وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی:
پیشران علم در تمدن اسلامی کتابخانهها هستند
اقتصاد ایران: وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با بیان اینکه تمدنهای مختلف تاریخی هرکدام پیشرانهایی داشتند و پیشران تمدن اسلامی علم بود، تأکید کرد: پیشران علم در تمدن اسلامی کتابخانهها بودند.
مهدی رمضانی، دبیرکل نهاد کتابخانه های عمومی کشور، در این مراسم در سخنانی گفت: رَّبِّ أَدْخِلْنِی مُدْخَلَ صِدْقٍ وَأَخْرِجْنِی مُخْرَجَ صِدْقٍ وَاجْعَل لِّی مِن لَّدُنكَ سُلْطَانًا نَّصِیرًا
سلام و صلوات میفرستیم بر وجود پاک دردانه رسول مهربانمان حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها و امام و شهیدان. هفته کتاب و 24 آبان ماه، که سالروز درگذشت علامه طباطبائی و روز «کتاب، کتابخوانی و کتابدار» است، را گرامی میدارم و به همهی مهمانان، خصوصاًفعالین حوزه کتاب و کتابخوانی، مروجین، خیرین و بهویژه همکاران کتابدارم، که صادقانه و عاشقانه و بدون چشمداشت خدمت میکنند، تبریک میگویم.
وی ادامه داد: آقای رئیسجمهور و حاضرین گرامی! به برکت انقلاب اسلامی، ما امروز شاهد شبکه سه هزار و 800 واحدی کتابخانههای عمومی با هفت هزار و 500 تلاشگر فرهنگی هستیم؛ شبکهای که در رتبه نخست منطقه قرار دارد و علاوه بر ارائه خدمات پایه کتابخانهای، امکان ارائه 60 نوع خدمت را دارد. پایگاهی برای کتاب، کتابخوانی، علماندوزی، گسترش اطلاعات، پر کردن اوقات فراغت، خانهی امنی برای مادر و کودک، نوجوان و جوان، محل کاستن فاصله اجتماعی در دسترسی به خدمات برابر و باکیفیت، محیطی پویا و مطمئن برای درمان روح و جسم با کتاب.
رمضانی گفت: شاید هیچ وقت کلینیک با کتاب همراه نمیشد یا کتابخانه با نگارخانه، یا کتاب با مهد؛ ولی امروز ما کلینیک کتاب داریم، در کتابخانه نگارخانه داریم و در کتابخانه مهد کتاب. امروز «هدهد سفید» پرنده مهربان کتابخانههای کودک است و هممیهنان بهرهمند از خدمات مهارتی و آموزشی برای راهاندازی کسبوکار در کتابخانه.
وی افزود: امروز کتابخانه عمومی بعد از خانه و مدرسه خانه سوم مردم ایران است. کتابخانه عمومی بدون مرزبندی مخاطبان «وفاق» را پیشفرض داشته است. ما معتقدیم، یکی از راههای همدلی اجتماعی، «خواندن» است؛ آنجا که در دل داستان با شخصیتها همذاتپنداری میکنیم.
رمضانی تصریح کرد: گزارش از آنچه امروز در ظرفیت کتابخانههای عمومی وجود دارد، حتماً از این فرصت خارج است، ولی عزیزان حاضر در جلسه، آنچه ذکر شد حقیقت عینی است که حتماً مواجهه تک تک شما فرهیختگان ایراندوست با آن در جایجای میهن اسلامیمان، از عمق وجود خوشحالتان خواهد کرد.
وی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: به تأسی از منش رئیسجمهور محترم در گرامیداشت پیشینیان، توجهات شهید خدمت آیتالله رئیسی و خدمات وزرای ادوار فرهنگ، به عنوان رؤسای هیئت امنای کتابخانههای عمومی، دبیرانکل نهاد و همه آنها که در رشد این درخت پرثمر نقش داشتهاند را ارج مینهم.
رمضانی همچنین گفت: به نمایندگی از همکارانم از محضر رئیسجمهور دوست داشتنیمان سه درخواست دارم: اول، توسعه شبکه کتابخانههای سیار، تکمیل پروژههای نیمهتمام و ایجاد کتابخانه در شهرهای فاقد کتابخانه در دستورکار قرار گیرد. انجام این مهم در راستای عدالت اجتماعی و رفع یکی از دغدغههای جنابعالی در حوزهی فرهنگ است. میدانیم که برای حوزههای آموزش و پرورش و بهداشت شخصاً بیشتر زمان میگذارید؛ شاید چون یک طبیب بهتر از دیگران میداند پیشگیری و بهداشت مقدم بر درمان است.
دبیر کل نهاد ادامه داد: ضمن اینکه با توجه به افزایش قیمت کتاب، خرید کتاب برای کتابخانههای عمومی، علاوه بر ایجاد دسترسی عمومی به کتاب، به صورت غیرمستقیم حمایتی از ناشرین و نویسندگان خواهد بود.
وی در توضیح درخواست دوم از رئیس جمهور گفت: شرایط خطیر کشور و محدودیتهای بودجهای دولت را درک میکنیم، اما جناب آقای دکتر پزشکیان، همکاران کتابدار من از نظر معیشتی تحت فشار هستند و از رفاهیات و مزایای جاری و مصوب دولت به خاطر کمبود منابع مالی محرومند. شخصیت فرهنگی کتابداران از هیاهو به دور است و ارائه خدمت را به این خواستههای بهحق وابسته نمیکند. درخواست دارم، چنانکه در دیگر حوزهها نشان دادهاید، با یکسانسازی و توجه به معشیت، عدالت را در حقشان به جای آورید.
وی در توضیح مطالبه سون نیز گفت: ساختار اداری این نهاد عمومی غیردولتی با چند تصمیم دولت و مجلس میتواند به بهرهوری بسیار بیشتری دست یابد. این شبکه گسترده و چابک، با بیش از 800 کتابخانه روستایی، بدون ساختارسازی جدید، میتواند پایگاه حضور گروههای متنوع و متکثر جامعه برای حل مسائل باشد. این شبکه و جهادگرانش را، چنانکه هست، بزرگ ببینید و آن را در آزمونهای وسیع محک بزنید.
وی گفت: در پایان از اینکه در ماههای ابتدایی دولت چهاردهم در جمع اهالی فرهنگ، خصوصاً کتابداران دلسوز، اثرگذار و بیادعا حاضر شدید از شما ممنونم. شما اولین رئیسجمهوری هستید که در سال اول دولتتان به این جمع آمدید. چون منش شما مردمی است، دوست دارم اینگونه عرض ارادت کنم: آقای رئیسجمهور دمتان گرم و علی یارتان!
سیدعباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، نیز در این مراسم در سخنانی با اشاره به به حضور رییس جمهور در نخستین ماههای خدمت در جمع کتابداران گفت: نخستین آیات قران به کتاب اشاره دارد، ادامه آیات نیز در همین زمینه قابل توجه است، در این آیات در کنار نعمت آفرینش نعمت دانش مطرح میشود و مسیر تمدنسازی اسلام را نشان میدهد.
وی گفت: والاترین نماد ربوبیت حضرت حق همین است، این نگاه نگاهی بوده که جامعه و تمدن نبوی را شکل داد و علم پیشران این تمدن شد. تمدنهای مختلف تاریخی هرکدام پیشرانهایی داشتند، پیشران تمدن اسلامی علم بود. پیشران علم در تمدن اسلامی کتابخانه ها بودند جریان علم در فضای تمدن اسلامی با کتابخانه ها شروع شد.
وی ادامه داد: تمدنهای بشری در تاریخ بشر پیشرانهایی داشتند و پیشران تمدن اسلامی علم بوده است. پیشران علم در تمدن اسلامی کتابخانهها بودند. با این نگاه مسیر علم کتاب و کتابخانهها هستند. چشمانداز آینده فعالیتهای فرهنگی از این مسیر و با این نگاه میتواند باشد.
وی ادامه داد: بنابراین با این نگاه ما مسیر علم و کتاب و کتابخانهها را باید نگاه کنیم، اگر به پیشرفت ایران اسلامی فکر می کنیم، چشم انداز با این نگاه می تواند باشد.
صالحی با بیان اینکه انسان دو نوع عمر دارد، گفت: یکی عمر طبیعی و بیولوژیک و دوم عمر علمی ما است. عمر علمی ما باید با عمر طبیعی ما تقارن داشته باشد، عمر علمی با دو مشکل رو به رو است و با دو اجبار مواجه میشود، این عمر موقت و ناپایدار است و دوم اینکه محدود به زمان مدرسه و دانشگاه است. کتاب و کتابخانه راه فرار از این محدودیتها است.
وزیر ارشاد ادامه داد: در این حوزه است که امتداد عمر علمی در طول و عمق پیش میآید کتاب و کتابخوانی در اینجا فرصت میسازد.
صالحی به بررسی نگاه کلان جامعهسازی و تمدنسازی در حوزه کتاب و کتابخوانی پرداخت و گفت: اگر بخواهیم عمر علمی و طبیعی تقارن داشته باشد، نیاز به کتاب کتابخوانی و کتابخانه است. ما جامعهای هستیم که از جامعه شفاهی سنتی به جامعه شفاهی صوتی رفتیم، جامعه شفاهی خطاهای زیادی دارد در گذر سریع از جامعه سنتی به جامعه صوتی نیاز به کتابخوانی داریم.
وی در بخش دیگری از سخنان خود به سند خواندن اشاره و اضافه کرد: این سند میتواند به روند کتابخوانی کمک کند. اضلاع اصلی کتابخوانی مؤلف، ناشر، کتابفروشی، کتابخانه و کتابدار است و این اضلاع میتواند کتابخوانی را ترویج دهد.
وی مسائل معیشتی کتابداران را نیز دارای جایگاه ویژهای دانست و گفت: این مسئله اغراق آمیز نیست.