به گزارش خبرگزاری اقتصاد ایران، آرمان بیات کارشناس صنعت هوانوردی  با اشاره به ساخت بی‌رویه فرودگاه‌ها و عدم تعادل بین تعداد فرودگاه‌ها و ناوگان فعال در کشور گفت: ساخت فرودگاه‌ها بدون توجه به نیازهای واقعی و استراتژی مشخص در حمل و نقل هوایی ایران طی دهه‌های گذشته، موجب هدررفت منابع زیادی شده است.

بیات افزود: در طول چهل سال گذشته، عمدتاً به دلایل سیاسی و نه بر اساس نیاز واقعی، استان‌ها و شهرها به دنبال ساخت فرودگاه یا توسعه آنها بودند. متأسفانه این تصور اشتباه وجود داشت که اگر فرودگاهی ساخته شود، آن منطقه به سرعت رشد می‌کند و توسعه می‌یابد. اما فرودگاه تنها یک زیرساخت است و باید به بخش بهره‌برداری از آن نیز توجه شود.

وی همچنین تصریح کرد: متأسفانه بسیاری از فرودگاه‌هایی که ساخته شده‌اند، از نظر سایز و نوع نیازهای منطقه‌ای و کشوری متناسب نبوده‌اند. این فرودگاه‌ها بیشتر برای پذیرش پروازهای حج و عتبات عالیات طراحی شده‌اند و در باقی روزهای سال عملاً به کار نمی‌آیند. این امر باعث شده که حجم زیادی از سرمایه کشور برای احداث این فرودگاه‌ها، تجهیزات، ترمینال‌ها، امکانات ناوبری و زیرساخت‌های عملیاتی صرف شود، در حالی که متناسب با نیاز واقعی کشور نبوده است.

بیات تأکید کرد: به جای اینکه این سرمایه‌ها صرف ساخت فرودگاه‌های بزرگ و گران قیمت شود، می‌توانستیم فرودگاه‌هایی کوچک‌تر، با هزینه کمتر و متناسب با نیاز هواپیماهای موجود، احداث کنیم. این فرودگاه‌ها می‌توانستند از طریق ترانزیت به هم متصل شوند و نیازی به توسعه فرودگاه‌هایی چون «جهرم» یا «ایرانشهر» نبود، زیرا این فرودگاه‌ها می‌توانستند از طریق فرودگاه‌های شیراز یا زاهدان پروازهایی به تهران انجام دهند، زیرا تقاضای چشمگیر مسافر در این مسیرها وجود ندارد.

کارشناس صنعت هوانوردی کشور در ادامه افزود: اگر در آینده قصد داریم فرودگاه بسازیم، باید فرودگاه‌ها را به گروه‌های مختلف تقسیم کرده و به سمت فرودگاه‌های کوچک‌تر با هواپیماهای کوچک‌تر برویم. توجه اصلی باید معطوف به توسعه اقتصادی حمل و نقل هوایی باشد، به ویژه از نظر تأمین مالی برای خرید هواپیما و گسترش ناوگان هوایی کشور. در شرایط کنونی، خرید هواپیما به صورت نقدی با توجه به تورم و نرخ ارز دیگر توجیه‌پذیر نیست و باید از روش‌های دیگری برای تأمین منابع مالی استفاده کنیم.

بیات همچنین به مشکلات موجود در واردات هواپیما اشاره کرد و گفت: تحریم‌ها بی‌اثر نیستند، اما به آن اندازه که گفته می‌شود بازدارنده نیستند. بیشتر مشکلات موجود در واردات هواپیما مربوط به دو بخش است؛ نخست سرمایه‌گذاری مورد نیاز و هزینه‌های بالا برای تملک و خرید هواپیما و دوم، بحث انتقال پول و هواپیما که تحریم‌ها باعث افزایش هزینه‌ها و طولانی‌تر شدن فرآیند واردات می‌شوند. البته این مسائل بیشتر هزینه و زمان را افزایش داده‌اند و به‌طور کلی مانعی جدی برای واردات هواپیما ایجاد نکرده‌اند.

وی در ادامه تصریح کرد: در حال حاضر، با توجه به نیازهای کشور، در شرایط فعلی نیاز به بیشتر از ۲۳۰ الی ۲۴۰ فروند هواپیما با ظرفیت بالای ۱۰۰ صندلی نداریم. اگر حدود ۸۰ فروند دیگر در نوع‌های موجود در کشور به ناوگان هوایی فعال فعلی اضافه شود، می‌توانیم بسیاری از مشکلات موجود در حمل و نقل هوایی کشور را حل کنیم، اما این به این معنی نیست که ما باید بازار را توسعه ندهیم یا به ابعاد دیگر صنعت هوانوردی توجه نکنیم.

کارشناس صنعت هوانوردی با بیان اینکه نیاز فعلی ۲۲۰ فروند در سایزهای موجود در کشور است، گفت: یکی‌از اصلی‌ترین دلایلی که صنعت هوانوردی در کشور توسعه پیدا نکرده، این است که تصمیم‌گیرندگان آن را به عنوان یک صنعت لوکس می‌بینند. متأسفانه، حمل‌ونقل هوایی در اولویت‌های تصمیم‌سازان قرار ندارد و بیشتر به عنوان ابزاری برای سفرهای راحت و سریع در نظر گرفته می‌شود.

وی خاطرنشان کرد: امروزه باید دید که مسافر واقعی کیست!، مسافران فقط کسانی نیستند که به دنبال راحتی و سرعت در سفر هوایی هستند. مسافران واقعی کسانی هستند که برای مدیریت هزینه و زمان از حمل‌ونقل هوایی استفاده می‌کنند. به عنوان مثال، تاجران، گردشگران، بیماران و افرادی که به دلایل مختلف نیاز به جابجایی سریع دارند، نقش مهمی در صنعت حمل‌ونقل هوایی ایفا می‌کنند.

بیات بیان کرد: اثرگذاری صنعت حمل‌ونقل هوایی بسیار فراتر از خود صنعت هواپیمایی است. این صنعت می‌تواند در دیگر حوزه‌ها نیز تأثیرگذار باشد. اگر بخواهیم هزار تومان سرمایه‌گذاری کنیم، باید به گونه‌ای برنامه‌ریزی کنیم که ۱۰ هزار تومان سود از صنایع دیگر برداشت کنیم. در صورتی که حمل‌ونقل هوایی به درستی انجام نشود و به تمامی ابعاد آن توجه نشود، نه تنها ایرلاین‌ها که بخش کوچکی از صنعت هوانوردی هستند، بلکه کل صنعت گردشگری، از جمله گردشگری سلامت، نیز تحت تأثیر قرار می‌گیرد.

وی افزود: یکی از مسائل اصلی، عدم ایجاد دسترسی مناسب به مناطق مختلف است. اگر دسترسی به مناطقی که سرمایه‌گذاران می‌خواهند در آنجا سرمایه‌گذاری کنند فراهم نشود، طبیعتاً سرمایه‌گذاری در این مناطق انجام نخواهد شد. این مسئله نه تنها بر گردشگری و گردشگری سلامت تأثیر دارد، بلکه در جابجایی کالا، تجار و افراد نیز مشکلاتی ایجاد می‌کند.

کارشناس صنعت هوانوردی ادامه داد: برای حل این مشکلات، باید به ابعاد مختلف صنعت هوانوردی توجه شود. حمل‌ونقل هوایی باید به عنوان ابزاری برای تسهیل مراودات تجاری، تحصیلی و به ویژه جابجایی کالا و افراد مهم تلقی شود. در غیر این صورت، توسعه سایر صنایع نیز دچار مشکل خواهد شد.

بیات با بیان اینکه افزایش قیمت سوخت هواپیما تأثیر ۴۰۰ الی ۵۰۰ هزارتومانی در نرخ بلیت خواهد داشت، بیان کرد: افزایش قیمت سوخت تأثیرات محدودی در نرخ بلیت هواپیما دارد، اما نباید این افزایش قیمت بهانه‌ای برای سوءاستفاده برخی از شرکت‌های هواپیمایی به‌ویژه شرکت‌های خصوصی شود، با توجه به محدودیت‌های موجود در ناوگان و تقاضای بالای سفرها، این مسئله باید با دقت بیشتری مدیریت شود.

وی در پایان با بیان اینکه ممکن است به دلیل عدم تعادل میان عرضه و تقاضای بلیت هواپیما به صورت انحصاری شود، گفت: نباید اجازه دهیم که این افزایش قیمت سوخت منجر به ایجاد انحصار یا سوءاستفاده در بازار شود. در عین حال باید توجه داشت که این مسئله باید به‌طور جدی و با همکاری نهادهای ذی‌ربط مدیریت شود.