‌دهد راولپندی در تابستان با کمبود روزانه 18.5 میلیون گالن و اسلام‌آباد با کمبود 52 میلیون گالن آب مواجه است و در عین‌حال  تنها 13 از 53 تصفیه‌خانه آب قادر به تأمین آب آشامیدنی سالم هستند.

به گفته برخی کارشناسان شبکه لوله‌کشی و آبرسانی در پایتخت بین 30 تا 100 سال پیش ساخته شده و به دلیل نبود تعمیرات کافی و مشکلات زهکشی باران و فاضلاب، وضعیت نامناسبی دارد و به همین دلیل هدررفت بالایی در شبکه توزیع آب اتفاق می‌افتد.

این افراد معتقدند تغییرات اقلیمی نیز تهدید جدی برای منابع آب این مناطق است به‌صورتی که  فصل زمستان گذشته یکی از خشک‌ترین‌ها در تاریخ پاکستان بود و بارش‌ها تا 67 درصد کمتر از حد معمول بوده است و در عین‌حال کاهش شدید سطح آب پشت مخزن سدهای تامین کننده آب مورد نیاز دو شهر یاد شده باعث شده این سدها  قادر به تولید برق و برنامه‌های اتصال اسلام‌آباد به سد تربیلا نیز کمکی نخواهد کرد. 

از سوی دیگر کارشناسان تاکید می‌کنند یکی از مهمترین نکات که عامل بروز چنین چالشی شده است درکنار سایر موارد موضوع افزایش شهرنشینی و ورود مهاجران از سایر نقاط کشور به پایتخت است به صورتی که این روند افزایش جمعیتی بار سنگینی بر دوش شبکه ضعیف آبرسانی اسلام‌آباد و راولپندی شده و  پیش‌بینی می‌شود تا سال 2030 حدود 40 درصد جمعیت پاکستان در مناطق شهری زندگی کنند.

این درحالی است که درکنار مشکلات ایجاد شده به این دلیل، کمبود آب باعث شده کسانی که توان مالی دارند، به خدمات تانکر آب یا آب بسته‌بندی شده روی بیاورند، اما نظارت ضعیف موجب افزایش قیمت‌ها و عرضه آب ناسالم شده است.

همچنین جامعه‌شناسان براین باورند که افزایش مشکلات یاد شده در زمینه کمبود آب در این دو شهر به نارضایتی اجتماعی منجر می‌شود و نشانه‌های آن هم اعتراضات محدود در راولپندی طی ماه‌های گذشته است که می‌تواند به سادگی به سایر نقاط نیز سرایت کند.