به گزارش بخش بین‌الملل خبرگزاری اقتصاد ایران به نقل از کابل تایمز، این روزنامه در یادداشتی به اهمیت و نقش بندر چابهار برای اقتصاد افغانستان پرداخت و نوشت:  از اوایل دهه 2000، بندر کراچی به عنوان شریان حیاتی تجارت خارجی افغانستان شناخته می‌شد و بیش از 80 درصد واردات افغانستان از طریق این بندر انجام می‌گرفت. با این حال، این مسیر نه تنها به شدت در معرض نوسانات سیاسی بین کابل و اسلام آباد بود، بلکه به طور مداوم در معرض فشارهای غیرقابل پیش‌بینی، تعرفه‌های ناعادلانه، تاخیرهای غیرقانونی در حمل و نقل و موانع متعدد گمرکی قرار داشت.

در بسیاری از موارد، پاکستان از موقعیت انحصاری خود به عنوان یک ابزار سیاسی استفاده می‌کرد؛ متوقف کردن کامیون‌های باربری، افزایش هزینه‌های ترانزیت و ایجاد فضای نااطمینانی برای سرمایه‌گذاران افغان، تنها برخی از فشارهای اعمال شده بودند. این وضعیت اقتصاد افغانستان را به شدت آسیب‌پذیر کرده بود؛ تاجران افغان مجبور بودند با هزینه‌های بالای حمل و نقل، زمان‌های طولانی‌تر تحویل و خطرات ناشی از تنش‌های سیاسی دست و پنجه نرم کنند. این وابستگی صرفاً یک چالش اقتصادی نبود، بلکه تهدیدی برای استقلال و امنیت ملی افغانستان نیز بود.

بندر چابهار، واقع در سواحل جنوبی ایران در مجاورت دریای عرب، به دلیل نزدیکی به مرزهای این کشور، مزایای قابل توجهی برای افغانستان ارائه می‌دهد. فاصله چابهار تا ولایت نیمروز تنها حدود 700 کیلومتر است و با ساخت و بهره‌برداری از بزرگراه زرنج- دلارام، به طور موثری به شبکه جاده‌ای داخلی افغانستان متصل شده است.

چابهار نه تنها یک مسیر ترانزیتی کوتاه‌تر و ارزان‌تر در مقایسه با کراچی فراهم می‌کند، بلکه ایران، بر خلاف پاکستان، تمایل بیشتری به توسعه همکاری‌های اقتصادی و ایجاد امنیت برای تاجران افغان نشان داده است. از نظر قانونی نیز، امضای توافقنامه سه جانبه بین افغانستان، ایران و هند در سال 2016، چارچوب قانونی روشنی را برای همکاری در توسعه و بهره‌برداری از چابهار ایجاد کرده است.

هند با سرمایه‌گذاری بیش از 85 میلیون دلار در این بندر، به دنبال دسترسی به بازارهای افغانستان و آسیای مرکزی از طریق چابهار، دور زدن پاکستان است. این امر به طور همزمان افغانستان را به یک مرکز ترانزیتی حیاتی منطقه‌ای تبدیل می‌کند.

چابهار می‌تواند به طور قابل توجهی هزینه‌های واردات و صادرات افغانستان را کاهش دهد. تخمین‌ها نشان می‌دهد که استفاده از مسیر چابهار می‌تواند هزینه‌های حمل و نقل را 30 تا 40 درصد کاهش دهد. علاوه بر این، تحویل سریع‌تر کالاها، کاهش فساد اداری و وجود یک شریک تجاری با ثبات‌تر از دیگر مزایای این مسیر است.

از منظر اقتصادی، افغانستان با توسعه تجارت از طریق چابهار، می‌تواند جریان‌های درآمدی جدیدی را از طریق خدمات گمرکی، انبارداری، حمل و نقل و خدمات بیمه ایجاد کند و راه را برای ایجاد شغل در ولایات غربی خود، به ویژه نیمروز و هرات هموار سازد. علاوه بر این، این مسیر می‌تواند صادرات افغانستان را که در حال حاضر در سطوح بسیار پایینی قرار دارد، تقویت کند، زیرا چابهار ظرفیت بالایی برای صادرات محصولات کشاورزی، فرش، سنگ‌های قیمتی و سایر کالاهای تولید داخل دارد.

برای افغانستان، استفاده از چابهار صرفاً یک انتخاب اقتصادی نیست؛ بلکه یک استراتژی ژئوپلیتیکی است که هدف آن تنوع بخشیدن به شرکای منطقه‌ای و کاهش نفوذ یکجانبه پاکستان است. از طریق چابهار، افغانستان می‌تواند ایران و هند را به عنوان متحدان اقتصادی و سیاسی جدید ببیند، که هر دو منافع مشترکی در ثبات و توسعه افغانستان دارند. علاوه بر این، چابهار دروازه‌ای به بازارهای آسیای مرکزی، قفقاز و حتی اروپا فراهم می‌کند.

از طرف دیگر، توسعه چابهار می‌تواند برای افغانستان در بحبوحه رقابت منطقه‌ای بین چین و هند نیز مفید باشد. در حالی که چین بر بندر گوادر از طریق پروژه کریدور اقتصادی چین و پاکستان (CPEC) تمرکز دارد، افغانستان با استفاده خردمندانه از چابهار، می‌تواند از این رقابت ژئوپلیتیکی برای خدمت به منافع ملی خود بهره ببرد.

به طور خلاصه، اگر بندر چابهار به درستی مدیریت و مورد استفاده قرار گیرد، می‌تواند به یک نقطه عطف در مسیر افغانستان به سوی استقلال اقتصادی تبدیل شود. این بندر نه تنها افغانستان را از وابستگی تاریخی و زیانبار خود به پاکستان رها می‌کند، بلکه آن را در موقعیتی قرار می‌دهد تا نقش مؤثری در شبکه تجارت منطقه‌ای ایفا کند.

اکنون زمان آن فرا رسیده است که دولت افغانستان سیاست‌های روشنی را اتخاذ کند، نهادهای اقتصادی را تقویت کند و حمایت بین‌المللی را برای تثبیت چابهار به عنوان یک مسیر استراتژیک اصلی برای توسعه تجارت خارجی و رشد اقتصادی جلب کند. آینده افغانستان نه با وابستگی، بلکه با تنوع بخشیدن به مسیرهای تجاری و شرکای خود شکل خواهد گرفت و چابهار کلید این تحول استراتژیک است.