به گزارش خبرگزاری اقتصادایران، تالاب‌ها یکی از اکوسیستم‌های ارزشی در جهان نقش حیاتی بر تنوع اقلیم، حفظ تعادل زیست بومی هر منطقه و پالایش و جذب آلاینده‌ها دارد، اما تغییرات اقلیمی و سوءمدیریت منابع آب و خاک در دهه‌های اخیر پیامدهای زیست‌ محیطی فراوانی داشته است. این وضعیت فقط مختص تالاب های ایران نیست بلکه تالاب های زیادی در دنیا با همین مشکل مواجه‌اند. بر اساس آمارها در کشور ایران ۱۵۴ تالاب وجود دارد که ۸۴ تالاب بین‌المللی و ۳۴ تالاب هم عضو کنوانسیون رامسر هستند.

تالاب پناهگاه گونه جانوری

تالاب‌ها همواره پناهگاه هزاران گونه جانوری به ویژه پرندگان آبزی و کنار آبزی بودند علاوه بر این نقش بسیار مهمی در تلطیف هوای منطقه‌ای که در آن هستند دارند، منابع آبی زیرزمینی را حفظ می کنند، تغییرات اقلیمی را کنترل و کربن را جذب می‌کنند. در کنار تمام این خصوصیات اما موجب زیبایی و طراوت طبیعت می‌شوند، اما مساله این است که مدتهاست این حوضه‌های آبی مشکل کم‌ آبی مواجه هستند. حقآبه محیط زیستی به آن‌ها نمی‌رسد در نتیجه یکی یکی از طبیعت حذف می‌شوند و فقط بستری خشک که منشاء گرد و غبار می‌شود، از آن‌ها باقی می‌ماند. روزگاری وضعیت تالاب‌های ایران بسیار خوب بود اما امروز بیشتر این حوزه‌های آبریز وضعیت بحرانی دارند.

حال بد تالاب‌ها

علی ارواحی کارشناس مسائل تالاب  در مورد وضعیت تالاب‌ها گفت: حال تالاب‌های ما خوب نیست، هامون در سیستان و بلوچستان، هورالعظیم در خوزستان و بختگان و پریشان در فارس با مشکل مواجه هستند. در اصفهان گاوخونی برای مدت طولانی با مشکل خشکسالی مواجه است همچنین در آذربایجان‌ها ماجرای دریای ارومیه مطرح است .

وی ادامه داد: حتی در نوار ساحلی دریای خزر که جای پر بارشی است و انتظار داریم حال تالاب‌ها بهتر باشد اوضاع خوب نیست. این پر آبی و کم آبی شدت و ضعف دارد مثلاً در اثر بارش‌ها تالاب آلاگل، آلماگل و آجی‌گل در استان گلستان در این سال وضعیت بهتری داشته باشند ولی این به معنی بهتر شدن وضعیت تالاب‌ها نیست.

ندادن حقآبه مشکل بزرگ تالاب‌ها

ارواحی افزود: تالاب‌های ما از چند مسئله رنج می‌برند که مهم‌ترین آن محدودیت منابع آب و عدم تخصیص حقآبه‌های آنان است که غالب تالاب‌ها با آن دسته و پنجه نرم می‌کنند. مشکل بزرگ دیگر ورود مواد آلاینده و ورود زیاد رسوبات به تالاب‌ها است،  در انزلی این مشکل را شاهد هستیم، شکل توسعه نامتوازن هم می‌تواند تالاب را دچار مشکل کند مثل هورالعظیم. مسئله دیگر تالاب‌ها ورود گونه‌های مهاجم و غیر بومی به تالاب‌ها است که مشکلات زیادی برای این پهنه‌های آبی ایجاد می‌کند.

این کارشناس تالاب تصریح کرد: تغییر کاربری‌ها که اتفاق می‌افتد، تضاد یا تنشی که بین بهره‌بردار،مردم و تالاب به وجود می‌آید باعث تغییر کاربری و تصرف اراضی تالاب می‌شود، به خصوص وقتی تالاب خشک می‌شود این خطر و ریسک بالاتر می‌رود. از هر گوشه کشور خبر خوبی  درباره تالاب‌ها شنیده نمی‌شود. علی‌رغم اینکه دولت برنامه‌هایی در دست انجام دارد و به دنبال بهبود شرایط است ولی سرعت بهبود شرایط مطلوب نیست.

تغییر اقلیم عامل ثانویه

وی در رابطه با اثر تغییر اقلیم بر تالاب‌ها بیان کرد: تغییر اقلیم عامل ثانویه است، اصل تغییر اقلیم نتیجه مداخلات انسانی است که باعث شده شرایط آب و هوایی نسبت به شرایطی که در گذشته بوده دچار تغییر بشود. این تغییر در جاهایی از کشور در قالب خشکسالی خود را نشان می‌‌دهد و مثلاً در کشور می‌بینیم که شدت خشکسالی بالا می‌رود و ریتم بارش تغییر می‌کند؛  این تغییر اقلیم ‌می‌تواند باعث بارش‌های حدی بشود و ال‌نینو را ایجاد کند و شاهد تشدید سیلاب‌ها باشیم.

ارواحی افزود:در واقع خود انسان بوده که باعث تغییر اقلیم به عنوان یک عامل ثانویه شده است. ما تا چه زمانی بگوییم تغییر اقلیم اثر دارد یا اینکه تغییر اقلیم هم وجود دارد، باید ببینیم که چقدر ما خود را  برای این موضوع آماده می‌کنیم و خود را با این شرایط آب و هوایی سازگار می‌کنیم.