به گزارش خبرگزاری اقتصادایران ،البته نارسایی کلیه می‌تواند عوارض بسیار بیشتری داشته باشد اما با توجه به‌شایع بودن مشکل کم‌خونی در نارسایی کلیه، در ادامه این نوشته از درمانکده قصد داریم به‌صورت کامل در رابطه با تاثیرات نارسایی کلیه بر کم‌خونی و راهکار‌های درمانی و مراقبتی این موضوع صحبت کنیم؛ پس تا انتها با ما همراه باشید.

علت کم‌خونی در بیماران مبتلا به نارسایی کلیه

گلبول‌های قرمز خون برای حمل اکسیژن از ریه‌ها به‌اندام‌های بدن کمک می‌کنند؛ کم‌خونی زمانی بروز می‌کند که خون فاقد میزان استاندارد و کافی از هموگلوبین یا گلبول قرمز باشد که این مشکل با علائمی همچون سردرد مزمن، خستگی و ضعف شدید، رنگ پریدگی پوست، بدن درد، حساسیت بالا به‌سرما، مشکل در فعالیت‌های مغزی و بسیاری موارد دیگر همراه است.

خود این مشکل به‌تنهایی می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد اما ارتباط مستقیم کم‌خونی با نارسایی کلیه به‌دلیل کاهش ترشح اریتروپویتین، به‌عنوان هورمونی که منجر به‌تولید گلبول قرمز می‌شود است. کلیه‌ها مسئول ساخت تقریباً ۹۰ درصد از این هورمون مهم هستند که مغز استخوان را برای تولید گلبول قرمز تحریک می‌کنند و به‌همین جهت در صورت بروز بیماری‌های مزمن کلیه مانند نارسایی کلیه، بدیهی است که احتمال بروز کم‌خونی بالا می‌رود.

البته کم‌خونی در بیماران مبتلا به‌مشکلات کلیه به‌غیر از خود نارسایی کلیه می‌تواند دلایلی داشته باشد که به‌شرح زیر است:

• همولیز
• کمبود آهن
• التهاب مزمن
• کم‌کاری تیروئید
• پرکاری پاراتیروئید
• سمیت آلومینیوم
• از دست دادن خون
• کمبود ویتامین B12
• آپلازی گلبول قرمز خالص
• انفیلتراسیون مغز استخوان

روش‌های تشخیص کم‌خونی در بیماران کلیوی

تشخیص کم‌خونی کار سختی نیست و معمولاً از طریق آزمایشات خون می‌توان به‌سادگی متوجه کم‌خونی شد. اما با توجه به‌اینکه کم‌خونی در بیماران کلیوی ممکن است به‌دلایل دیگری به‌جز نارسایی کلیه بروز کند که پیش‌تر به‌آن‌ها اشاره کردیم، برخی آزمایشات و بررسی‌های دیگر برای تشخیص دقیق‌تر توسط متخصص اورولوژی و یا دکتر خون، تجویز می‌شود.

این آزمایش‌ها عبارت‌اند از:

• آزمایش TFT
• آزمایش هموگلوبین
• آزمایش هماتوکریت
• بررسی عملکرد کلیه و الکترولیت‌ها

البته آزمایش‌های تشخیصی گسترده‌تر از موارد گفته شده هستند  و این موارد رایج‌ترین روش‌های تشخیص بودند.

درمان نارسایی کلیه

نارسایی کلیه، مشکلی است که باید توسط متخصص کلیه و هم‌چنین کم‌خونی ناشی از نارسایی کلیه یا هر علت دیگری، مشکلی کاملاً متفاوت و نیازمند بررسی دکتر خون است و هر کدام این مشکلات نیز چالش‌هایی را برای بیمار در پی دارند. اولین موضوع مهم برای درمان و کنترل کم‌خونی ناشی از نارسایی کلیه، این است که در صورتی‌که علائم کم‌خونی را در خود حس می‌کنید سریعاً با پزشک متخصص موضوع را در میان بگذارید تا با تشخیص سریع، کم‌خونی منجر به‌تشدید نارسایی کلیه نشود؛ البته برعکس این موضوع نیز امکان‌پذیر است.

با توجه به‌اینکه روش درمانی نیز دقیقاً به‌مانند روش‌های تشخیصی باید توسط پزشکان متخصص تجویز شوند، اما برخی از رایج‌ترین درمان‌ها برای درمان و مدیریت کم‌خونی در بیماری‌های مزمن کلیه ازجمله نارسایی کلیه به‌شرح زیر هستند:

دارو درمانی

استفاده از دارو‌های مختلف و هم‌چنین مکمل‌های آهن و ویتامین می‌تواند به‌ساخت گلبول قرمز سالم کمک کند. این دارو‌ها و مکمل‌ها می‌توانند به‌صورت خوراکی و یا تزریقی مصرف شوند و به‌همین جهت در حین دیالیز نیز قابل استفاده هستند.

برخی از داروهای موثر عبارت‌اند از:

• داربپوئتین
• اپوتین آلفا
• اریتروپویتین
• مکمل‌های آهن
• مکمل‌های ویتامین

به‌هیچ وجه این موارد را خودسرانه مصرف نکنید، حتی اگر به کم‌خونی خفیف و غیر خطرناک مبتلا هستید.

انتقال خون

انتقال خون راهی سریع برای افزایش تعداد گلبول‌های قرمز خون است که در موارد شدید کم‌خونی مورد استفاده قرار می‌گیرد. لازم به‌ذکر است که انتقال خون روشی موقتی است و نمی‌تواند به‌صورت دائمی مناسب باشد و هم‌چنین احتمال مقابله بدن با خون اهدا‌کننده وجود دارد.

مراقبت از کلیه

در صورتی‌که از مشکلات مزمن کلیه رنج می‌برید و هم‌چنین مبتلا به‌کم‌خونی هستید، قطعاً راهکار‌های مراقبتی علاوه بر راهکار‌های درمانی به‌صورت تخصصی توسط پزشک به‌شما ارائه خواهد شد اما برخی موارد کلی و عمومی وجود دارند که در ادامه به‌تشریح آن‌ها پرداخته‌ایم.

اصلاح سبک زندگی

 رعایت مواردی همچون اصلاح عادات خواب و تغذیه، دوری از بی تحرکی، دوری از استرس و اضطراب، ترک دخانیات و سایر موارد این چنینی نه‌‌تنها برای فرایند درمان و مراقبت کم‌خونی در نارسایی کلیه، بلکه در بهبود هر بیماری دیگری کارساز است.

تغذیه مناسب

در بحث اصلاح سبک زندگی به‌تغذیه اشاره شد اما به‌دلیل اهمیت این موضوع، جداگانه به‌بررسی آن خواهیم پرداخت. تغذیه و نوشیدن مقدار مناسب آب در طول روز، یکی از مهم‌ترین توصیه‌های مراقبتی برای مبتلایان به‌مشکلات مزمن کلیوی است. در کنار این موارد مصرف پروتئین‌ها، ویتأمین‌ها، منابع غنی آهن مانند گوشت گاو و جگر برای کمک به‌خون‌سازی، مصرف آنتی اکسیدان‌ها، غلات غنی‌سازی شده و به‌همین ترتیب منابع غذایی کمک‌کننده به‌کم‌خونی تا آنجا که برای مشکل نارسایی کلیه مضر نباشند، توصیه می‌شود.

حفظ روحیه و امید به‌زندگی

بیماری‌های مزمن و آزار دهنده مانند نارسایی کلیه، همواره در کنار خود ناراحتی اعصاب و افسردگی را همراه دارند. گرچه این بیماری‌ها مشکل‌ساز و آزاردهنده هستند اما با طی کردن فرایند‌های درمانی مناسب و به‌موقع می‌توان اوضاع را تا حد زیادی بهبود بخشید. از طرفی استرس و اضطراب و سایر مشکلات روحی روانی می‌توانند باعث تشدید بیماری شوند. به‌همین جهت نیاز است تا با حفظ روحیه و‌ امید به‌زندگی، بدون هیچ‌گونه اضطرابی و با باور به بهبودی، به‌مقابله با بیماری پرداخت.

از همین‌ رو توصیه می‌شود در صورتی‌که به‌دلیل چنین مشکلاتی افسرده و مضطرب هستید، حتماً با یک روانشناس در ارتباط باشید.

جمع بندی

مشکلات مزمن کلیه از جمله نارسایی کلیه، در سرتاسر دنیا افراد زیادی را درگیر کرده و با عوارض مختلفی خود را نشان دهند که یکی از مهم‌‎ترین این عوارض کم‌خونی است و ما در این نوشته تمام تلاش خود را به‌کار بستیم تا مهم‌ترین نکات در رابطه با تأثیرات نارسایی کلیه بر کم‌خونی، درمان و راهکار‌های مراقبتی را برایتان بازگو کنیم.

در صورتی‌که برای بررسی بیشتر این مشکلات قصد مراجعه به‌پزشکان متخصص را دارید، می‌توانید به‌سادگی از طریق سرویس نوبت دهی آنلاین درمانکده برای دریافت نوبت مشاوره حضوری یا غیرحضوری از مطب پزشکان متخصص، اقدام کنید.