به گزارش خبرگزاری اقتصاد ایران ، ایران به عنوان یکی از کشورهایی که با موج‌های متعددی از تحریم‌ها روبه‌رو بوده، همواره در پی یافتن راهکارهایی برای کاهش اثرات این محدودیت‌ها بر اقتصاد خود بوده است. در این میان، بازارهای نوظهور توانسته‌اند به فرصتی برای تنفس اقتصادی و یافتن شرکای جدید تجاری تبدیل شوند.

تعریف بازارهای نوظهور و اهمیت آن‌ها

بازارهای نوظهور کشورهایی هستند که اقتصادشان در حال رشد سریع است و هنوز به بلوغ و ثبات کامل کشورهای توسعه‌یافته نرسیده‌اند (مانند چین، هند، ترکیه، مالزی، برزیل و…). این بازارها معمولاً رشد اقتصادی بالاتر، جمعیت جوان و تقاضای رو به رشد دارند و به دلیل همین ویژگی‌ها، در شرایط تحریمی می‌توانند گزینه‌های مطلوبی برای توسعه تجارت و سرمایه‌گذاری باشند.

  مزیت‌های همکاری با بازارهای نوظهور برای کشور تحت تحریم

تنوع‌بخشی به صادرات و واردات: ارتباط با بازارهای جدید، وابستگی به چند بازار سنتی خاص (مانند اروپا یا آمریکا) را کاهش داده و ریسک تحریم را کم می‌کند.

ظرفیت جذب فناوری و سرمایه: بسیاری از بازارهای نوظهور با رویکرد برد-برد آماده شراکت فناورانه و سرمایه‌گذاری مشترک در شرایطی هستند که گزینه‌های سنتی بسته‌اند.

به گزارش اکونیوز،ایجاد کانال‌های مالی جایگزین: با توجه به ساختارهای مالی غیرغربی برخی بازارهای نوظهور، امکان استفاده از ارزهای محلی، تهاتر کالا یا بهره‌گیری از رمزارزها افزایش می‌یابد.

افزایش قدرت چانه‌زنی سیاسی و اقتصادی: تعامل گسترده با کشورهای نوظهور موجب تضعیف اثرگذاری تحریم‌گذار و افزایش استقلال اقتصادی کشور می‌شود.

نمونه‌های موفق از نقش بازارهای نوظهور در شرایط تحریم

روابط ایران با چین: افزایش سطح مبادلات تجاری، سرمایه‌گذاری چینی‌ها در پروژه‌های زیرساختی، تهاتر نفت با کالا و استفاده از یوان چینی در مبادلات مالی.

گسترش همکاری با هند: تلاش برای تکمیل پروژه‌هایی چون بندر چابهار و تبادل کالاهای اساسی و صنعتی.

توسعه تجارت با روسیه، ترکیه و اوراسیا: استفاده از معاهدات منطقه‌ای، معاملات تهاتری و بهره‌گیری از کریدورهای جدید تجاری در مقابله با فشارهای غربی.

چالش‌ها و الزامات بهره‌گیری از بازارهای نوظهور

چرخه‌های سیاسی و اقتصادی متغیر: بازارهای نوظهور خود نیز گاهی دچار بی‌ثباتی یا بحران‌های داخلی می‌شوند که باید برای استمرار همکاری با آن‌ها هوشیار بود.

به گزارش اکونیوز، سطح فناوری و استانداردها: برخی بازارها، به ویژه در حوزه فناوری بالا یا دارو، هنوز فاصله جدی با سطح جهانی دارند.

ضرورت دیپلماسی اقتصادی فعال: استمرار و عمق گرفتن همکاری‌ها نیازمند سیاست‌گذاری، مذاکره و حضور فعال بخش خصوصی و دولتی است.

تطبیق مقررات گمرکی و مالی: ایجاد زیرساخت‌های حقوقی لازم برای تهاتر، تجارت آزاد و انتقال مالی جایگزین اهمیت کلیدی دارد.

راهکارهای تقویت نقش بازارهای نوظهور در اقتصاد ایران

امضای قراردادهای راهبردی بلندمدت با کشورهای نوظهور

تقویت حضور تجاری- اقتصادی ایران در مجامع منطقه‌ای و ابتکارات مشترک (مانند سازمان شانگهای، بریکس، اوراسیا)

تنوع‌بخشی به محصولات صادراتی مطابق با نیاز بازارهای هدف (غذا، دارو، محصولات دانش‌بنیان و …)

سرمایه‌گذاری در حمل‌ونقل و لجستیک بین‌المللی برای تسهیل صادرات

تسهیل قوانین داخلی برای جذب سرمایه و افزایش امنیت معامله با شرکای جدید

بازارهای نوظهور نه تنها می‌توانند راهگشای صادرات و واردات کشور تحت تحریم باشند، بلکه امکان انتقال فناوری، رشد سرمایه‌گذاری و ارتقای جایگاه سیاسی- اقتصادی کشور را نیز فراهم می‌کنند. هرچند چالش‌هایی در این مسیر وجود دارد، اما بهره‌گیری هوشمندانه از ظرفیت این بازارها به ویژه در شرایط تحریم، کلید اصلی تداوم و حتی رشد اقتصادی خواهد بود.

 سهم بازارهای نوظهور از صادرات و واردات ایران

کشورهای نوظهور هدف اصلی تجارت ایران (۲۰۲۳-۲۰۲۴)

 کانال‌های اصلی دور زدن تحریم در بازارهای نوظهور

جمع‌بندی آماری:

به گزارش اکونیوز، رشد تعاملات با بازارهای نوظهور موجب شده بخش عمده صادرات و واردات ایران در سال‌های اخیر حتی تحت سخت‌ترین تحریم‌ها دچار توقف نشود و زیرساخت بلندمدت برای مقابله با فشارهای خارجی شکل بگیرد.