در این کتاب، علاوه بر شرح وقایع متفرقه، اخبار مربوط به دارالخلافه طهران، شرح مسافرت چند روزه شاه به مسیلۀ قم؛ گزارشی از جشن 100 سالگی سلطنت قاجاریه و همچنین جشن 30 سالگی سلطنت ناصرالدین‌شاه ارائه شده است.

در ادامه، شرح کاملی از سفر دوم ناصرالدین‌شاه به فرنگستان ارائه شده که حاوی اطلاعات فراوانی برای پژوهشگران عرصه‌های مختلف تاریخ است.

نشر سخن همچنین چاپ دوم ششمین جلد از این مجموعه را نیز به مخاطبان عرضه کرده است. این جلد شامل خاطرات شاه صاحب‌قران از محرم 1291 تا رمضان 1293 هجری قمری به انضمام سفرنامه‌های کنارۀ دریای خزر و لار است.

کتاب با شرحی مفصل از افتتاح تکیه دولتی و اجرای مراسم مذهبی آغاز شده و سپس گزارش شکار و گشت‌وگذار در اطراف و اکناف شهر طهران آمده است. آنگاه به سفر ییلاقی لار و سفر به کرانه‌های دریای خزر پرداخته شده و پس از آن مجددا گزارشی مفصل از وقایع روزانه از قبیل عزل و نصب‌های دولتی در اختیار خوانندگان قرار گرفته است.

مجموعه حاضر را می‌توان یکی از منابع مهم در شناخت احوالات شاه ایران و اوضاع سیاسی اجتماعی ایران در زمان ناصری دانست. روایت وقایع مختلف تاریخی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی از زبان شخص اول مملکت، مجموعه حاضر را به عنوان یکی از خواندنی‌ترین آثار به یادگار مانده از دوره قاجار برای مخاطبان تبدیل کرده است. 

عبدامین در مقدمه‌ای بر این اثر درباره ارزش و اهمیت این مجموعه می‌نویسد: ناصرالدین شاه قاجار را یکی از سلاطین پرنویس و اهل فضل و ادب برمی‌شمارند. به حقیقت این جمله درست است که این پادشاه، هم کتاب‌دار بود و هم کتابخوان، و هم در زندگی خویش سعی بر آن کرد تا آثار مکتوبی از خود برجای گذارد. آنچه مسلم است، تعداد زیادی از دست‌نوشته‌ها و مکتوبات او در آرشیوهای عمومی و خصوصی وجود داشته که به دست پژوهش سپرده شده و پس از استنساخ به طبع رسیده‌اند؛ اما هنوز تعداد زیادی از این دست‌نویس‌ها نیز در کنج مراکز آرشیوی وجود دارند که پژوهشی بر روی آنها صورت نگرفته و لازم است تا این اسناد نیز مورد واکاوی قرار بگیرند و به جهت استفاده محققین و پویشگران عرصه تاریخ و فرهنگ ایران‌زمین به عرضه عمومی گذارده شوند.

ارائه اطلاعات متنوع از دیگر جذابیت‌های کتاب است. به این صورت که مخاطب در کنار همراهی با خاطرات ناصرالدین شاه، می‌تواند از حال و احوال برخی از شهرهای آن دوره مانند تهران اطلاع یابد.

از سوی دیگر، می‌توان کتاب را از زاویه دید هنری، تاریخ طبابت، محیط زیست و ... نیز مطالعه کرد. عبدامین پختگی قلم را یکی از ویژگی‌های روزنامه خاطرات ناصرالدین‌شاه می‌داند و معتقد است این امر، نشأت گرفته از مطالعه رمان‌های مشهور دنیا توسط شاه صاحب‌قران است.

انتهای پیام/