یکی از برجسته‌ترین جلوه‌های اربعین، مهمان‌نوازی بی‌دریغ مردم عراق و دیگر خادمان مسیر است. موکب‌ها نه‌تنها بنای تأمین نیازهای زائران را دارند بلکه فضای اطمینان، دوستی و برادری میان ملت‌ها را تقویت می‌کنند. این ارزش بارها در منظر تمدن‌های بزرگ اسلامی تکرار شده و در اربعین به اوج خود می‌رسد.

از دیگر سو اربعین، نمایش بزرگ همکاری و کمک جمعی است. در این رویداد، تفاوت‌های اجتماعی و اقتصادی رنگ می‌بازد و اصل مواسات در پیشبرد امور زائران نقش‌آفرین می‌شود. فرهنگ کمک بی‌چشم‌داشت و ایثار، شکوفاترین تجلی خود را در خدمت به زائران و حمایت از قشرهای ضعیف‌تر می‌یابد.

تأثیر بین‌فرهنگی و وحدت بخش اربعین بی‌بدیل است طوری که محدوده مرزها را درمی‌نوردد و بستر همدلی میان مسلمانان و حتی غیرمسلمانان را فراهم می‌کند. حضور پیروان ادیان و مذاهب مختلف در این واقعه، به ایجاد شناخت متقابل و کاهش تعصبات فرهنگی می‌انجامد و پایه‌های تمدنی نوین با محوریت محبت و عدالت را تقویت می‌کند.

در این مناسک، ارزش‌هایی چون همدردی، مواسات، همیاری و احترام متقابل بازخوانی و بازتولید می‌شوند. بنای اربعین نه بر مبنای ثروت یا قدرت، بلکه بر پایه کرامت انسانی و روحیه خدمت‌گزاری است. از این رهگذر، زیارت اربعین به الگویی برای بازسازی اجتماعی در جوامع بحران‌زده نیز تبدیل می‌شود.

نتیجه آنکه زیارت اربعین با ایجاد بزرگ‌ترین کارگاه انسان‌سازی، نقش بی‌بدیلی در گسترش سرمایه اجتماعی و اصلاح ساختارهای مدنی ایفا می‌کند. این حرکت، الگویی زنده برای بشریت قرن جدید است که می‌تواند از راه همدلی، تعاون و فرهنگ مهمان‌نوازی، جوامع انسانی را به سمت صلح و پیشرفت رهنمون کند.