به گزارش خبرگزاری اقتصادایران،  مظفر زارعی معاون مرکز عالی دادخواهی مالیاتی و تشخیص صلاحیت حرفه‌ای در یادداشتی که در اختیار خبرگزاری اقتصادی ایران قرار داده نوشت: در این راستا، قانونگذاران تلاش می‌کنند تا با وضع قوانین و مقررات مالیاتی، زمینه‌های لازم برای وصول مالیات را فراهم نمایند. اگرچه جلوگیری از تخلفات مالیاتی مستلزم ایجاد شفافیت و ثبات در قوانین و مقررات مالیاتی، تقویت زیرساخت‌های نظام مالیاتی همچنین آموزش و فرهنگ ‌سازی مالیاتی است لیکن یکی از مهم‌ترین راه‌های مقابله با فرار مالیاتی، جرم انگاری آن است. جرم انگاری مالیاتی، به معنای شناسایی و تعریف رفتارهای مجرمانه در حوزه مالیات است. این رفتارها می‌توانند شامل تخلف از مقررات مالیاتی، فرار از مالیات، یا هر رفتار دیگری باشند که منجر به کاهش درآمدهای مالیاتی دولت می‌شود. جرم انگاری مالیاتی از منظر حقوق مالیاتی، به معنای شناسایی رفتارهای مجرمانه در حوزه مالیات و در نظر گرفتن مجازات‌هایی برای مرتکبان این رفتارها است همچنین از منظر حقوق جزا، جرم انگاری مالیاتی، به معنای اعمال مقررات حقوق جزا در حوزه مالیات است. شناسایی جرم مالیاتی به دو شکل مستقیم و غیرمستقیم  صورت می‌پذیرد که در حالت مستقیم، قانونگذار به صراحت در قانون مالیات‌ها، رفتارهای مجرمانه را شناسایی و مجازات‌هایی را نیز برای مرتکبان آن‌ در نظر می‌گیرد ولی در حالت غیرمستقیم قانونگذار در قانون مالیات‌ها، رفتارهای مجرمانه را شناسایی می‌کند، اما مجازات‌های آن‌ را در قانون مجازات اسلامی پیش‌بینی می‌کند.

قانونگذاران در وضع قوانین جرم انگاری مالیاتی، دلایل مختلفی  از جمله جلوگیری از فرار مالیاتی، افزایش درآمدهای مالیاتی و ایجاد عدالت مالیاتی دارند. فرار مالیاتی، به معنای تلاش برای کاهش یا عدم پرداخت مالیات به صورت قانونی است و جرم انگاری مالیاتی، یکی از راه‌های مقابله با این پدیده است، ضمن آنکه موجب افزایش وصول مالیات با تأکید بر تحقق عدالت مالیاتی نیز خواهد بود. انواع جرایم مالیاتی به دو دسته کلی تخلف از مقررات مالیاتی و فرار از پرداخت مالیات تقسیم می‌شود. تخلف از مقررات مالیاتی، به معنای عدم رعایت مقررات مالیاتی است. این تخلفات، معمولاً با جریمه‌های مالی همراه هستند. لیکن فرار از مالیات، به معنای تلاش برای کاهش یا عدم پرداخت مالیات به صورت غیرقانونی است. این جرم، معمولاً با مجازات‌های کیفری همراه است.

جرم، دارای عناصری است که با وجود آن می‌توان آن را به عنوان جرم شناسایی نمود، از همین رو عناصر تشکیل‌دهنده جرایم مالیاتی عبارتند از:

• عنصر قانونی: به معنای وجود نص قانونی است که رفتار مجرمانه را شناسایی و مجازات آن را تعیین کند.
• عنصر مادی: به معنای انجام رفتار مجرمانه است. در جرایم مالیاتی، عنصر مادی می‌تواند شامل تخلف از مقررات مالیاتی یا فرار از مالیات باشد.
• عنصر معنوی: به معنای وجود قصد مجرمانه در مرتکب است.

یکی از مهم‌ترین اثرات جرم انگاری مالیاتی به منظور مقابله با فرار مالیاتی، ایجاد بازدارندگی است. این اقدام، می‌تواند اثرات مثبتی بر جلوگیری از تخلفات مالیاتی داشته باشد. مادامیکه یک رفتار به عنوان جرم شناخته می‌شود، مرتکب آن می‌داند که در صورت فعل یا ترک فعلی که به عنوان جرم تعریف شده، مجازات خواهد شد و این امرمی‌تواند انگیزه مرتکبان را برای ارتکاب جرم کاهش دهد. اثر دیگر جرم انگاری مالیاتی، افزایش آگاهی جامعه از تبعات فرار مالیاتی است. وقتی مردم بدانند که فرار مالیاتی یک جرم محسوب می‌شود و مجازات‌هایی برای آن وجود دارد، کمتر به این کار مبادرت می‌ورزند.علاوه بر این، جرم انگاری مالیاتی، می‌تواند به افزایش شفافیت در نظام مالیاتی کمک کند. وقتی مردم بدانند که فرار مالیاتی جرم است، کمتر به پنهان کردن اطلاعات مالیاتی خود می‌پردازند. این امرمی‌تواند به تسهیل روند وصول مالیات نیز کمک نماید.