به گزارش خبرگزاری اقتصاد ایران ،  ایران به عنوان یکی از معدود کشورهای منطقه خاورمیانه که توانسته به این فناوری پیچیده دست یابد، همواره مورد توجه رسانه‌ها و نهادهای بین‌المللی قرار داشته است.
این گزارش به بررسی جایگاه ایران در میان دارندگان فناوری پرتاب ماهواره و مقایسه جایگاه آن با کشورهای پیشرو می‌پردازد.

جایگاه ایران در باشگاه فضایی جهان

ایران با انجام موفق پرتاب ماهواره‌های بومی نظیر امید، رصد، نوید، فجر و نور، به جمع معدود کشورهای دارای توان طراحی، ساخت و پرتاب ماهواره پیوست.
بر اساس داده‌های اتحادیه بین‌المللی مخابرات (ITU)، تاکنون تنها ۱۰ کشور جهان (ازجمله آمریکا، روسیه، چین، فرانسه، ژاپن، هند و کره شمالی) توانسته‌اند به طور مستقل ماهواره را با پرتابگر ملی به فضا ارسال کنند.
ایران با پرتاب موفق ماهواره “امید” در سال ۱۳۸۷ و ادامه این مسیر تا پرتاب‌های اخیر، به عنوان یازدهمین کشور صاحب این فناوری شناخته می‌شود.

شاخص‌های پیشرفت و چالش‌ها

 توسعه فناوری پرتابگر:
ایران تا کنون چندین مدل ماهواره‌بر از جمله سفیر، سیمرغ و قاصد را به صورت عملیاتی مورد استفاده قرار داده و آخرین آزمایش‌های زیرمداری ماهواره‌برهای جدید نیز با هدف به‌روزرسانی و افزایش ظرفیت حمل بار انجام شده است.

بومی‌سازی تجهیزات:
زنجیره فناوری فضایی ایران اعم از طراحی، ساخت بدنه ماهواره، سیستم‌های کنترل، سیستم‌های مخابراتی و حسگرها تا حد زیادی با اتکا به دانش بومی توسعه یافته است.

 چالش‌های پیش رو:
تحریم‌های بین‌المللی، محدودیت‌های انتقال فناوری و مشکلات تأمین زیرساخت‌های پیشرفته از مهم‌ترین چالش‌های برنامه فضایی ایران هستند. همچنین میزان دقت و قابلیت اعتماد برخی از پرتابگرهای ایرانی، همچنان نسبت به کشورهای پیشرفته نیازمند ارتقا است.

رقبای منطقه‌ای و جهانی ایران

در منطقه غرب آسیا، به جز ایران، تنها رژیم صهیونیستی موفق به پرتاب ماهواره شده و بسیاری از کشورهای منطقه عمدتاً به خرید سرویس‌های فضایی یا استفاده از پرتابگرهای خارجی وابسته‌اند. در مقیاس جهانی نیز کشورهای ایالات متحده آمریکا، روسیه، چین و اخیراً هند و کره شمالی با تکیه بر منابع مالی و زیرساخت‌های عظیم علمی و صنعتی، پیشتاز فناوری‌های فضایی باقی مانده‌اند.

اثرات و دستاوردها

ورود ایران به باشگاه کشورهای صاحب فناوری پرتاب ماهواره باعث ارتقای جایگاه علمی و اقتدار ملی کشور شده و امکان توسعه زیرساخت‌های راهبردی از جمله ارتباطات، سنجش از دور و پایش حوادث طبیعی را فراهم ساخته است. این قابلیت همچنین در افزایش استقلال فناوری و کاهش وابستگی به کشورهای خارجی اثرگذار بوده است.

چشم‌انداز آینده

مطابق با اسناد بالادستی و افق ۱۴۰۴، برنامه فضایی ایران دستیابی به مدارهای بالاتر و توسعه ماهواره‌برهای سنگین را هدف‌گذاری کرده است. موفقیت در این مسیر بستگی به تداوم سرمایه‌گذاری، توسعه نیروی انسانی متخصص و غلبه بر موانع فنی و مالی خواهد داشت.
به گزارش اکونیوز، ایران با اتکا به توان داخلی و پشتوانه دانش بومی، یکی از معدود کشورهای صاحب فناوری پرتاب ماهواره به شمار می‌رود. هرچند هنوز فاصله‌های قابل توجهی با کشورهای پیشرفته جهان دارد، اما دستاوردهای فضایی ایران در سال‌های اخیر نوید آینده‌ای روشن و شتاب علمی قابل توجه را در این حوزه مهم برای کشور به همراه دارد.