همانطور که در خبر‌ها مشاهده کردید آقای رئیس جمهور حکم تشکیل شورای ملی راهبری هوش مصنوعی را برای معاون علمی فناوری و اقتصاد دانش بنیان خودشان امروز صادر کردند تا این شورا تشکیل بشود تا بتوانیم هدفگذاری بیشتری در جهت توسعه‌ی هوش مصنوعی در کشور داشته باشیم. گفتگوی ویژه خبری امشب را به این موضوع اختصاص دادیم تا بپردازیم به راهکار‌ها و چالش‌هایی که در این خصوص وجود دارد، این که هوش مصنوعی در چه حوزه‌هایی بیشتر توانسته توسعه پیدا کند، ظرفیت فناوری، ظرفیت انسانی و ظرفیت‌های دیگر در این حوزه چگونه است و باید به کجا برسیم و از کجا باید شروع بکنیم. در برنامه‌ی امشب در مورد کسب و کار‌های این حوزه بیشتر بحث بکنیم.

 دکتر ملازاده ابتدا می‌فرمایید که اهم وظایف شورای ملی راهبری چیست و اصلا علت این تشکیل این شورا چیست و چه ضرورتی وجود دارد برای تشکیل این شورا؟
 بیش از دو سال از فرمانی که حضرت آقا در دیدار با نخبگان خطاب به معاونت علمی و مجموعه‌ی کشور دادند می‌گذرد، در این مدت همه‌ی دستگاه‌های مختلف تلاش کردند به زعم خودشان که قدمی را در این راه بردارند. بعد از اقدامات مختلفی که دستگاه‌های مختلف انجام دادند این نیاز احساس می‌شد که برای هماهنگی بین دولت و هم راستایی در این موضوع و ایجاد وحدت فرماندهی آقای رئیس جمهور این شورا تشکیل شود.
 علت اصلی ایجاد این شورا و دغدغه‌ی اصلی این بود که یک هماهنگی بین اضلاع مختلف دولت از جنبه‌های مختلف به واسطه‌ی این شورا ایجاد بشود و وحدت فرماندهی که تا الان کمتر به آن پرداخته بود ایجاد بشود، ذیل این شورا ما مرکز ملی هوش مصنوعی را خواهیم داشت که این مرکز نهاد اجرایی و بازوی اجرایی این شورا است برای ایجاد این هماهنگی و پیشبرد امور کشور در حوزه‌ی هوش مصنوعی.

 در دو سال گذشته که در حوزه‌ی هوش مصنوعی برخی از کار‌ها انجام شد، به کجا رسیدیم ما شاهد این بودیم که هوش مصنوعی زیر نظر یک ستاد و یک وزارتخانه به یک ستاد و یک وزارتخانه دیگر می‌رفت، الان این شورا آمده همه را یک جا جمع بکند درست است؟
بله، بالاخره به فراخور بحثی که وجود داشت قسمت‌های مختلف دولت احساس وظیفه کردند که در قسمت خودشان همین آمادگی را برای کاربرد پذیری فناوری‌های مرتبط با هوش مصنوعی ایجاد بکنند و هم قدمی را در این راستا بردارند، ولی از آن جایی که این هماهنگی کمتر شکل گرفته بود، هدف اصلی شورا این است که بتواند اقدامات مختلف را در جهت یک فرماندهی واحد هماهنگ انشاالله به سمت مقصود مورد نظر پیش ببرد.

 دکتر خانی می‌فرمایید که این اقدام می تواند به یکپارچه شدن افراد و تمام دستگاه‌ها و سازمان‌هایی که در حوزه هوش مصنوعی کار می کنند کمک کند تا به آن اهدافی که در دو سال گذشته مشخص شده زودتر برسیم؟
اقدام خیلی خوبی که آقای رئیس جمهور انجام دادند در بحث تشکیل شورای ملی و راهبردی هوش مصنوعی می‌تواند یک شروع خیلی خوب باشد، ما این واقعیت را بپذیریم که تا الان اقدام عملی در حوزه‌ی هوش مصنوعی انجام ندادیم از زمانی که حضرت آقا فرمودند طوری برنامه ریزی بکنید که ما حداقل جزو ۱۰ کشور برتر در حوزه هوش مصنوعی باشیم این اولین خروجی است که تا الان می‌گیریم.
همانطور که آقای دکتر هم فرمودند ما تا الان نهاد متولی پاسخگو در حوزه‌ی هوش مصنوعی نداشتیم، ولی الان یک ساختاری ایجاد شده که می‌خواهد این موضوع را به صورت راهبردی پیگیری کند. از چه جهت می‌گویم این می‌تواند حائز اهمیت باشد؟ از این که از الان به بعد بیاییم دورهم بنشینیم صحبت کنیم که چه ساختاری و چه شکلی را ایجاد کنیم که بتواند مقوله‌ی هوش مصنوعی را راهبری کند وگرنه ما فقط بخواهیم به این شورا اکتفا بکنیم، در واقع داریم بیراهه می‌رویم، من پاسخ شما را با یک سوال طرح می‌کنم الان میهمان عزیز برنامه مان هم می‌توانند کمک کنند الان متولی دولت الکترونیک در این کشور کیست؟ اگر ما پاسخی داشتیم برای این متولی، ده سال دیگر هم برای هوش مصنوعی می‌توانیم پاسخ داشته باشیم.

دولت الکترونیک یا دولت هوشمند؟
دولت الکترونیک، ما قبلا در بحث دولت الکترونیک بهرحال یک مرحله قبل از بحث دولت هوشمند یا فناوری جدید هست.

مگر الان در وزارت ارتباطات پیگیری نمی‌شود؟
ببینید اکتفا شد به یک معاونت در سازمان فناوری اطلاعات، ما خیلی از فرصت‌هایی که می‌توانستیم در حوزه‌ی دولت الکترونیک برای بهره برداری از این حوزه در بحث کسب و کار داشته باشیم از دست دادیم. این می‌تواند یک شروع و مقدمه‌ی خیلی خوب باشد .

 ما در حوزه‌ی هوش مصنوعی در سال‌های گذشته توانستیم دستاورد‌های مختلفی توسط جامعه‌ی علمی کشور، دانش بنیان‌ها، کسب و کار‌های نوپا به دست بیاوریم. یک گزارش در این زمینه آماده شده گزارش را با هم ببینیم برمی گردیم خدمت شما خواهیم بود.

پخش گزارش
 گزارش را با هم دیدیم در زمینه هوش مصنوعی در این حوزه شرکت‌های دانش بنیان متعددی در حوزه‌های مختلف در حال کار هستند در کنار آن‌ها کسب و کار‌های نوپا هم در حال فعالیت هستند آقای سرکندی دبیر شورای راهبری کارخانه نوآوری در استودیوی دیگر با ما هستند.

سرکندی می‌فرمایید که ظرفیتی که الان درکسب و کار‌های نوپا برای کار و فعالیت در حوزه‌های مختلف هوش مصنوعی هست چطور ارزیابی می‌شود و در چه حوزه‌هایی بیشتر توانستند به موفقیت برسند؟
در حوزه‌ی هوش مصنوعی ما همین الان هم در کشور نخبه‌ها، بچه‌های جوان، بچه‌هایی که در حوزه کسب و کار‌های دانش بنیان دارند کار می‌کنند دارند فعالیت می‌کنند و این فعالیت‌ها خیلی هایش هم به ثمر رسیده یعنی ما شرکت بلوک یافته‌ای داریم که در حوزه هوش مصنوعی دارد کار انجام می‌دهد، حتی نمایشگاه امسال که به همت معاونت علمی در نمایشگاه بین المللی جی تکس برگزار شد، شرکت‌های هوش مصنوعی حضور داشتند و درواقع در حوزه صادرات شان داشتند فعالیت می‌کردند، ولی اگر سوال از این جنبه هست که کفایت می‌کند؟ خیر، بحث هوش مصنوعی بسیار بحث مهم و ویژه‌ای هست خود تان هم می‌دانید الان زنگ خطرش در دنیا به صدا در آمده است و می‌تواند هم فرصت باشد هم تهدید یعنی اگر ما به این سمت نرویم کسب و کار‌های خودمان را به این سمت سوق ندهیم در واقع کسب و کار‌های نوپا، دانش بنیان مان را به این سمت سوق ندهیم قطعا دچار بحران خواهیم شد، ولی این طور هم نیست که همین الان خالی باشیم و در واقع کار انجام نشود. بخش خصوصی دارد فعالیتش را انجام می‌دهد و جا دارد که حمایت بیشتری بشود، از طرف دولت برای این که رشد پیدا کند.

 این حمایت‌ها باید در چه دسته‌ای باشند و این که این توسعه‌ی حرکت و فعالیت‌های کسب و کار‌های نوپا یا همان شرکت‌های دانش بنیانی که برون رفته هستند، در چه چارچوبی تعریف می‌شود؟
 ما شبکه و زیرساخت خیلی خوبی در کشور در حوزه دانش بنیان، در ۱۰-۱۲ سال گذشته پایه ریزی شده و همین الان هم دارد توسعه داده می‌شود، همین شبکه‌ی کارخانه‌های نوآوری تقریبا ۱۷-۱۸ تا از آن کارخانه نوآوری در استان‌های مختلف همین الان وجود دارد که خرداد ماه امسال فکر می‌کنم در واقع آقای دکتر صدری مهر معاون علمی رئیس جمهور در حوزه زیرساخت که ابلاغ کردند که بروید در حوزه‌ی دانش بنیان‌ها در واقع و هوش مصنوعی افراد را جذب کنید، اتفاق خیلی خوبی افتاده همین الان فکر می‌کنم در هر کدام از این ۱۷-۱۸ تا حداقل ۱۰ تا ۱۵ تا شرکت دانش بنیان و استارتاپ وجود دارد و این امکان دارد که خیلی بیشتر شود یعنی اصلا بحث کارخانه‌های نوآوری بحثی هست که یک فرد عادی یک بچه جوان و نخبه ورود می‌کند به یک شرکت دانش بنیان تبدیل می‌شود و از آن خارج می‌شود ما در کنار شبکه کارخانه‌ها پارک‌های علمی و فناوری را داریم مراکز رشد را داریم یعنی از نظر زیرساختی کم و کسر نداریم به غیر از این که جوان‌ها و نخبه‌های کشور هم آماده اند. این بر می‌گردد به حمایت‌های دولتی و در واقع جهت دهی به این نخبه‌ها.

آقای دکتر ملازاده بفرمایید که در این حکمی که امروز آمده چند تا بند دارد و چند هدف برایش مشخص شده و یکی از آن بند‌ها این است که تلاش برای دستیابی به جایگاه پیشتاز و پایدار در میان کشور‌های جهان اسلام است البته اشاره شده به شناسایی و پرورش سرمایه‌ی انسانی و بهره گیری از ظرفیت جامعه‌ی علمی اعم از دانشگاه‌ها و پژوهشکده‌ها و اندیشکده‌ها، الان سرمایه انسانی ما در این حوزه چطور است؟ دیدید که آقای سرکندی هم گفتند که سرمایه انسانی مناسب است و باید حمایت شود، چون بتواند به بخش‌های مختلف همان ارتباط با صنعت برسد در صنعت استفاده بشود این بعضی از چالش‌هایی هست که با آن مواجه هستیم.
ما الان سالانه حدود دو هزار دانشجوی تحصیلات تکمیلی مرتبط با این حوزه را دانشگاه‌های ما پذیرش می‌کنند، این دو هزار دانشجو بالاخره بخش اعظم شان در ۲۰۰ تا شرکت دانش بنیانی که معاونت علمی با همکاری بخش خصوصی و باقی قسمت‌های دولت در واقع کمک کردند ایجاد شد یعنی در واقع مشغول به کار هستند.

 یعنی الان ۲۰۰ تا شرکت مختص حوزه‌ی هوش مصنوعی ما داریم؟
بله ما ۲۰۰ تا شرکت داریم که محصولات مبتنی بر هوش مصنوعی دارند در عرصه‌های مختلف، چون فناوری هوش مصنوعی یک فناوری است که در عرصه‌های مختلف زندگی در صنایع مختلف کاربرد‌های متفاوتی دارد. ما اگر برای هوش مصنوعی سه تا مولفه‌ی اصلی در نظر بگیریم قطعا یکی از آن‌ها منابع انسانی نخبه است، وظیفه‌ی دولت هم اصلی‌ترین وظیفه دولت هم این است که کمک بکند یک بستر آموزش باکیفیت برای این منابع انسانی و علاقمندانی که در این حوزه وجود دارند بوجود بیاورد تا بتوانند نیاز‌های بخش خصوصی، بخش دولتی و صنایع مختلف ما را در این حوزه پوشش بدهند.
از این جهت اتفاقات خوبی حالا هم در معاونت علمی، هم در وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات پیش بینی شده، ما بند‌های خوبی را در این حوزه در برنامه‌ی هفتم توسعه با همکاری مجلس پیش بینی کردیم، آموزش نیروی انسانی متخصص هم در این حوزه در کنار سایر حوزه‌های مربوط به اقتصاد دیجیتال. ولی دولت وظیفه خودش می‌داند که این کار را انجام بدهد و در ادامه‌ی این و مهم‌تر از آن این است که بستر فعالیت برای نخبگان ما با توجه به راهبرد‌های ملی و نیاز‌های ما فراهم بشود. حالا می‌تواند این با نگاه بین المللی باشد که قطعا ارزش افزوده بیشتری برای ما خواهد داشت و یا این که در وهله اول کمک بکنیم این بلوغ در صنایع خودمان اتفاق بیفتد.

آقای دکتر خانی در این زمینه‌ای که آقای دکتر ملازاده فرمودند مسئولیت متولی هوش مصنوعی و البته به ایجاد بستر مناسب چالش‌هایی وجود دارد درست است؟ در مورد این چالش‌ها می‌خواهیم صحبت کنیم.
 بله، اولین چالشی که من مطرح می‌کنم همین که دکتر ملازاده فرمودند ما باید این واقعیت را بپذیریم که درحوزه نگهداشت نیروی کار ماهر در حوزه فناوری بسیار مشکل داریم با این حقوق و دستمزد‌هایی که ما الان تعریف کردیم به هیچ وجه نمی‌توانیم نیروهایمان را نگه داریم و یک تهدید بزرگی الان کل صنعت فناوری کشور را با آن مواجه با آن مقوله مهاجرت است.
بعد ما این تهدید را جدی نمی‌گیریم، مثلا معاون علمی رئیس جمهور می‌آید می‌گوید آقا مسئله مهاجرت هنوز تبدیل به تهدید نشده برای ما، شما بیایید بروید از شرکت‌های خصوصی سوال بپرسید ببینید آیا تبدیل به تهدید شده یا خیر؟ این نکته‌ی خیلی مهمی هست در مقوله‌ی منابع انسانی، ما در حوزه تربیت نیروی انسانی هم مشکل داریم که حتما در این حوزه هم باید توجه داشته باشیم. یکی از مهم‌ترین الزاماتی که در بحث این شورای ملی که ایجاد شده باید توجه قرار بگیرد اولا این شورا مقدمه‌ی ایجاد ساختار باشد، به این اکتفا نکنیم، دوم این که بیاییم از این فرصتی که ایجاد شده برای ایجاد زیرساخت‌های حقوقی استفاده کنیم، ما الان قانون حفاظت از داده‌ها را نداریم، واقعیت این است ما الان برای استقرار هوش مصنوعی خیلی مشکل داریم در حوزه‌ی زیرساخت، میهمان عزیزمان اقای سرکندی اشاره کردند ما زیرساخت‌ها داریم خیلی خوب، ولی نه ما اصلا زیرساخت نداریم یکی از مهم‌ترین مشکلاتی که در این حوزه داریم، بحث جمع آوری داده است، این‌ها به وسیله‌ی حسگر‌ها و .. ببینید واقعیت این است که، چون که در حوزه تولید علم در عرصه فناوری خیلی موفق نبودیم، فلذا باید از این واژه‌ها هم استفاده بکنیم مثلا آمدیم می‌گوییم اقتصاد رقومی یک واژه عربی را آوردیم در صورتی که نمی‌تواند مفهوم را هم برساند.
یکی دیگر از موضوعاتی که باید مورد توجه قرار بگیرد در همین شورای ملی هم وزرا هم عضو هستند بحث سرمایه گذاری است، ما اگر می‌خواهیم سیستم هوش مصنوعی پیاده سازی بشود، باید سرمایه گذاری کنیم الان در همین ابلاغ رئیس جمهور به سازمان برنامه و بودجه هم ماموریت داده شده که بیایدتامین بودجه کند، ولی من الان خدمت شما عرض می‌کنم این تامین بودجه‌ها خروجی اش چه می‌شود؟ برگزاری همایش‌ها و ساختاری که می‌خواهند برای خود این شورا انجام بدهند، ولی سرمایه گذاری این نیست، ما باید به فرض مثال به بانک‌ها الان ۲۰۰ تا شرکت داریم فرمودند که در حوزه‌ی هوش مصنوعی محصول دارند، من خیلی از این شرکت‌ها را بازدید کردم و با محصولات شان آشنا هستم آمدند و برایم پرزنت کردند محصول را، ولی چه کسی حاضر است بیاید سرمایه گذاری کند در مقوله هوش مصنوعی؟
دولت باید پیشگام بشود الان بانک‌ها دارند می‌آیند می‌روند املاک خرید می‌کنند آیا دولت زمانی می‌تواند بگوید که من حمایت می‌کنم خودش پیشرو بشود بیاید بانک‌های دولتی را ملزم کند بیایند سرمایه گذاری کنند در پروژه‌های مبتنی بر هوش مصنوعی و این طوری ما باید حمایت کنیم گام اول را دولت بردارد بعد صنایع بزرگ البته الزامات دیگر هم هست.

آقای سرکندی در خصوص برخی از الزامات و چالش‌های دکتر خانی اشاره کردند یکی در خصوص زیرساخت‌ها بود که شما قبلا به آن‌ها اشاره کردید آیا این زیرساخت‌ها وجود دارد یا نه نکته دوم در خصوص مهاجرت بفرمایید که آیا نیرو‌های ما الان در حال مهاجرت هستند یا نه شاهد مهاجرت معکوس هستیم البته به موضوع سرمایه گذاری هم اشاره بکنید فکر کنم در حوزه حمایت‌ها، شرکت‌ها و کسب و کار‌های نوپا نیازمند این مورد خواهند بود.
من اجازه می‌خواهم یک مقدار من شاید هم نظر نباشم با دو میهمان عزیز در کمال احترام، در واقع خدمت دوستان. من پاسخ هایم را عرض می‌کنم خدمت شما و هر کجا جای ابهام داشت من توضیح عرض می‌کنم ما خیلی بیشتر از ۲۰۰ شرکت در حوزه هوش مصنوعی داریم که همین الان دارند فعالیت می‌کنند. کسب و کار‌های نوپا هستند، کسانی که خود اشتغالی دارند می‌کنند و حتی دارند صادرات می‌کنند همین الان پروژه از خارج از کشور می‌گیرند و داخل کشور انجام می‌دهند و درآمد دلاری هم دارند این‌ها فقط یک گشتی در کارخانه‌های نوآوری و مراکز رشد و مراکز نوآوری بزنند همه این‌ها را می‌توانید شما ببینید.
ببینید مشکل ما بحث آموزش نیست .دانشگاه داریم، دانشکده داریم، آقای دکتر ملازده استاد بنده هستند، اقتصاد دیجیتال موضوعی هست که افراد خودشان هم می‌توانند بروند مطالعه کنند همان آموزش عالی هم باید باشد، ولی مهم این است که وقتی که کسب و کار وجود داشته باشد یعنی اگر دوستان تسهیل گری کنند در حوزه‌ی کسب و کار، جوان هم می‌رود در حوزه اش آموزش می‌بیند می‌آید کسب و کار برای خودش تعریف می‌کند و درآمدش هم خیلی زیاد است، اصلا چرا فکر می‌کنیم که در شرکت‌های دانش بنیان جوان‌هایی که دارند کار می‌کنند درآمدشان کم است، نه؛ خیلی هم درآمد‌های دلاری دارند، خیلی هایشان درآمد‌های خیلی خوبی دارند، ولی اگر بروند جایی استخدام بشوند استخدام بخش دولتی بشوند شاید بله این نکته حائز اهمیت باشد.

 بحث مهاجرت را هم می‌فرمایید؟
 ما همین الان دوستان و هم دوره ای‌ها و همکاران درواقع دوستان خودمان را داریم که رفتند خارج از کشور و با دانش آن وری برگشتند به کشور و کسب و کار دارند راه اندازی می‌کنند. ببینید موضوع این هست که ما می‌توانیم برویم تحقیق و توسعه داشته باشیم، دانشجو تربیت کنیم، و بعد برویم به یک حوزه‌ی کسب و کار برسیم. اولش می‌توانیم بازار کسب و کار را ایجاد کنیم و در واقع همین جوان‌های نخبه می‌روند جذب آن داستان می‌شوند و هم شرکت دانش بنیان د رحوزه هوش مصنوعی خواهیم داشت هم محصولاتش را خواهیم داشت یک کم شاید کمک در این لحاظ باشد که در‌های این سازمان‌های دولتی باز بشود اجازه داده بشود این شرکت‌های دانش بنیان بیایند از آن فرصت‌ها استفاده کنند بحث سرمایه گذاری را هم که می‌فرمایید ما الحمدالله هم صندوق‌های پژوهشی خیلی خوب داریم هم صندوق شکوفایی داریم منابع مالی هم در این حوزه دارد تزریق می‌شود، اما بخش خصوصی با بخش خصوصی است، ببینید من نگاهم را عرض می‌کنم خدمت شما، دولت باید تسهیل گری کند و بازار را ایجاد کند وگرنه بخش خصوصی همین جوان می‌رود فرصت را شناسایی می‌کند می‌رود در آن حوزه اگر علمش را هم ندارد یاد می‌گیرد حتی اگر خارج از کشور هم هست بر می‌گردد و می‌آید شرکت و کسب و کار خودش را می‌زند. نکته آخر زیرساخت را بگویم، این زیرساختی که قرار است درواقع این جوان‌ها را به این سمت سوق بدهد، وجود دارد، این هم کارخانه‌های نوآوری خود شما استاد هستید، و بقیه‌ی وسایل را خود آن جوان‌ها حل می‌کنند به شرط این که به کسب و کار ختم بشود.

 آقای دکتر ملازاده می‌فرمایید که اول این که قرار است در این شورا دولت معاونت علمی متولی باشد دوم این که در خصوص همان سرمایه گذاری که آقای دکتر خانی و آقای سرکندی هم گفتند توضیح می‌فرمایید:
 ما به عنوان معاونت علمی و متولی این بخش در واقع وظیفه خودمان را تسهیل گری و عدم تصدی گری می‌دانیم یعنی کاملا باید این فناوری، فناوری است که بخش خصوصی ما توان پیشبردش را دارد، کاری که ما بعنوان دولت وظیفه خودمان می‌دانیم این است که در حوزه‌ی زیرساختی و جا‌های راهبردی که در واقع بخش خصوصی برایش جذابیت ندارد ورود بکنیم. پس این یک راهبرد اصلی ما است یا در حوزه‌ی زیرساخت که هزینه‌ها این قدر زیاد است که بخش خصوصی در واقع توانایی اش را ندارد و یا درحوزه‌های راهبردی که برای بخش خصوصی حداقل در این مرحله جذاب نیست، ولی برای این که ما از توسعه‌ی این فناوری عقب نمانیم حتما باید به این سمت حرکت بکنیم.

 پس آن چالش آقای دکتر خانی حل می‌شود.
 بله یکی دیگر از راهبرد‌های ما در این شورا نگاه به مقوله‌ی ایجاد شرکت‌های بزرگ حداقل منطقه‌ای است. حالا من نمی‌خواهم خیلی مثلا بگویم ...، چون در این حوزه چند تا اتفاق می‌افتد اولا نگاه ما باید عرض کردم بین المللی باشد، چون این فناوری و این حوزه حوزه‌ای است که بین المللی است یعنی بغیر از نوع نگاه و هدفگذاری بین المللی ما اگر که بین المللی برویم قطعا انشاالله می‌توانیم برای کشور خودمان، ولی اگر هدفگذاریمان صرفا داخلی باشد داخلی را هم نخواهیم داشت و اتفاقا با هجوم محصولات مختلف خارجی مواجه می‌شویم. یک نکته این است، نکته دیگر این است که ما با این کار می‌توانیم کمک بکنیم به نگهداشت نخبگان مان، نخبگان ما به طور کلی حالا عوامل مختلفی روی آن‌ها تاثیر گذار است، ولی من دو تا از اصلی هایش را خدمت شما عرض بکنم یکی بحث تاثیرگذاری است، در فعالیت‌های بین المللی این تاثیرگذاری خیلی بیشتر نمود پیدا می‌کند، طرف درست است بحث‌های مالی و این‌ها هم حتما وجود دارد و باید این اتفاق بیفتد ضمن این که در ضمن کار بین المللی این مسائل هم، چون وقتی شما کار شما بین المللی باشد می‌توانید در مقیاس بین المللی هم درآمد داشته باشید پس این یک راهبرد اصلی دیگر ما است. یک بحثی سر بحث سرمایه گذاری مطرح شد من عرض بکنم، نگاه کنید این نکات کاملا درست است، ولی می‌خواهم عرض کنم دیده شده در این حکم، اقای رئیس جمهور با نکته بینی دقیقا رئیس صندوق توسعه ملی و رئیس صندوق نوآوری و شکوفایی را عضو این شورا کردند. علت اصلی اش هم این است که دو تا نهاد اصلی ما برای سرمایه گذاری یعنی یک جایی که صندوق توسعه ملی می‌تواند سرمایه گذاری ارزی انجام بدهدو صندوق نوآوری شکوفایی سرمایه گذاری ریالی، این دیده شده، این ابزار الان در اختیار ما است، این که چقدر اجرایی می‌شود، به همت ما هم بعنوان دولت و معاونت علمی برمی گردد و هم بخش خصوصی که انشاالله بتوانیم از این ابزار‌ها استفاده بکنیم، قانون حفاظت از داده هم، چون به آن اشاره شد در کارگروه اقتصاد دیجیتال با همکاری بخش‌های مختلف دولت، نهایی شده لایحه اش، انشاالله در آینده نزدیک به مجلس ارسال می‌شود و نگاه کنید راجع به بحث آموزش هم نگاه ما آموزش هدفمند است که نیازمندی‌های بخش خصوصی را برطرف بکند حالا من نمی‌دانم واژه ایرانی اش چه می‌شود، ولی در واقع واژه فرنگی اش این روز‌ها تحت عنوان بوتکم شناخته می‌شود.

انشاالله، آقای سرکندی یک دقیقه جمع بندی می‌فرمایید که مهم‌ترین حمایت‌ها از کسب و کار‌های نوپا در این حوزه چیست؟
 من حالا روی قسمت دوم صحبت اقای دکتر ملازاده هم نظر هستم اجازه بدهم بخش خصوصی در واقع ورود کند در این حوزه که همین کار هم دارد انجام می‌دهد و همان حمایت‌هایی که بخش دولتی دارد انجام می‌دهد بیشتر کند، همین الان فرصت هست که در استان‌های مختلف اقایان بیایند تصمیم بگیرند در واقع سهمیه مشخص کنند و مسئولیت بدهند به هر کدام از استان‌ها که این تعداد شرکت دانش بنیان ظرف شش ماه و یک سال در حوزه هوش مصنوعی باید ایجاد کنند، شرایطش هم دوستان تسهیل کنند وقتی بازار وجود داشته باشد بخش خصوصی حتما ورود می‌کند.

آقای دکتر خانی شما هم جمع بندی داشته باشید در خصوص الزامات و چالش‌هایی که مطرح کردید
 چالش‌های ما زمانی برطرف می‌شود که ما جزو ده کشور برتر در حوزه هوش مصنوعی باشیم، چالش‌های ما زمانی برطرف می‌شود که دولت پیشرو باشد، فضای کسب و کار را تسهیل بکند در استقرار هوش مصنوعی، ایا ما واقعا حاضریم به شرکت‌ها اجازه استفاده از داده را بدهیم؟ آیا حاضریم اصلا به هوش مصنوعی اجازه‌ی ارزیابی و تشخیص بدهیم؟ یک مثال من برایتان می‌آورم یکی از کارکرد‌های هوش مصنوعی در همین حوزه‌ی تشخیص بحث مالیات است آیا ما حاضریم ممیز‌های مالیاتی مان را کنار بگذاریم؟ آیا حاضریم ارزیاب‌های تامین اجتماعی مان را کنار بگذاریم؟ دولت زمانی پیشرو می‌شود که بیاید خودش پیشگام بشود بازار اصلی دست دولت است و نکته‌ی چالش دیگری که این جا مطرح است ما آمدیم اقای رئیس جمهور فرمودند ایجاد زنجیره‌ی کامل و پایدار از ایده تا ثروت و بعد این را دست چه کسی داده؟ معاونت علمی که یک کار صد در صد اجرایی را دادند دست یک معاونتی که اصلا کار اجرایی نکرده این کار هماهنگی دارد انجام می‌دهد.