در مسیر پیاده‌روی اربعین، انسان‌ها از ملیت‌ها، مذاهب و فرهنگ‌های گوناگون بدون انتظار مادی و با نیتی خالص گرد هم می‌آیند. این اجتماع عظیم، فضای تازه‌ای فراهم می‌آورد برای تمرین همدلی، گفتگو، گذشت و پذیرش دیگری. چه بسیار انسان‌هایی که شاید در طول سال امکان تجربه هم‌زیستی مسالمت‌آمیز و بی‌غرضانه را نیافته‌اند اما اینجا، گمشدگان راه الفت و محبت را گویی دوباره می‌یابند و به هم هدیه می‌دهند.

 اربعین چگونه سبک زندگی را اصلاح می‌کند؟

ارزش‌هایی مانند ایثار و مهمان‌نوازی در اربعین معنایی عمیق‌تر پیدا می‌کنند. مردمی که از داشته‌های مادی خود بی‌چشمداشت می‌بخشند و زائرانی که از راحتی و آسایش می‌گذرند تا از سختی راه بهره معنوی ببرند، همگی در فضایی قرار می‌گیرند که تمرین سبک‌بال شدن از دنیا و نزدیک شدن به حقیقت وجود است. در این میان، حتی فرزندان کوچک، نوجوانان و سالمندان هم معنای مشارکت، همدردی و همبستگی را با گوشت و پوست خود درک می‌کنند.

یکی دیگر از دستاوردهای عمیق اربعین، بازیابی و بازپروری حس عدالت‌خواهی و مقاومت در برابر ظلم است. یاد امام حسین و یارانش، با ایستادگی و عدم سازش با باطل، الهام‌بخش انسان معاصر است تا اگر احساس می‌کند عدالت و آزادی گمگشته اوست، با الهام از این حقیقت تاریخی، باز هم بایستد و ارزش‌های خود را زنده نگه دارد. این بازیابی، شکلی جمعی و آگاهانه به خود می‌گیرد و انسان را با رسالت تاریخی خویش در دفاع از مظلوم گره می‌زند.

در میان ازدحام جمعیت و همراهی میلیون‌ها نفر، انسان فرصتی برای تفکر در باب معنای زندگی و بازخوانی هویت خود پیدا می‌کند. بسیاری از زائران، خود را در آیینه نگاه دیگری می‌بینند و دردها، آرزوها و امیدهای مشترک را بهتر لمس می‌کنند. این تجربه جمعی، نه‌تنها معنویت فردی را تقویت می‌کند، بلکه سرمایه‌ای معنوی برای اصلاح جامعه و هم‌افزایی فکری و عملی به ارمغان می‌آورد.

 اربعین نه فقط احیای ارزش‌های گمشده، بلکه یک مدرسه انسان‌سازی و تمدن‌پروری است؛ تجربه‌ای که نشان می‌دهد انسان، با قرارگرفتن در چنین آیین‌هایی، می‌تواند بار دیگر به سرچشمه فضیلت‌ها و پاکی‌ها بازگردد و با بازپروری این ارزش‌ها، سهمی فعال در ساخت آینده‌ای روشن‌تر برای بشر ایفا کند. اربعین، فرصتی است برای این بازگشت باشکوه و یادآور عهدی دوباره با خود و خدای خود.