به گزارش خبرگزاری اقتصادایران ، وزیر جهاد کشاورزی هفته گذشته در استان سمنان بار دیگر بر سیاست‌های دولت مبتنی بر الگوی کشت تاکید کرد اما کارشناسان اعتقاد دارند که تاکید بدون زیرساخت و همچنین ترویج نمی‌تواند کارایی لازم را داشته باشد از سوی دیگر کشاورزی به مثابه یکی از مزیت‌های اقتصادی استان نیاز دارد تا مورد توجه ویژه قرار گیرد.

۱۹۸ هزار هکتار مجموع اراضی کشاورزی و باغی استان سمنان است اما در دو دهه اخیر ۲۰ هزار هکتار آبیاری تحت فشار اجرا و ۲۰ هزار هکتار دیگر در سال‌های اخیر در برنامه اجرا قرار گرفتند که علی رغم پیشرفت چشم گیر همچنان ۲۵ درصد از اراضی کشاورزی استان هم تحت آبیاری نوین نیستند.

این موضوع در کنار ترویج الگوی کشت در استانی که یکی از شش استان خشک کشور محسوب می‌شود اما هنوز در آن کشت خربزه آن هم در سطح وسیعی از اراضی سمنان، سرخه و حتی میامی انجام می‌شود، اهمیت خاصی پیدا می‌کند.

سرعت کند اجرای الگوی کشت

وزیر جهاد کشاورزی در سفر هفته گذشته از سابقه ۵۰ ساله الگوی کشت در استان خبر داد و با تاکید بر اینکه سرعت اجرای این طرح‌ها بسیار کند است، گفت: بر اساس قانون، دولت سیزدهم با راهکارها تشویقی در تلاش برای رفع موانع اجرای الگوی کشت است همچنین تشکیل کارگروه ملی الگوی کشت برای تدوین برنامه‌ها از جمله اقدامات دولتی است.

سید جواد ساداتی نژاد همچنین با بیان اینکه طرح الگوی کشت به تمام استان‌ها ابلاغ شده و از هفته آینده و با فعالیت کارگروه‌های ملی تغییر الگوی کشت به ریاست استانداران اجرای این طرح آغاز می‌شود، تاکید کرد: یارانه بخشودگی آب بها و برق بها در شورای عالی آب همچنین از اقدامات دیگر صورت گرفته در دولت است.

وی با بیان اینکه از این پس اعتبارات و کمک‌های فنی، اعتباری و تسهیلاتی به استان‌ها بر اساس روند اجرای تغییر الگوی کشت برآورد خواهد شد، افزود: تخفیف عوارض صادراتی در اجرای این طرح برای کاهش محصولات آب بر و افزایش محصولات استراتژیک در کشور نیز در دستور کار قرار دارد همچنین با توجه به مذاکرات انجام شده با سازمان برنامه و بودجه کشور و کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی الگوی کشت در برنامه بودجه سال ۱۴۰۲ ردیف بودجه خواهد داشت.

اهمیت الگوی کشت

این در حالی است که رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی از گشایش در الگوی کشت در کشورمان خبر داد و گفت: بعد از یک و نیم دهه خوشبختانه طرح الگوی کشت در امر تولیدات محصولات کشاورزی با رویکرد ایجاد رغبت در بین بهره برداران اجرا شده است.

محمد جواد عسکری با بیان اینکه ترویج یکی از نکاتی است که در الگوی کشت اهمیت بسزایی دارد، ابراز کرد: دولت و مجلس برنامه‌های خوبی را در زمینه تولید محصولات کشاورزی در دستور کار دارند که ترویج الگوی کشت با هدف ارتقای بهره‌وری تولیدات این حوزه، در زمره اقدامات هستند.

وی با بیان اینکه یکی از انتظاراتی که مجلس از دولت سیزدهم به خصوص وزارت جهاد کشاورزی دارد، ایجاد و توسعه ایستگاه‌های تحقیقات کشاورزی و همچنین ترویج خروجی این ایستگاه‌ها است، افزود: ارتقای کیفیت تولید با ترویج میسر می‌شود و ما می‌توانیم چشم‌انداز بهتری را متصور باشیم.

الگوی کشت یکی از اولویت‌های استان سمنان

سرپرست اقتصادی استانداری سمنان نیز  الگوی کشت را یکی از اولویت‌های استانداری دانست و گفت: گسترش کشاورزی نوین در سایه اصلاح الگوی کشت و به‌کارگیری روش‌های نوین در کشاورزی با هدف ارتقای کیفی و کمی تولیدات، از جمله مسائلی است که در استان سمنان به مثابه اولویت محسوب شده و پیگیر می‌شود.

محمدرضا صادقی با بیان اینکه رشد و توسعه اقتصاد دانش بنیان با توجه به نامگذاری سال جاری به نام دانش بنیان‌ها، از دیگر مسائلی است که می‌تواند به ترویج الگوی کشت در استان کمک شایانی کند که در این زمینه نیز گام‌های خوبی برداشته شده است، بیان کرد: اصلاح وضعیت مصرف در کنار الگوی کشت از جمله دیگر موضوعاتی که در زمینه کشاورزی استان مد نظر قرار دارد چرا که هر میزان در الگوی کشت موفق عمل کنیم اما در زمینه مصرف نتوانیم برنامه‌ریزی اصلاحی داشته باشیم، موفق نخواهیم شد.

وی با بیان اینکه از محل تبصره ۱۶ تسهیلات ویژه‌ای در زمینه کشاورزی نیز در نظر گرفته شده که به خصوص با هدف محرومیت زدایی و توسعه کشاورزی، به بهره برداران پرداخت می‌شود، ابراز کرد: خوشبختانه زیرساخت‌های عمرانی نیز در روستاها ارتقا پیدا کرده تا بتوانیم بهتر الگوی کشت را ترویج دهیم.

ترویج مشکل اصلی استان سمنان است

کارشناسان و بهره برداران اما آن‌قدرها که مسئولان خوشبین هستند، درباره وضعیت الگوی کشت فکر نمی‌کنند. حسین علی محمدیان کارشناس کشاورزی در گفتگو با خبرنگار مهر، با بیان اینکه در زمینه الگوی کشت خوشبختانه استان مشکل ندارد چرا که مرکز تحقیقات و دانشگاه‌های کشاورزی خوبی در این زمینه داریم، اما سوال ما از مسئولان این است که چند درصد از اراضی استان توانسته‌اند زیر کشت‌هایی بروند که خروجی دانشگاه‌ها و مؤسسات علمی بوده است؟

محمدیان با بیان اینکه زمان دولت نهم بخش ترویج جهاد عملاً تعطیل شد در دولت‌های بعد هم دوباره ترویج شکل گرفت اما دیگر نتوانست آنطور که باید و شاید، به رونق خود بازگردد، تاکید کرد: یکی از دلایل آن این است که افراد سر جایشان نیستند برای مثال یک کارشناس یا مروج که در زمینه تولید ارقام کم آب بر در استان نمونه است، به کاری گمارده شده که کمترین نسبت را با تخصص خود در آن می‌بیند.

وی با بیان اینکه واقعاً مشکل بزرگ ما در استان سمنان ترویج است، تاکید کرد: اینکه ما ارقام مقاوم به کم آبی و سرمازدگی را تولید کرده‌ایم اما چند کیلومتر آن سو تر درختانمان سرما می‌زنند، نشان می‌دهد که هیچ عزمی برای اینکه دست کشاورز در دست تولیدکننده علم گذاشته شود، وجود نداشته است تا جایی که اصلاً کشاورزان ما حتی خبر هم ندارند که چنین ارقامی در استان تولید شده است.

مروجان انگیزه ندارند

یک بهره بردار و صاحب نظر بخش کشاورزی که شرکت آبیاری در استان گلستان را هم مدیریت می‌کند، می‌گوید: الگوی کشت در واقع همواره در سطح شعار بوده است چرا که کشاورزان اصلاً خبر ندارند که در درون اتاق‌های جهاد و مراکز تحقیقات کشاورزی چه می‌گذرد از یک سو مرکز جهاد کشاورزی و دانشگاه‌ها فقط وظیفه تولید علم و دانش را دارند از سوی دیگر این جهاد است که باید پل رابطی بین بهره برداران و تولید علم باشد اما عملاً شاهد هستیم که کسی از جریان الگوی کشت استان خبر هم ندارد.

غلامرضا بختیاری با بیان اینکه متأسفانه جهاد به مروجان خودش هم بهایی نمی‌دهد در حالی که در بین این مروجان افراد بسیاری هستند که حتی مدرک دکترا دارند و دلسوزی می‌کنند اما متأسفانه در گوشه‌ای از استان حضور داشته و به کار روتین مشغول شده و به دلیل عدم حمایت‌ها از آنان، دلسرد شده‌اند، تاکید کرد: مشکل اما اینجا است که جهاد اصلاً برنامه‌ای برای ترویج ندارد و صرفاً گروهی از مروجان را در طرحی که چند سال قبل ارائه شد، به کار گرفته است.

وی افزود: از سوی دیگر باید گفت کشاورزان هم برای الگوی کشت نیازمند مشوق‌هایی هستند که بتواند آنها را راضی کند. امروز یکی از مشکلات ما در الگوی کشت کشاورزان سنتی هستند که در برابر هر تغییری مقاومت می‌کنند بعضاً برای مجاب کردن این افراد هم حتی کارهایی صورت نگرفته است. دولت اگر بتواند مشوق‌هایی برای این افراد در نظر بگیرد می‌توان در این زمینه موفق بود چرا که در کشاورزی سنتی استان سمنان کافی است یک نفر طرحی را انجام دهد همان فرد، بهترین مروج جهاد کشاورزی می‌شود اما مشکل اینجا است که ما در مجاب کردن همان یک فرد هم بعضاً در نواحی مختلف استان موفق نبوده‌ایم. مثلاً در سرخه خربزه‌ای کاشته می‌شود که هر کیلوگرم ۳۰ هزار تومان برای کشاورزی هزینه آب و کارگر دارد اما ۱۲ هزار تومان می‌فروشد و راضی است! زیرا اصلاً نمی‌داند که داستان هزینه آب و… چیست. این موضوع نشان می‌دهد که ترویج حلقه مفقوده ما است.

در نهایت باید گفت الگوی کشت بدون ترویج، صرفاً در حد شعار باقی می‌ماند حال باید دید که جهاد کشاورزی با تاکیداتی که وزیر جهاد دارد، در ادامه دولت سیزدهم آیا می‌تواند چرخه معیوب و حلقه مفقوده بین علم و سطح زیر کشت را سامان بدهد؟