لیوانت را برمی‌داری و آن را از آب گوارای زمزم پر می‌کنی و می‌خواهی که ... اما ننوش! قدری تامل کن!... می‌شنوی؟!...صدای امامت را می‌شنوی که در همین مسیر به یار و همراهش چه می‌گوید؟ ...

امام سجاد (ع) از یار خود؛ شبلی می‌پرسد: «اشراف بر آب چاه زمزم پیدا کرده‌ای؟ آیا مقداری از آب زمزم را نوشیده‌ای؟ آیا هنگام اشراف و نوشیدن، هنگامی که بالای این چاه آمدی به این قصد بودی که «خدایا! هرچه طاعت تو است پذیرفتم، هرچه معصیت تو است ترک کردم؟»، که معنای نوشیدن آب زمزم و اشراف بر آن، این است.

و شبلی عرض می‌کند: نه! امام ( ع) دوباره می‌فرماید: پس تو اشراف پیدا نکرده‌ای...

زائر بیت‌الله که به اسرار حج آشناست، وقتی آب زمزم را بر سر و سینه یا در کامش می‌ریزد، اینچنین قصد می‌کند که: «خدایا آنچه طاعت توست، نوشیدم.» 

من جام طاعت نوشیدم و جام معصیت را ترک کردم. و این همان سِّری است که در نوشیدن یک جرعه آب از چاه زمزم نهفته است و آیت‌الله جوادی آملی در صهبای صفا به آن اشاره کرده است.

چشمه‌ای که برای  اسماعیل (ع) جوشید

و اما هر مکان و مرحله‌ای از عبادت باشکوه حج، ظاهری هم دارد و تاریخ و تاریخچه‌ای ...

مثل همین چاه زمزم که در قسمت شرقی مسجدالحرام در مکه قرار دارد و همانند دیگر مشاهد حج، از آثار ابراهیم(ع)، اسماعیل(ع) و هاجر(س) است. 

به عقیده مسلمانان این چاهِ آبِ مقدس به صورت معجزه‌آمیزی هزاران سال پیش در زمان حضرت ابراهیم(ع) برای نوزاد تشنه او اسماعیل (ع) از زمین جوشیده است. 

چاه زمزم یکی از آثار مسجد‌الحرام به شمار می‌رود که با نام‌های چاه اسماعیل، حفیرة عبدالمطلب، شفاء سُقم، عافیه، مَیمونه، طُعم، بَرکة، بَرّة و بِئِر شَبَع نیز شناخته می‌شود. 

این چاه در نزدیکی مقام ابراهیم و در هجده متری کعبه، در زیرزمین واقع شده است و آب آن توسط پمپ از طریق لوله‌کشی به زائران می‌رسد. 

سالانه میلیون‌ها نفر در زمان حج واجب یا عمره به دیدن چاه زمزم می‌روند تا از آب آن بنوشند. 

آب زمزم؛ هدیه‌ای که پیامبر (ص) دوست می‌داشت

مستحب است انسان پس از طواف و نماز طواف به کنار چاه زمزم برود، مقداری از آب زمزم بنوشد و مقداری هم بر سر و روی خود بریزد و به او تبرک کند.

وجود مبارک پیامبر (ص) که در مکه بودند، از آب زمزم استفاده می‌کردند. وقتی مدینه تشریف بردند، استهداء می‌کردند، یعنی زائرانی که از مکه برمی‌گشتند برای آن حضرت آب زمزم را هدیه می‌آوردند و وجود مبارک پیامبر ( ص) آب زمزم را به عنوان هدیه قبول می‌کردند.

آب زمزم آنقدر پر برکت است که پیغمبر (ص) آن را به عنوان هدیه قبول می‌کند؛ آبی که به برکت دودمان خلیلِ حق جوشید و هنوز هم پس از هزاران سال می‌جوشد. با اینکه مکه سرزمین برف و یخ و باران فراوان نیست، جوشیدن این چشمه در طی هزاران سال بسیار شگفت‌انگیز است. گرچه چاه‌ها و قنات‌های دیگری اضافه شد، ولی آب زمزم همچنان در حال جوشش است.