به گزارش بخش بین‌الملل خبرگزاری اقتصاد ایران به نقل از آژانس بین‌المللی انرژی، آخرین نسخه «بررسی جهانی انرژی» IEA که امروز منتشر شد، اولین ارزیابی جهانی از روندهای سال 2024 در حوزه انرژی است. این گزارش بر اساس جدیدترین داده‌ها، تقاضای انرژی، تأمین انرژی، پذیرش فناوری‌های جدید انرژی و انتشار دی‌اکسید کربن (CO2) مرتبط با انرژی را پوشش می‌دهد.

این گزارش نشان می‌دهد که تقاضای جهانی انرژی در سال گذشته 2.2 درصد افزایش یافته است – کمتر از رشد تولید ناخالص داخلی (GDP) که 3.2 درصد بوده، اما به‌طور قابل توجهی بالاتر از میانگین سالانه افزایش 1.3 درصدی بین سال‌های 2013 تا 2023 است.

کشورهای در حال ظهور و در حال توسعه 80 درصد از افزایش تقاضای جهانی انرژی در سال 2024 را به خود اختصاص دادند. این در حالی است که رشد مصرف انرژی در چین کندتر شد و مصرف انرژی این کشور کمتر از 3 درصد افزایش یافت که نصف نرخ 2023 آن و به‌طور قابل توجهی کمتر از میانگین سالانه اخیر این کشور بود. پس از چندین سال کاهش، کشورهای توسعه‌یافته شاهد بازگشت به رشد بودند و تقاضای انرژی آنها به‌طور کلی تقریباً 1 درصد افزایش یافت.

شتاب در رشد تقاضای جهانی انرژی در سال 2024 به‌وسیله بخش برق رهبری شد، به‌طوری‌که مصرف برق جهانی نزدیک به 1,100 ترابایت‌ساعت (TWh) یا 4.3 درصد افزایش یافت.

گرما مصرف برق را بیشتر کرد

این میزان تقریباً دو برابر میانگین سالانه در دهه گذشته بود. افزایش شدید استفاده از برق در سال گذشته ناشی از افزایش دمای بی‌سابقه جهانی بود که تقاضا برای خنک‌کننده‌ها را در بسیاری از کشورها افزایش داد و همچنین به وسیله رشد مصرف در صنعت، برقی‌سازی حمل‌ونقل و افزایش مراکز داده و هوش مصنوعی تقویت شد.

تامین منابع کم‌انتشار بیشتر، بیشترین افزایش در تقاضای برق جهانی در سال 2024 را پوشش داد. ظرفیت جدید قدرت تجدیدپذیر نصب شده در سطح جهان به حدود 700 گیگاوات رسید که یک رکورد سالانه جدید برای 22 سال متوالی به‌شمار می‌رود. افزودن ظرفیت انرژی هسته‌ای به پنجمین سطح بالای خود در سه دهه گذشته رسید. به همین دلیل، 80 درصد از افزایش تولید برق جهانی در سال 2024 توسط منابع تجدیدپذیر و هسته‌ای تأمین شد که به‌طور مشترک 40 درصد از تولید کل را برای اولین بار تشکیل دادند. تامین برق از نیروگاه‌های گاز طبیعی نیز به‌طور مداوم افزایش یافت تا تقاضای رو به رشد برق را پوشش دهد.

نقش مهم منابع تجدیدپذیر انرژی در جهان

فاتح بیرول مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی گفت: امروز در جهان ابهامات و روایت‌های متعددی درباره انرژی وجود دارد، اما این گزارش جدید IEA بر مبنای داده‌ها، حقایق روشن‌تری را درباره آنچه در سطح جهانی در حال وقوع است، ارائه می‌دهد.

بیرول ادامه داد: تقاضا برای همه سوخت‌ها و فناوری‌های انرژی بزرگ در سال 2024 افزایش یافت و منابع تجدیدپذیر بیشترین سهم را در این رشد داشتند و پس از آن گاز طبیعی قرار دارد. و توسعه قوی انرژی‌های خورشیدی، بادی، هسته‌ای و وسایل نقلیه الکتریکی به‌طور فزاینده‌ای روابط بین رشد اقتصادی و آلودگی را کمتر می‌کند.

در عین حال، تقاضا برای نفت به‌طور کندتری افزایش یافت و در سال 2024 تنها 0.8 درصد رشد کرد. سهم نفت از تقاضای کل انرژی برای اولین بار به زیر 30 درصد کاهش یافت، 50 سال پس از اینکه در بالاترین سطح خود به 46 درصد رسید. فروش خودروهای الکتریکی در سال گذشته بیش از 25 درصد افزایش یافت و مدل‌های الکتریکی اکنون یک‌پنجم خودروهای فروخته شده در سطح جهانی را تشکیل می‌دهند. این موضوع به‌طور قابل توجهی به کاهش تقاضای نفت برای حمل‌ونقل جاده‌ای کمک کرد که بخش قابل توجهی از افزایش مصرف نفت در بخش‌های هوایی و پتروشیمی‌ها را جبران کرد.