در هفته‌های اخیر، به دفعات شاهد اعتراضات نیروهای پرستاری در شهرهای مختلف کشور بوده‌ایم که خواستار برخورد با اضافه کاری‌های اجباری بوده‌اند.

نیروهای پرستاری معتقدند که سختی کار و حرفه پرستاری، با افزایش خطا حین خدمت همراه است که در نتیجه آن، پرستار باید پاسخگو باشد و این موضوع با حداقل دریافتی که بابت اضافه کاری دارند؛ همخوانی ندارد.

در همین حال، شرایط نیروهای پرستاری در بیمارستان‌های دولتی در کلانشهرهای کشور، به مراتب بحرانی‌تر از سایر نیروهای پرستاری در شهرهای کوچک است. زیرا، حجم کار و خدمت در بیمارستان‌های دولتی پایتخت و دیگر کلانشهرها، به دلیل افزایش بار مراجعات و بستری بیماران؛ خیلی سنگین‌تر از بیمارستان‌ها در شهرهای کوچک است.

لقمان شریفی عضو شورای‌عالی نظام پرستاری؛ معتقد است که با حقوق ۱۰ تا ۱۳ میلیون تومانی، نباید از پرستاران انتظار داشت در شهرهای بزرگ و کلانشهرها خدمت کنند.

در همین حال، محمدتقی جهانپور رئیس کل سازمان نظام پرستاری، گفت: ما به عنوان مدافع جامعه پرستاری باید از حقوق پرستاران دفاع کنیم، امروز شاید بحث میانگین پرداخت مطالبات جامعه پرستاری حداقل در دانشگاه‌های وزارت بهداشت واقعاً درست نیست و بسیار عقب است و همه اینها باعث بی‌انگیزگی، فرسودگی شغلی و بازنشستگی پیش از موعد می‌شود.

وی افزود: یک پرستار که از یک بخش خارج می‌شود ۲۰۰ ساعت اضافه کارش بر عهده بقیه همکاران است و ما به روزی رسیده‌ایم که همکاران حاضر نیستند، یک ساعت اضافه کاری کنند.

خستگی جسمی و ذهنی پرستاران بعد از ساعت‌ها کار در بخش‌های بیمارستانی که با مراقبت از بیماران همراه است، باعث می‌شود سطح خطاهای پرستاری افزایش یابد و اگر در این بین، اتفاقی برای بیمار بیافتد؛ مسئولیت آن با پرستار است. از همین رو، نیروهای پرستاری حاضر نیستند به خاطر اندک دریافتی که بابت اضافه کاری اجباری دارند، درگیر مسائل و مشکلات پس از آن شوند.

خطا در بخش پرستاری دو دلیل عمده دارد یکی از دلایل اساسی، شیفت‌های اضافه کاری اجباری است. زیرا اگر پرستاری بر اساس قانون ارتقا بهره وری ۱۴۴ ساعت کار کند و با تمایل خود پرستار به اضافه کاری نهایتاً ۸۰ ساعت اضافه کار پُر کند؛ در حقیقت روزی ۶ ساعت فعالیت می‌کند و ۱۸ ساعت استراحت خواهد کرد. بنابراین، هیچ گونه احتمال خطایی بر اساس خستگی وجود نخواهد داشت اما اگر پرستار ۱۲ ساعت شیفت کاری داشته باشد احتمال افزایش خطا بالا خواهد رفت. زیرا شیفت‌های اضافه کاری اجباری از نظر روحی نیز پرستار را تحت تأثیر قرار می‌دهد بنابراین مهم‌ترین دلیل خطا در پرستاری شیفت‌های اضافه و اجباری است.

دلیل دیگر احتمال بروز خطا در پرستاری، انگیزش‌های شغلی و کاری پرستاران است زیر پرستاری جزو مشاغل سخت و زیان آور محسوب می‌شود. اگر برای پرستاران امکانات رفاهی فراهم گردد و منزلت اجتماعی وی تأمین شود و از نظر روحی تقویت گردد، مطمئنأ بر روی عملکرد وی از نظر کاری تأثیر خواهد داشت و در کاهش بروز خطا نیز می‌تواند کمک کننده باشد.

جلیل آدابی عضو شورای‌عالی نظام پرستاری، حرفه پرستاری را پر تنش و استرس‌زا توصیف کرد و گفت: پرستاری در ایران، خدمت با سختی زیاد و بدون هیچ امتیاز و انگیزه‌ای برای پرستاران است.

وی افزود: در حال حاضر در اکثر کشورها پرستاران گروه اصلی ارائه دهنده خدمات مراقبت و بهداشت در مراکز درمانی محسوب می‌شوند و تقریباً در تمام حیطه‌های سلامت، پرستاران نقش اصلی را ایفا می‌کنند، اما در ایران یکی از آسیب‌های جدی در سیستم بهداشت و درمان، کمبود نیرو است.

آدابی گفت: نقش پرستاران همراه با تغییرات محیط اجتماعی و طبیعی، الگوی بیماری‌ها، کاهش تولد و افزایش تعداد سالمندان تغییر می‌کند و روزبه‌روز بر شرح وظایف پرستاری افزوده می‌شود و این افزایش وظایف پرستاری با کمبود نیرو در کشور همراه است.

وی ادامه داد: کمبود پرستار باعث افزایش حجم کاری پرستاران، نارضایتی شغلی، افزایش خطای حرفه‌ای، ترک کار و در نتیجه منجر به کاهش ایمنی بیمار و افزایش مرگ‌ومیر می‌شود.