برای اینکه مشخص شود چه کسی ژانویه ۲۰۲۵ وارد کاخ سفید می‌رسد، «جو بایدن» رئیس‌جمهوری کنونی آمریکا از طیف دموکرات و «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری قبلی آمریکا از حزب جمهوری‌خواه پنجشنبه شب ۲۷ ژوئن (هفتم تیرماه) به میزبانی شبکه «سی‌ان‌ان» در آتلانتا نخستین مناظره خود را برگزار کردند؛ شبکه‌ای که به حزب دموکرات نزدیک است.

در این مناظره که به مجادله کشیده شد، مسائل گوناگون داخلی و حوزه سیاست خارجی مورد بحث قرار گرفت. در حوزه سیاست خارجی به موضوع‌هایی چون حمایت آمریکا از رژیم صهیونیستی در جنایت‌ها علیه غزه، بحران اوکراین، ناتو، مواجهه با ایران و غیره پرداخته شد.

در حوزه داخلی نیز موضوع‌هایی از قبیل پرونده‌های فساد اخلاقی و مالی ترامپ، وضعیت جسمانی و روانی بد بایدن، عملکرد دو نامزد در دوره حضور در کاخ سفید، مهاجرت و پناهجویان، سقط جنین، تورم، بیمه، مالیات، بیماری کووید - ۱۹ (Covid-۱۹) و غیره مورد بحث و جدل قرار گرفت.

روزنامه «گاردین» انگلیس در تحلیل و ارزیابی خود از این مناظره، چهار نکته برجسته آن را عملکرد ضعیف بایدن، دروغگویی‌های مکرر ترامپ، برجسته شدن دوپارگی و شکاف در ایالات متحده آمریکا و پرونده ارتباط غیراخلاقی ترامپ با بازیگر فیلم‌های مستهجن می‌داند.

شوک بزرگ به دموکرات‌ها در مناظره اول

بایدن ۸۱ ساله که سه سال و هفت ماه بر مسند ریاست جمهوری آمریکا تکیه زده و حدود سه سال از ترامپ ۷۸ ساله رئیس جمهور سابق آمریکا بزرگ‌تر است، در این مناظره گاف‌های دردسرسازی داد.

ضعف جسمی، پریشان‌گویی‌ها و لکنت زبان او در این مناظره آنقدر زیاد بود که حتی سی‌ان‌ان که به حزب حاکم نزدیک است، به آن اشاره کرد و نوشت: «بایدن، با صدایی خشن و بی‌رمق، اغلب نمی‌توانست اختلاف‌های خود را با ترامپ به وضوح بیان کند. حتی در بخشی از مناظره، پس از اینکه بایدن از سوابق خود در زمینه امنیت مرزی دفاع کرد، ترامپ گفت واقعاً نمی‌دانم او در آخر این جمله چه گفت… فکر نمی‌کنم خودشم فهمید چه گفت!»

بایدن که همواره راه خروج از مراسم را گم و با موجودهای خیالی احوالپرسی می‌کند، در پایان مناظره با ترامپ نیز با کمک همسرش «جیل بایدن» از صحنه مناظره خارج شد. اخیراً در یک کارزار انتخاباتی نیز «باراک اوباما» رئیس‌جمهوری اسبق آمریکا، بایدن را به‌طور فیزیکی از روی صحنه به سمت راه خروجی هدایت کرده بود.

در حالی که این گاف‌ها و بیان ضعف کلمه‌های در اظهارات بایدن، توجه‌ها را جلب کرده‌است، برخی نزدیکان به رئیس‌جمهوری آمریکا می‌کوشند ضعف‌های او در مناظره را به ابتلای او به سرماخوردگی ارتباط دهند. ان‌بی‌سی به نقل از دو منبع آگاه نوشت که «بایدن سرما خورده‌است.»

لغزش‌های کلامی و صدای ضعیف بایدن که کمپینش می‌گوید به دلیل سرماخوردگی بوده‌است و پاسخ‌های گاه نامفهومش به حمله‌های ترامپ، این پرسش را مطرح کرده‌است آیا راهی وجود دارد که فرد دیگری را به جای بایدن به عنوان نامزد اصلی حزب دموکرات معرفی کرد؟

کارشناسان بر این باورند که دموکرات‌های نگران از نتایج انتخابات ریاست جمهوری ماه نوامبر آمریکا، ممکن است از نامزدی بایدن صرف‌نظر کنند اما با این وجود لازم است که او اولین قدم را در این زمینه بردارد.

«‌ابی فیلیپ» تحلیلگر سی‌ان‌ان که میزبان مناظره بایدن و ترامپ بود در برنامه تحلیلی همین خبرگزاری در زمینه مناظره گفت که دموکرات‌های شناخته شده با توجه به عملکرد فاجعه‌بار بایدن، درخواست از وی برای کناره‌گیری را بررسی می‌کنند.

او گفت که اضطراب و وحشتی را در دموکرات‌ها می‌بیند که تا کنون هرگز شاهد آن نبوده است. به گفته او، پاسخ‌های بایدن منسجم و روان نبود.

«جان کینگ» تحلیلگر ارشد سی‌ان‌ان نیز درباره این مناظره گفت که در حال حاضر مقام‌های عالی حزب دموکرات موضوع درخواست علنی برای کناره‌گیری بایدن از انتخابات ریاست‌جمهوری را بررسی می‌کنند.

او گفت: وحشت دموکرات‌ها از دقایق نخست مناظره آغاز شد و تا کنون ادامه دارد. آنها درباره عملکرد بایدن صحبت می‌کنند که گمان می‌کنند، ملال‌آور بود.

«ون جونز» مشاور پیشین اوباما نیز در واکنش به مناظره بایدن و ترامپ گفت احتمالاً وقت آن است که بایدن تغییر مسیر بدهد (کنار بکشد) و حزب دموکرات در فرصت باقی مانده تا اجلاس حزب باید چاره‌ای بیندیشد.

برنده مناظره نخست و تحول در نظرسنجی‌ها

رؤسای جمهوری کنونی و قبلی آمریکا با کلی نقطه ضعف و پرونده‌های باز وارد نخستین مناظره شدند. ترامپ در شرایطی وارد مناظره شد که به ۳۴ اتهام، محکوم شده و قرار است در ۱۱ ژوئیه (۲۱ تیر) محکوم شود. بایدن نیز باید با ناراحتی عمیق رای‌دهندگان مقابله کند؛ یعنی نارضایتی از مدیریت او در سیاست خارجی، اقتصاد، مهاجرت و غیره.

با این حال کارزار ترامپ پیش از پایان مناظره، رئیس‌جمهور قبلی را برنده این مناظره اعلام کرده‌بود. این در حالی است که نظرسنجی‌ها برای سنجش میزان محبوبیت ترامپ و بایدن قبل و بعد از مناظره نخست قابل تأمل است.

قبل از مناظره بر اساس نظرسنجی‌ها، آرای بایدن و ترامپ بسیار به هم نزدیک بود به عنوان نمونه روزنامه آمریکایی «نیویورک‌تایمز» با طرح این پرسش که «نظرسنجی‌ها در مورد رقابت برای کاخ سفید چه می‌گویند؟» به بررسی نظرسنجی‌ها راجع به ترامپ جمهوری‌خواه و بایدن دموکرات پرداخت. بر پایه این بررسی‌ها، هر دو نفر ۴۶ درصد به دست آورده‌بودند.

بعد مناظره اما افزون بر وارد شدن شوک به دموکرات‌ها، نظرسنجی‌ها نیز از کاهش چشمگیر محبوبیت بایدن حکایت کردند. به گزارش «ایندیپندنت» اکثریت بزرگی از رای‌دهندگان آمریکایی ثبت نام شده برای انتخابات ریاست جمهوری، پس از مشاهده نخستین مناظره به سی‌ان‌ان گفتند که ترامپ در مناظره اول بایدن را شکست داد.

براساس نظرسنجی سی‌ان‌ان، عملکرد ضعیف بایدن در نخستین مناظره ریاست جمهوری باعث شد اکثر بینندگان باور کنند که ترامپ در صدر قرار گرفته‌است.

شبکه سی‌ان‌ان نتایج نظرسنجی از مردم درباره نخستین مناظره دو نامزد ریاست‌جمهوری آمریکا را اعلام کرد که طبق آن حدود ۶۷ درصد شرکت‌کنندگان گفتند ترامپ عملکرد بهتری در این مناظره داشت و فقط ۳۳ درصد از عملکرد بایدن در این مناظره راضی بودند.

تا ماه نوامبر که انتخابات ریاست جمهوری آمریکا رسماً کلید می‌خورد و سرنوشت سیاسی این کشور برای چهار سال آینده مشخص خواهد شد، چند مناظره دیگر نیز برگزار می‌شود. مناظره دوم برای ماه سپتامبر (شهریور) برنامه‌ریزی شده‌است و باید دید که دموکرات‌ها و شخص بایدن تا آن زمان چه تدابیری اتخاذ خواهند کرد که از شدت رسوایی کنونی بکاهد.