به گزارش بخش بین‌الملل خبرگزاری اقتصاد ایران به نقل از Asia News، عبدالغنی ممدعزیماف، دانشمند علوم سیاسی برجسته تاجیک، در مقاله‌ای که در Asia-Plus منتشر شده، سؤالی تأمل‌برانگیز را خطاب به ملت مطرح کرده است: چه زمانی تاجیکستان بالاخره به همسایگان خود می‌رسد و به یک کشور ترانزیتی منطقه‌ای تبدیل می‌شود؟

وی مشاهده می‌کند که در جوان‌ترین منطقه جهان، یعنی آسیای مرکزی، تغییرات چشمگیری در حال وقوع است، با توجه به اینکه در این کشورها بیش از دو میلیون کودک جدید هر سال متولد می‌شوند و بنابراین در ۱۰ تا ۱۵ سال آینده، جمعیت کل به بیش از ۱۰۰ میلیون نفر خواهد رسید.

این امر آسیای مرکزی را منطقه‌ای اقتصادی بسیار جذاب برای همه مهم‌ترین و توسعه‌یافته‌ترین کشورهای جهان خواهد کرد که در حال حاضر شروع به سرمایه‌گذاری مبالغ فزاینده‌ای در توسعه آن کرده‌اند و تاجیکستان خطر جدی قرار گرفتن در حاشیه این چشم‌اندازهای روشن را دارد.

همان‌طور که همه مفسران تأکید می‌کنند، عامل اصلی توسعه آینده، تحقق پروژه‌های زیرساخت لجستیکی بزرگ در سطح ملی و منطقه‌ای است.

تعداد مسیرهایی که جایگزین مسیرهایی هستند که به طور فزاینده‌ای در شمال و جنوب کمتر قابل دسترسی هستند، در حال افزایش است، مانند مسیر چین-قرقیزستان- ازبکستان، خط راه‌آهن «فراتر از افغانستان» ترمذ-مزارشریف-کابل تا مرز پاکستان، خط جدیدی بین قزاقستان و چین تا خط لوله گاز TAPI (ترکمنستان-افغانستان-پاکستان-هند) و بسیاری دیگر.

در تمام این‌ها، تاجیکستان، علیرغم داشتن بزرگراه‌های مدرن با کیفیت بالا، در توسعه پروژه‌های جدید، به‌ویژه راه‌آهن‌ها، بسیار عقب مانده است.

ممدعزیماف می‌گوید، با تأخیرهای جدی و پیچیدگی‌های بوروکراتیک به سبک شوروی، چهارمین استراتژی ملی برای صنعتی‌شدن شتاب‌یافته در تاجیکستان تصویب شده که بدون ساختارهای مناسب، در خطر تبدیل شدن به فهرستی از اهداف خوب غیرقابل تحقق است.

کار با موفقیت‌هایی در بخش‌های کورگانتپا-کولجاب و واحت-جوان آغاز شده است که با اتصال آن به شبکه مرکزی، شبکه راه‌آهن جنوبی را تکمیل خواهد کرد، اما بدون اتصال بیشتر به شبکه شمالی، کل سیستم کاملاً مؤثر نخواهد بود.

برای ساختن خطوط راه‌آهن در استان‌های کوهستانی، به سرمایه‌گذاری‌های کلان نیاز است، جذب شرکای واقعاً علاقه‌مند، از جمله چین. به همین دلیل، طرح جاه‌طلبانه‌ای برای سفر شی جین پینگ به تاجیکستان در سال گذشته تهیه شد، با خطی از شهر کاشغر چین که از شمال پامیر عبور می‌کند تا به دوشنبه برسد، با چندین شبکه که شامل شمال افغانستان نیز می‌شود و از سمرقند نیز می‌گذرد تا به ترکیه و اروپا برسد.

اندازه خطوط راه‌آهن باید با تمام این مسیرها، از جمله ایران، سازگار باشد و کوتاه‌ترین و بهترین مسیر برای اتصال چین به اروپا از طریق آسیای مرکزی و خاورمیانه را تشکیل دهد.

تاجیک‌ها خود را وارثان اصلی مسیرهای تجاری قرن‌های دور و اولین جهانی‌سازی اوراسیایی در تاریخ می‌دانند و امروزه مجبور هستند همسایگان خود را تعقیب کنند: سال گذشته تراز تجاری بین چین و کل آسیای مرکزی نزدیک به ۱۰۰ میلیارد دلار بود که کمتر از ۴ میلیارد دلار مربوط به تاجیکستان بود، در مقایسه با ۲۴ میلیارد دلار برای همسایه شمالی کوچکتر آن، قرقیزستان، که رئیس جمهور آن، صدیق جپاروف، در سال جاری برای امضای قراردادهای چند میلیارد دلاری جدید به پکن دعوت شد.