طب سنتی، برآمده از فرهنگ و تمدن ایران است

محمدرضا شمس اردکانی، دبیر ستاد توسعه اقتصاد دانش‌بنیان گیاهان دارویی و طب سنتی در سومین جلسه شورای ستاد گفت: بحث طب سنتی و گیاهان دارویی نخست از آن جهت که توحیدمحور و کل‌نگر است، دوم به سبب این که برآمده از فرهنگ و تمدن ایران است و سوم اینکه امروز هم در حوزه سلامت و سبک زندگی کاربرد دارد، به موضوعی خاص بدل شده‌ است.

وی ادامه داد: بازار پیش روی طب سنتی، بازاری پنج هزار میلیارد دلاری است و با توجه به موقعیت جغرافیایی و ظرفیت قابل توجهی که در کشت و تولید گیاهان دارویی داریم، می توانیم سهم ۲۰ درصدی را در این بازار داشته باشیم که خود عدد قابل توجهی است. یکی از مهم‌ترین رویکردهای ما در این حوزه، بهره‌گیری از ظرفیت بخش خصوصی و استفاده از هوش مصنوعی است.

در ادامه، دکتر مهدی سیف سهندی، دبیر سابق ستاد توسعه علوم و فناوری گیاهان دارویی و طب سنتی به ارائه گزارشی از عملکرد شورای ستاد گیاهان دارویی و طب سنتی پرداخت و برنامه‌های کلان این شورا را در سه دسته «صنعت»، «کشاورزی» و «سلامت»( طب سنتی) تقسیم‌بندی کرد.

وی همچنین در ادامه اهداف برنامه عملیاتی توسعه زیست‌بوم نوآوری، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان گیاهان دارویی و طب سنتی را در سه دسته نشاند؛ نخست، «توسعه آموزش، پژوهش، خدمات و تولید در طب سنتی»، دوم «تکمیل زنجیره ارزش صنعت گیاهان دارویی و تولید محصولات فناورانه» و سوم «ترویج توسعه فرهنگی و روابط بین‌الملل».

سیف سهندی، مرکز جامع طب سنتی، تولید دارو و فرآورده‌های گیاهی و طبیعی، تجهیزات پاراکلینیک طب‌سنتی، ساماندهی اسناد علمی و میراث مکتوب دانشمندان اسلامی، ایجاد زنجیره ارزش گیاهان دارویی، پالایشگاه گیاهان دارویی، بانک ملی اطلاعات گیاهان دارویی، توسعه روابط بین‌المللی و توسعه اکوسیستم نوآوری و صندوق پژوهش و فناوری را از جمله اقداماتی دانست که این شورا عملیاتی کرده‌‍‌ است.

بستر لازم برای توسعه بازار صادراتی گیاهان دارویی با توجه به تنوع موجود فراهم است

پیمان صالحی، دبیر شبکه ملی پژوهش و فناوری گیاهان دارویی ظرفیت صادراتی از دیگر حاضران جلسه، بحث خود را در مورد ساماندهی طب سنتی و گیاهان دارویی با این نکته که ظرفیت ماده ۱۳ در قانون مالیات ۱۴۰۲ را از دست ندهیم، آغاز کرد و گفت: شرکت‌ها اغلب از ورود و سرمایه گذاری در حوزه طب سنتی و گیاهان دارویی نگرانی دارند و با اعطای تارگت سه درصدی به آن ها می توانیم انگیزه لازم را برای سرمایه‎گذاری در آنها ایجادکنیم.

او همچنین، به ظرفیت صادراتی گیاهان دارویی پرداخت و تاکید کرد: بستر لازم برای توسعه بازار صادراتی گیاهان دارویی با توجه به تنوعی که در این حوزه داریم، فراهم است و با ظرفیتی که ستاد توسعه اقتصاد دانش‌بنیان گیاهان دارویی و طب سنتی و مرکز تعاملات بین المللی معاونت علمی دارد، می توان این مهم ( صادرات گیاهان دارویی) را به شکل گسترده‌تری بسط داد.

لیلا مرادی که به نمایندگی از وزارت صنعت، معدن و تجارت در جلسه حضور داشت هم بحث خود را بر مساله عطاری‌ها متمرکز کرد و علیرغم اینکه این بخش را بیشتر صنفی می‌دید، تاکیدکرد که در سامان‌دهی این بخش به ورود و کمک وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نیاز جدی داریم. به باور او، از آنجا که معاونت علمی، از قدرت اجرائی لازم برخوردار است، می تواند زمینه را برای تحقق این همزافزایی و کار بین بخشی فراهم کند.

در توسعه بازار ضابطه‌مند و هدف‌مند گیاهان دارویی، وزارت بهداشت حرف اول را می‌زند

خدادوست معاون منابع انسانی توسعه مدیریت دانشگاه شهید بهشتی گفت: با حمایت معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان، اتفاقات خوبی در این حوزه رخ داده است و اساسا ۱۶، ۱۷ سال است که به این حوزه توجه حاکمیتی شده‌ است اما متولی اصلی این حوزه وزارت بهداشت است و در توسعه بازار ضابطه‌مند و هدف‌مند گیاهان دارویی، وزارت بهداشت و مشخصا پزشکان حرف اول را می زنند؛ به تعبیری پزشک است که بازار را تعیین می‌کند و استفاده غیر علمی از گیاهان دارویی و عطاری‌های غیرمجاز به نظام سلامت آسیب می‌زند.

به باور او، طب سنتی باید جزئی از نظام سلامت باشد و این استراتژی‌ای است که در برخی کشورها همچون چین، کره جنوبی و هند در دستور کار است و ستاد توسعه اقتصاد دانش‌بنیان گیاهان دارویی و طب سنتی حکم نخ تسیبح را دارد و اگر ظرفیت سازی نکنیم همه تلاش ها بار نظام سلامت خواهد شد.

در این جلسه نکات دیگری از سوی دیگر حضار اعم از پوشش بیمه ای خدمات حوزه طب سنتی، ادغام طب ایرانی در نظام سلامت و ضرورت تقویت کار بین بخشی طرح شد.

در پایان این نشست، دهقانی فیروز آبادی گفت: طب سنتی، علیرغم، تاکیدات حضرت امام (ره) و مقام معظم رهبری کماکان مظلوم و مهجور است و نیاز به اهتمام جدی تری در این حوزه داریم.

وی در خصوص ساماندهی عطاری ها، ادامه داد: ساماندهی عطاری دو بعد دارد؛ نخست، ارائه مجوز که ما در معاونت علمی نمی توانیم به آن ورود کنیم و به وزارت بهداشت مرتبط است اما بعد دوم، اعطاء برند حکمت بنیان در قالب شیوه های تشویقی به برخی از عطاری ها است و طی آن، کسب این برند را منوط به احصاء استانداردهای خاص و البته اختیاری کنیم و همین شیوه را ترویج دهیم. به باور او، با این کار، می‌توان اقبال به گیاهان دارویی را جهت‌دهی کرد.

نکته دیگری که معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رییس جمهور بر آن تاکید داشت ضرورت حضور همه اعضا به ویژه وزرای علوم، بهداشت، صنعت و معدن، جهاد کشاورزی و کار در جلسات شورا بود و در این راستا، پیشنهاد کرد جلسات آتی شورا را به شکلی ماموریت گرا مشخصا به ماموریت های یک وزارت خانه معطوف شود تا بتوان از حضور وزرا در جلسات بهره برد.