وی افزود: تربیت نیروی انسانی در کوانتوم، هوش مصنوعی و علوم نوظهور از اصلی‌ترین اولویت‌های معاونت علمی به شمار می‌آید که به بنیاد ملی علم سپرده شده است تا در ادامه، نیروی انسانی تربیت شده، در راستای کار پژوهشی به صورت متمرکز هدایت شوند.

افشین به ایجاد توازن و هم‌سویی در حمایت‌ها و مأموریت بخش‌های مختلف زیست‌بوم فناوری و نوآوری اشاره کرد و گفت: در تعریف مأموریت‌ها، اولویت‌ها و حمایت‌های بخش‌های مختلف تلاش داریم موازی‌کاری و تعارض در مأموریت‌ها وجود نداشته باشد؛ بر همین اساس، حمایت‌های بنیاد ملی نخبگان دانشجومحور و مسیر بنیاد ملی علم همراستا با حمایت از پژوهش‌محوری و استادان حرکت کند.

 وی بر آمادگی برای ایجاد سازوکار حمایت از اندیشکده‌ها برای مأموریت‌محور شدن پژوهش‌ها تاکید کرد و گفت: در قانون برنامه هفتم، وزارت علوم به عنوان ارائه‌دهنده محور به اندیشکده‌ها انتخاب شده است و معاونت علمی نیز آمادگی دارد هم‌راستا با این مأموریت وزارت علوم، در قالب یک سازوکار مشخص و در جایگاه حمایت‌کنندگی و تقویت اندیشکده‌ها، به منظور مسأله‌محور کردن پژوهش‌ها و حل مسائل کشور به ویژه در عرصه حکمرانی، نقش‌آفرینی کند.

معاون علمی رئیس‌جمهور افزود: سرمایه‌گذاری در پژوهش‌های بنیادین و مرز دانش به هیچ عنوان هزینه نیست و عواید آن در سال‌های آینده نصیب کشور می‌شود و از مواردی که می‌تواند به پیشرفت و توسعه پایدار کشور کمک کند، حرکت در مسیر پژوهش‌های بنیادی و لبه‌های دانش و فناوری است. 

وی گفت: حمایت‌ها و سرمایه‌گذاری در این حوزه، نباید هزینه تلقی شود و باید در زمینه پژوهش‌های مرز دانش و بنیادین، تمام ظرفیت‌های حمایتی موجود را به کار ببندیم و حمایت حداکثری داشته باشیم. افشین افزود: گزارش امسال بنیاد ملی علم ایران از بودجه، هزینه‌کرد و افراد حمایت شده نشان داد که این بنیاد، جامعه مخاطبی حدود ۶ هزار نفری از دانشجویان، استادان دانشگاه و پژوهشگران را با یک بودجه ۳۰۰ میلیارد تومانی حمایت کرده است، که با توجه به ظرفیت دانشی و پژوهشی موجود و نیاز مبرم کشور، این میزان باید افزایش یابد؛ همچنین باید به پروژه‌های پژوهشی نیز با افق نگاه گسترده‌تری توجه شود و با دست گشاده از پروژه‌های مرز دانش و نوظهور حمایت کنیم.

 پیش بینی افزایش اعتبارحمایت از طرح‌های پژوهشی و نوآور از ۵۰۰ به ۷۰۰ میلیارد تومان

معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور افزود: کل بودجه‌ای که کشور برای این کار اختصاص داده، حدود ۱۱۰ میلیارد تومان بود، اما معاونت علمی رقم ۵۰۰ میلیارد تومان را برای حمایت از پروژه‌ها هدفگذاری کرده است که برای سال بعد نیز پیش‌بینی می‌شود به ۷۰۰ میلیارد تومان افزایش یابد. وی گفت: البته حمایت از طرح‌های پژوهشی، همگی توسط بنیاد ملی علم ایران و مبتنی بر سازوکار‌های تعریف شده و مشخص این بنیاد خواهد بود. ا

فشین افزود: طرح‌هایی هم که از سوی معاونت علمی، به بنیاد علم ارجاع شود، بر مبنای نظر و اولویت بنیاد علم بررسی خواهد شد و جهت‌گیری خاصی برای هیچ طرح پژوهشی و مرز دانشی وجود ندارد. این رویکرد به منظور ایجاد یکپارچگی، نظم و هماهنگی در حمایت از پژوهش نخبگان و شرکت‌های دانش‌بنیان اتخاذ شده است.

وی تاکید کرد: هیچ منعی برای اعضای شورای علمی بنیاد ملی علم ایران، برای مشارکت در طرح‌های پژوهشی و دریافت حمایت‌های بنیاد وجود نخواهد داشت و اعضای شورای کارگروه‌ها هم می‌توانند در طرح‌های پژوهشی مشارکت داشته‌باشند و از حمایت‌های بنیاد بهره‌مند شوند. برای تحقق کامل این امر، لازم است بازنگری در آیین‌نامه‌ها از سوی اعضای هیأت امنا، صورت بگیرد تا محدودیتی وجود نداشته باشد.

۸۰ درصد از حمایت‌های بنیاد ملی علم ایران از طریق اعلام فراخوان‌ها

 رئیس بنیاد ملی علم ایران هم در این نشست به ارائه گزارشی از مأموریت‌ها، عملکرد بنیاد در سال ۱۴۰۳ و برنامه‌های پیشِ روی این بنیاد پرداخت و گفت: بنیاد ملی علم ایران، سه مأموریت مهم مرجعیت علمی، پژوهش برای حل مسائل کشور و ترویج علم را دنبال می‌کند که ماموریت اول، پژوهش برای رسیدن به مرجعیت علمی است.

 وی افزود: در این راستا، با سرمایه‌گذاری و حمایت از پژوهش، باید تعاملات بین‌المللی داشته باشیم و دانشمندان را حمایت کنیم تا به این مهم در ابعاد منطقه‌ای و بین‌المللی دست پیدا کنیم. بدنبال آثار اقتصادی - اجتماعی پژوهش‌ها هستیم و در دولت هم باید در پی این باشیم که تصمیم‌گیری‌ها بر مبنای دانش و پژوهش صورت بگیرد.

علی‌محمد سلطانی افزود: در بخش ترویج علم، در تلاش هستیم علم را به زبان ساده‌تر برای مردم ترجمه و مسائل آنان را به کمک علم حل کنیم تا مردم بیش‌تر به نهاد‌های علمی اعتماد کنند.

 وی گفت:‌در مأموریت مرجعیت علمی دو راهبرد را دنبال می‌کنیم که در راهبرد اول، با شناسایی دانشمندان برجسته و اعطای پژوهانه‌های علمی فاخر به آنان، از ترویج علم حمایت می‌کنیم؛ حمایت از سرآمدان علمی و اعطای کرسی پژوهشی در همین راستا است.

 سلطانی افزود: خوشه پژوهشی چند تخصصی، فراخوان‌های حرکت در مرز‌های دانش و توسعه فناوری‌های بدیع و نوظهور در راستای رویکرد نخست است. در رویکرد دوم به دنبال این هستیم که فاصله را با دنیا کم کنیم و سپس با تعامل بیش‌تر زمینه همکاری بین‌المللی را ایجاد کنیم، این کار با اعلام فراخوان‌ها در فناوری‌های نوظهور دنبال می‌شود.

وی به ایجاد مرکز هدایت و راهبری پژوهش‌ها هم اشاره کرد و گفت: در بخش پژوهش‌های حل مسأله، ایجاد مراکز هدایت و راهبری حل مسأله یا به اختصار «مهر» را در دستور کار قرار دادیم.

وی گفت: این مرکز با هدف مدیریت مسأله، تعریف و راهبری پژوهش‌ها و در نهایت مدیریت راه‌حل‌ها شکل می‌گیرد. این مرکز ساختار مجازی دارد و راهبر مسأله است. یکی از دانشگاه‌های کشور از طریق رقابت و در قالب یک فراخوان، در یکی از مسائل خاص کشور به عنوان «مهر» تعیین می‌شود، آن مسأله به طرح‌های پژوهشی شکسته می‌شود و ذی‌نفعان در طرح‌ها حضور دارند و مسئولیت تجمیع مسأله‌ها با مهر خواهد بود.

افشین افزود: سال گذشته موفق شدیم در دو مسأله تاب‌آوری شهری و تورم، مرکز هدایت و راهبری مهر را تعریف کنیم. رئیس بنیاد ملی علم ایران به پژوهش‌های حل مسأله و مأموریت‌گرا کردن دانشگاه‌ها پرداخت و گفت: در این راستا، از دانشگاه‌ها درخواست کردیم چند مأموریت محدود از مسائل استانی را انتخاب کنند و مجموعه‌ای از طرح‌های پژوهشی ذیل آن مأموریت را به بنیاد برای بنیاد علم اعلام می‌کنند که سال گذشته، با ۴۵ دانشگاه و پژوهشگاه برای انجام این ماموریت‌ها همکاری داشتیم

سلطانی به حمایت از پژوهش‌ها برای رفع نیاز‌های شرکت‌های دانش‌بنیان پیشرو، به عنوان یکی دیگر از مأموریت‌های بنیاد ملی علم ایران اشاره کرد و افزود: به همین منظور، نیاز‌ها و مسایل شرکت‌های دانش‌بنیان پیشرو توانمند که در لبه دانش حرکت می‌کنند، جمع‌آوری و از طریق فراخوان‌هایی، در مسیر حل آنها به کمک پژوهش‌ها گام برداشته می‌شود.

وی گفت:۸۰ درصد از حمایت‌های بنیاد ملی علم ایران از طریق اعلام فراخوان‌ها و با همکاری دستگاه‌ها و سازمان‌های مرتبط با آن حوزه علمی و فناوری است، به طور مثال در حوزه فناوری هوش مصنوعی، فراخوان‌ها و حمایت‌های پژوهشی در قالب همکاری با ستاد توسعه هوش مصنوعی معاونت علمی و سازمان ملی هوش مصنوعی یا زیست‌فناوری در همکاری با ستاد توسعه زیست‌فناوری معاونت علمی است.

 حمایت از ۲۷۰ رساله دکتری و ۳۵۰ رساله پسادکتری

رئیس بنیاد ملی علم ایران به حمایت از رساله‌های دکتری و پسادکتری برای حمایت از نخبگان کشورگریزی زد و گفت: امسال علاوه بر حمایت ۱۳۵ میلیون تومانی از رساله‌ها، فراخوانی ویژه با محوریت ۶ حوزه اولویت‌دار فناورانه اعلام شد که ۲۵۰ میلیون تومان از پژوهش‌ها حمایت می‌کنیم.

وی افزود: از ابتدای امسال تاکنون ۲۷۰ رساله دکتری و ۳۵۰ مورد رساله پسادکتری حمایت شده‌اند. سلطانی، همکاری‌های بین‌المللی، حمایت از سفر‌های علمی و پژوهشی، شب علم، حمایت‌های مستمر از استادان و اعلام فراخوان‌های پژوهشی را از دیگر محور‌های حمایتی این بنیاد، اعلام کرد و افزود: شیوه‌های استاندارد داوری طرح‌ها، همکاری‌های بین‌المللی، همکاری‌های چندرشته‌ای و فرا رشته، تبدیل آثار طرح‌های مصوب قبلی و برنامه‌ریزی برای تبدیل ایران به کشوری آفریننده و تولیدکننده علم از دیگر برنامه‌های بنیاد ملی علم ایران است.

وی به استقبال دانشجویان، استادان و پژوهشگران برجسته از طرح‌های بنیاد ملی علم ایران هم اشاره کرد و گفت: استقبال خوبی از طرح‌ها صورت گرفت است به طوری که ۴هزار و ۲۰۰ طرح ورودی داشتیم که هزار و ۲۷۶ طرح نیز تصویب شده است. این موضوع نشان می‌دهد رویکرد به بنیاد ملی علم ایران، مثبت بوده است.

سلطانی گفت: مبلغ حمایت مصوب در سال ۱۴۰۲ عدد ۲۷۶ میلیارد تومان و در سال ۱۴۰۳، مبلغ ۳۵۰ میلیارد تومان بوده است که با حمایت معاونت علمی و سازمان برنامه و بودجه، کمبودی در حمایت از طرح‌ها وجود ندارد. در ادامه این نشست، گزارش عملکرد مالی و بودجه تفصیلی بنیاد در سال ۱۴۰۳ بررسی شد. همچنین علاوه بر این، موضوعاتی همچون عضویت سازمان برنامه و بودجه در کمیسیون دائمی، بیانیه ارزیابی پژوهش برای بهبود داوری‌ها و تعیین شرکت حسابرس برای سال مالی آینده بنیاد ملی علم ایران بررسی شد.