به گزارش خبرگزاری اقتصاد ایران ، این روزها بحث حذف موتورهای احتراق‌داخلی و جایگزینی آن با انرژی الکتریکی و تجدیدپذیر بسیار داغ است؛ اما با این وجود، ژاپنی‌ها برخلاف این جریان، در حال پیشرفت و نوآوری هستند. اخیرا کمپانی مزدا اعلام کرده که با موتورهای احتراق‌داخلی سنتی باید خداحافظی کرد و به موتورهای ۴ سیلندر جدید، سلامی نو کرد. سامورایی‌ها به‌صورت جدی در حال پیشرفت در این بخش هستند که در ادامه طرح نوآورانه و خلاقانه مزدا را بررسی خواهیم کرد.

تغییر و تحولات به سبک ژاپنی‌ها

کمپانی‌های مطرح ژاپنی درصدد رسیدن به بهترین موتورهای صنعت‌خودرو در آینده هستند. فعالان صنعت‌خودرو در جهان، در جست‌وجوی یافتن راهی برای تولید موتورهای جدید، در حال کاهش آلایندگی‌ها و نزدیک شدن به معیارهای انرژی پاک هستند.

از سال ۲۰۱۷ میلادی به بعد اعلام شد که موتورهای احتراق‌داخلی در خودروهای آینده دیگر جایگاهی ندارند. به‌همین دلیل بسیاری از کمپانی‌های صاحب‌سبک در صدد هستند نوآوری‌های تکنولوژی را در موتورهای خود بگنجانند.

بر این اساس مزدا یک کمپانی خودروساز موفق ژاپنی است که با عرضه یک خودرو جدید با موتور ۴ سیلندر، قصد ایجاد تحولات گسترده‌ای در این زمینه دارد. کمپانی‌های خودروساز هر یک با انواع مختلفی از موتورها مسیر استفاده از انرژی تجدیدپذیر را می‌پیمایند، اما هنوز یک موتور بی‌نقص با راندمان بالا طراحی نشده است. بر این اساس مزدا نیز برای دستیابی به این مهم، تلاش‌هایی را آغاز کرده است.

دلیل تنوع موتورها چیست؟

بسیاری از کشورها نگران تغییرات اقلیمی هستند. آن‌ها می‌خواهند با ایجاد تغییرات مثبت در موتورهای احتراق‌داخلی از وارد شدن آسیب به محیط‌زیست جلوگیری کنند. آن‌ها بر این باورند که موتورهای بنزینی یا دیزلی بیش‌ترین سهم را در ایجاد آلودگی برای کره زمین دارند.

بر این اساس اکثر خودروسازان ژاپنی از جمله تویوتا، مزدا، هوندا، نیسان و میتسوبیشی به‌دنبال استفاده از موتورهای جدید و پاک‌ هستند. هرچند که در زمینه انرژی الکتریکی و تجدیدپذیر تسلا نقش اصلی را ایفا می‌کند.

طرح جایگزینی انرژی الکتریکی با سوخت فسیلی توانست بیش از یک دهه در صنعت‌خودرو جایگاه ویژه‌ای را از آنِ خود کند. همین مهم سبب شده است که محصولات EV یا تمام‌برقی کمپانی‌هایی مانند تسلا، هیوندای، مرسدس‌بنز، ب‌ام‌و، آئودی، ولوو و فورد حضور قدرتمندی در بازار داشته باشند.

ژاپنی‌ها به‌دنبال راهی موثرتر از انرژی الکتریکی

تامین انرژی الکتریکی برای بسیاری از کشورها با چالش جدی همراه است؛ از طرفی ژاپنی‌ها همواره نشان داده‌اند که برای حفظ محیط‌زیست از هیچ تلاشی کوتاهی نمی‌کنند.

همین مهم سبب شده است ژاپنی‌ها درصدد یافتن جایگزینی بهتر از انرژی الکتریکی در صنعت‌خودرو باشند. بر این اساس آن‌ها موتورهای هیدروژنی یا Fuel cell را برگزیده‌اند و دلیل انتخاب چنین قوای محرکه‌ای پاک بودن آن نسبت به‌خودروهای EV یا برقی است. مکانیزم عملکردی موتورهای هیدروژنی بر این اساس است که از هیدروژن به‌عنوان نیرویی جهت حرکت خودرو بهره گرفته می‌شود.

هیدروژن تنها عنصری است که پس از خروج از اگزوز به‌بخار آب بدل می‌شود. کمپانی تویوتا در این عرصه یکه‌تاز بوده و با ارائه فناوری‌های پیشرفته توانسته در این زمینه صاحب‌سبک‌ باشد. همچنین کمپانی مزدا اخیرا در این زمینه با سرمایه‌گذاری فراوان توانسته حرف‌های بسیاری برای گفتن داشته باشد.

نوآوری‌های تکنولوژی به سبک ژاپن

همان‌طور که اشاره شد بسیاری از کمپانی‌های مطرح در جهان به‌سمت تولید خودروهای برقی یا هیدروژنی رفته‌اند؛ اما کمپانی مزدا طرح خود را برای استفاده از بنزین همچنان در دستور کار دارد. شاید به این فکر کنید که این طرح سبز نبوده و هیچ راهی وجود ندارد که این موتور در آینده صنعت‌خودرو باقی بماند.

اما مزدا در آخرین توضیحات خود درباره این موتور، بیان کرده است: «ما از موتورهای بنزینی استفاده می‌کنیم، اما آن‌ها تمیزتر و مدرن‌تر خواهند بود. این طرح ما براساس ساختار یک موتور ۴ سیلندر است که پس از بهینه‌سازی و استفاده از تکنولوژی‌های جدید، به‌عنوان یک موتور سبز شناخته می‌شود. این موتور برای استفاده روزمره بسیار قدرتمند و عملکرد سوختی آن بسیار بهینه و مطلوب است. یکی دیگر از ویژگی‌های برتر این موتور، هزینه نگهداری پایین آن است.»

شاهکار مزدا با اسکای‌اکتیو-زد

اسکای‌اکتیو، نام خانواده قوای محرکه مزدا است. این نام خوش‌آوازه طی یک دهه اخیر در کلاس ۴ سیلندرهای ۲ لیتری و ۲.۵ لیتری و حتی ۱.۵ لیتری توانسته در فهرست ۱۰ پیشرانه برتر سال قرار گیرد. موسسه جی‌دی‌پاور در سال ۲۰۱۹ اسکای‌اکتیو-جی را به‌دلیل استفاده از متریال باکیفیت، دوام قطعات و سازگاری با شرایط مختلف جوی، به‌عنوان دومین موتور کم‌خرج و کم‌استهلاک در آن سال معرفی کرد. این کمپانی ژاپنی درحال ارائه موتور جدیدی به‌نام اسکای اکتیو-زد است.

این موتور یک نوآوری در موتورهای احتراق‌داخلی شناخته می‌شود که دارای آلایندگی کم‌تر و کارایی و راندمان بالاتر است. مدیران ارشد مزدا بر این باورند که تمرکز بر بهبود موتورهای احتراق‌داخلی، کلیدی است و معتقدند این موتور برای مدت‌زمان نسبتا طولانی، جایگاه بسیار ویژه‌ای خواهد داشت. همچنین این کمپانی، نخستین خودروساز در جهان بود که با سرمایه‌گذاری‌های کلان توانست ایرادات موتور وانکل را بهبود بخشیده و از آن در محصولاتش بهره گیرد. مزدا، اسکای‌اکتیو-زد را به‌عنوان نسل بعدی و جایگزینی برای دو موتور اسکای‌اکتیو-جی و اسکای‌اکتیو-ایکس در نظر گرفته است.

اسکای‌اکتیو-زد در زمینه راندمان حرارتی بهبود یافته و توان و گشتاور بالاتری نیز ارائه می‌دهد. این پیشرانه گشتاور موثرتری در دور پایین و توان کافی را در این بازه ارائه می‌دهد. نکته قابل توجه درباره اسکای‌اکتیو-زد، بهره‌گیری از سیستم جرقه‌زنی نسل جدید SPCCI توسعه‌یافته است که امکان انتقال یکپارچه‌ای بین احتراق جرقه‌ای و احتراق تراکمی را فراهم می‌کند.

به عبارت دیگر این پیشرانه عملکردی بینِ موتورهای دیزلی و بنزینی دارد که منجر به‌بهبود مصرف سوخت نیز می‌شود. این اتفاق برای نخستین‌بار در صنعت‌خودرو رخ داده و چنین موتور احتراق‌داخلی پیستونی به‌تولید رسیده است. اسکای‌اکتیو-زد در سال ۲۰۲۷ میلادی و در نسل بعدی مزدا CX-۵ و مزدا ۳ به همراه سیستم هیبریدی منحصربه‌فرد مزدا رونمایی خواهد شد.

آیا اسکای‌اکتیو-زد موفق می‌شود؟

نشریه علمی و فناوری ژاپن و مجله خودرو ایالات‌متحده درباره موتور نسل جدید مزدا یعنی اسکای‌اکیتو-زد نظرسنجی انجام داده‌اند. در این نظرسنجی بیش از ۱۲۰ هزار نفر شرکت کردند که حدود ۹۲ درصد از آن‌ها از این‌که دیگر خبری از موتورهای بی‌صدا و کسل‌کننده برقی نیست، ابراز خوشحالی کرده‌اند. همچنین این موتور به‌لطف ساختاری مرکب از موتور اشتعال-جرقه‌ای و اشتعال-تراکمی (بنزینی و دیزلی)، احتمالا می‌تواند تا حدود بیش از پنج دهه، محبوب باقی بماند.