اختصاصی اکونیوز|
تأثیر جنگ تجاری آمریکا و چین بر اقتصاد آسیا
اقتصاد ایران: جنگ تجاری میان آمریکا و چین که از سال ۲۰۱۸ آغاز شد، با اعمال تعرفههای سنگین متقابل، تأثیر قابلتوجهی بر کشورهای آسیایی داشته است.
به گزارش خبرگزاری اقتصاد ایران ، این تأثیرات از طریق مختل شدن زنجیره تأمین، تغییر الگوی تجاری و افزایش ریسکهای مالی، خود را بروز داده است.
کانالهای انتقال شوک
افزایش تعرفههای چین روی کالاهای آمریکایی و پاسخ متقابل آمریکا روی کالاهای چینی، منجر به جابهجایی جریانهای تجاری به سمت سایر بازارها شد.
شرکتهای آسیایی شریک تجاری بزرگی برای هر دو کشور هستند؛ اختلال در تأمین قطعات و مواد اولیه، تولیدکنندگان آسیایی را در تنگنا قرار داد.
ابهام از ماهیت و مدتزمان جنگ تجاری، هزینه تأمین مالی را بالا برد و پروژههای سرمایهگذاری را به تأخیر انداخت.
تأثیر بر تجارت و صادرات
از ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۰ نزدیک به ۲۰٪ افت ارزش صادرات چین به آمریکا ثبت شد؛ بخش عمدهای از تولیدکنندگان قطعهساز و الکترونیک در هنگکنگ، تایوان و کرهجنوبی آسیب دیدند.
بسیاری از صادرکنندگان چینی و آسیایی تلاش کردند کالاهای خود را به اتحادیه اروپا، ASEAN و هند هدایت کنند؛ این جابهجایی اما با هزینههای لجستیکی و تطبیق استانداردها همراه بود.
کشورهای مثل ویتنام و تایلند توانستند بخشی از تقاضای واردات آمریکایی را جذب کنند و صادرات خود به آمریکا تا ۱۰–۱۵٪ افزایش یابد.
اثر بر رشد اقتصادی
کاهش صادرات و افزایش تعرفهها رشد اقتصادی چین را از نزدیک به 6درصد به حدود 5درصد کاهش داد که بازتاب مستقیمی بر واردکنندگان آسیایی داشت.
رشد اقتصادی اقتصادهای کوچک آسیایی (مانند پاکستان، سریلانکا و بنگلادش) نیز بهدلیل افت تقاضای سرمایهگذاری مستقیم خارجی و تنشهای ارزی تا 1–2 واحد درصد کاهش یافت.
قدرت رقابتی کشورهای برخوردار از زیرساختهای بهتر (سنگاپور، مالزی، کرهجنوبی) حفظ شد اما اقتصادهای ضعیفتر بیشترین آسیب را دیدند.
تأثیر بر بازارهای مالی
بدهی دلاری شرکتها در کشورهای آسیایی (بهویژه در هند و فیلیپین) با نوسانات نرخ ارز تحت فشار قرار گرفت و هزینه سرویس بدهی افزایش یافت.
موسسات مالی آسیا شاهد افزایش مطالبات معوق شدند؛ بانکهای محلی مجبور به افزایش ذخایر احتیاطی و کاهش پرداخت تسهیلات سرمایهگذاری شدند.
سرمایهگذاران خارجی با فرار به داراییهای امن (مثلا اوراق قرضه ژاپن) بازده بازار سهام آسیایی را تحت تأثیر منفی قرار دادند.
واکنشها و فرصتها
بازار مشترک ASEAN با امضای RCEP (توافقنامه همکاری اقتصادی فراگیر) کوشید تا تأثیر جنگ تجاری را کاهش دهد.
شرکتهای بزرگ الکترونیک و خودرو (سامسونگ، تویوتا) بهرهوری را با انتقال خطوط تولید به ویتنام و هند افزایش دادند.
سرمایهگذاری در فناوریهای بومی و دیجیتال (هوش مصنوعی، 5G) بهعنوان اهرمی برای کاهش وابستگی به واردات مطرح شد.
جمعبندی و پیشنهادات
کشورهای آسیایی باید بازارهای جدید (آفریقا، آمریکای لاتین) را شناسایی و برای صادرات آماده کنند.
سرمایهگذاری در تولید مواد اولیه و قطعات استراتژیک برای کاهش آسیبپذیری می تواند تاثیر گذار باشد.
ایجاد ابزارهای مشتقه ارزی و خط اعتباری کوتاهمدت دولتی برای شرکتهای صادرکننده نقش مهمی را ایفا می کند.
پیوستن به پیمانهای آزاد تجاری (FTAs) فراتر از RCEP و ASEAN برای دسترسی راحتتر به بازارها.
با اتخاذ این راهبردها، اقتصادهای آسیایی میتوانند ضمن کاهش آسیبپذیری در برابر تنشهای تجاری، از فرصتهای نوظهور در بازار جهانی بهرهمند شوند.