به گزارش بخش بین‌الملل خبرگزاری اقتصاد ایران به نقل از New.AZ، در ژانویه 2024، دو کشور توافق کردند که حجم ترانزیت نفت خام روسیه به چین را از طریق خط لوله تویمازی-اومسک-نووسیبیرسک-2 (TON-2) و مسیر آتاسو-آلاشانکو از 7 به 10 میلیون تن در سال افزایش دهند.

در عین حال، قزاقستان از زیرساخت‌های روسیه برای صادرات نفت به سمت غرب استفاده می‌کند. این شامل خط لوله اوزن-آتیراو-سامارا با ظرفیت 12 میلیون تن در سال و خط لوله دروژبا (10 میلیون تن در سال) و همچنین مسیرهایی از طریق مخاچ‌قلعه (2 میلیون تن در سال) است. کنسرسیوم خط لوله کاسپین (CPC) از تنگیز تا نووروسیسک و ترمینال دریایی آن دارای ظرفیت کل تا 83 میلیون تن در سال است که قزاقستان را قادر می‌سازد حجم قابل توجهی را از طریق خاک روسیه حمل کند. قابل توجه است که نفت قزاقستان از طریق شاخه شمالی خط لوله دروژبا (1.5 میلیون تن در سال) به آلمان نیز می‌رسد.

در مورد گاز، یک مسیر اختصاصی برای صادرات گاز روسیه به ازبکستان از طریق قزاقستان در اکتبر 2023 راه اندازی شد که از بخش‌هایی از خط لوله آسیای مرکزی-مرکز (CAC) استفاده می‌کرد که به جریان معکوس تبدیل شده بودند. انتظار می‌رود پس از نوسازی برنامه‌ریزی‌شده، این خط لوله جریان روزانه را به 32 میلیون متر مکعب افزایش دهد - که در مجموع تا سال 2030 به 11.68 میلیارد متر مکعب در سال می‌رسد.

روسیه همچنین قصد دارد عرضه گاز به قرقیزستان را طی دو سال به 800 میلیون متر مکعب در سال افزایش دهد.

تامین گاز روسیه به مناطق شمالی و شمال شرقی قزاقستان قابل توجه است. این ابتکار با خط لوله پیشنهادی روسیه-قزاقستان-چین مرتبط است که می‌تواند تا 35 میلیارد متر مکعب در سال انتقال دهد - که قزاقستان به طور بالقوه 10 میلیارد متر مکعب برای استفاده داخلی دریافت می‌کند.

روسیه نقش کلیدی در گسترش تولید برق مبتنی بر زغال سنگ در قزاقستان ایفا می‌کند. تحت یک توافقنامه بین دولتی که در آوریل 2024 امضا شد، متخصصان روسی در ساخت سه نیروگاه حرارتی زغال سنگ سوز (TPP) در کوکشتائو، سمی و اوست-کامنوگورسک شرکت خواهند کرد. انتظار می‌رود این پروژه‌ها بیش از 1 گیگاوات ظرفیت تولید جدید اضافه کنند و تاریخ‌های راه‌اندازی برای سال 2027 (کوکشتائو و سمی) و 2030 (اوست-کامنوگورسک) تعیین شده است.

علاوه بر این، در آگوست 2024، صندوق ثروت حاکمیتی قزاقستان، سامروک-کازینا، یک قرارداد EPC با کنسرسیوم روسی-قزاقستانی برای ساخت واحدهای 3 و 4 در اکباستوز GRES-2، هر کدام با ظرفیت 540 مگاوات، امضا کرد. واحد 3 برای راه اندازی در سال 2028 و واحد 4 در سال 2030 برنامه ریزی شده است. پس از اتمام، ظرفیت کل نیروگاه به 2080 مگاوات افزایش می‌یابد و آن را به یکی از بزرگترین نیروگاه های آسیای مرکزی تبدیل می‌کند.

در جریان سفر دولتی ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه به آستانه در نوامبر 2024، یک توافقنامه دوجانبه نیز در مورد کاهش انتشار آلاینده ها در اکباستوز GRES-2 به امضا رسید که نشان دهنده تاکید هر دو کشور بر شیوه های انرژی سبزتر است.

تقویت روابط انرژی روسیه و قزاقستان در بحبوحه تحول گسترده‌تر پویایی انرژی منطقه‌ای صورت می‌گیرد. با حرکت اروپا به سمت کاهش اتکا به انرژی روسیه، بازارهای آسیایی - به ویژه چین و آسیای مرکزی - به عنوان منافذ جدید حیاتی در حال ظهور هستند. موقعیت جغرافیایی قزاقستان آن را به یک مرکز استراتژیک انرژی و لجستیک متصل کننده شرق و غرب، شمال و جنوب تبدیل می‌کند.

برای روسیه، مشارکت های پایدار در سراسر اوراسیا یک اولویت استراتژیک است. همانطور که معاون نخست وزیر نواک تاکید کرد، روابط با آستانه از جمله اولویت های اصلی سیاست خارجی مسکو است. این مشارکت نه تنها انرژی بلکه تجارت، سرمایه گذاری، همکاری صنعتی و توسعه زیرساخت را نیز در بر می‌گیرد.

روسیه و قزاقستان در حال نمایش یک مدل همکاری انرژی عمل گرایانه و سودمند متقابل هستند. همسویی استراتژیک آنها در زمینه ترانزیت، گازرسانی، تولید برق و انرژی هسته ای نشان دهنده یک چشم انداز مشترک برای ادغام منطقه ای بلندمدت است. در عصری از عدم اطمینان جهانی و تغییر جریان های انرژی، مسکو و آستانه در حال تقویت پایه های امنیت انرژی اوراسیا هستند.