به گزارش سلامت نیوز به نقل از eatingwell، انجام آزمایش خون دوره‌ای یکی از ساده‌ترین و مؤثرترین روش‌ها برای شناسایی زودهنگام مشکلات بالقوه‌ی سلامت است. غربالگری منظم، تصویری کلی از وضعیت سلامت شما ارائه می‌دهد و نشان می‌دهد که اعضای بدن چقدر خوب کار می‌کنند، آیا سطح مواد مغذی بدن متعادل است یا شرایط خاموشی مانند کلسترول بالا یا پیش‌دیابت در حال شکل‌گیری است.

بیماری‌های سبک زندگی مانند بیماری قلبی و دیابت با علائمی خاموش آغاز می‌شوند و یک‌شبه به وجود نمی‌آیند. لورن هریس-پینکوس، کارشناس تغذیه می‌گوید: «آزمایش خون منظم می‌تواند تغییرات و روندها را در طول زمان رصد کند تا قبل از پیشرفت بیش از حد مشکلی را شناسایی کند.»

برخی مشکلات پنهان ممکن است در یک چکاپ معمولی شناسایی شوند، اما برخی دیگر سریع‌تر پیشرفت می‌کنند و نیاز به بررسی فوری دارند. در ادامه، ۶ نشانه‌ای که نشان می‌دهد باید فوراً آزمایش خون بدهید توضیح داده شده‌اند.

۱. تغییرات ناگهانی و غیرقابل توضیح وزن

اگر وزن شما بدون تغییر در رژیم غذایی، ورزش یا سبک زندگی به‌طور ناگهانی افزایش یا کاهش پیدا می‌کند، ممکن است نشانه‌ی یک مشکل مهم باشد.

• افزایش سریع وزن می‌تواند به مشکلات هورمونی یا تیروئید، یا احتباس مایعات ناشی از مشکلات قلبی، کلیوی یا کبدی مربوط باشد.
• کاهش ناگهانی وزن نیز می‌تواند نشانه‌ی مشکلات متابولیک، غددی یا گوارشی باشد؛ به‌ویژه اگر با خستگی شدید، بی‌اشتهایی یا تغییرات در اجابت مزاج همراه باشد.

در چنین شرایطی، آزمایش خون و ارزیابی کامل توسط پزشک ضروری است.

۲. خستگی شدید

اگر با وجود خواب کافی و سبک زندگی سالم، به‌طور مداوم احساس خستگی می‌کنید، شاید زمان آزمایش خون فرا رسیده باشد.خستگی مداوم می‌تواند نشانه‌ی کم‌خونی، کمبود آهن، کمبود ویتامین B12 یا اختلالات تیروئید باشد.
گاهی نیز ممکن است با بیماری‌های جدی‌تر مانند سرطان، بیماری قلبی، دیابت یا اختلالات خودایمنی مرتبط باشد. پزشک با انجام آزمایش‌های لازم علت را مشخص می‌کند.

۳. تشنگی بیش از حد و تکرر ادرار

این دو علامت، نشانه‌های کلاسیک قند خون بالا هستند.وقتی سطح گلوکز بالا می‌رود، بدن تلاش می‌کند قند اضافی را از طریق ادرار دفع کند و همین امر باعث تشنگی زیاد می‌شود.این وضعیت معمولاً با دیابت مرتبط است و ممکن است نیاز به آزمایش‌هایی مانند قند ناشتا، HbA1c یا تست تحمل گلوکز باشد.
البته گاهی تکرر ادرار به مشکلات پروستات نیز مربوط می‌شود.

۴. خونریزی یا کبودی آسان

اگر خیلی زود کبود می‌شوید یا با کوچک‌ترین ضربه خونریزی می‌کنید، پزشک احتمالاً آزمایش‌هایی مانند CBC و بررسی‌های انعقادی را برای رد مشکلات پلاکتی درخواست می‌کند.مشکلات پلاکتی می‌توانند باعث خونریزی شدید، کبودی‌های غیرمعمول، خستگی زیاد، لکه‌های قرمز پوستی (پتشی) و… شوند.
کمبود آهن نیز در اثر خونریزی‌های زیاد ممکن است رخ دهد و بررسی آن ضروری است.

۵. ریزش مو

ریزش مو می‌تواند ناشی از استرس یا بیماری‌های گذرا باشد، اما گاهی به علت مشکلات زیر ایجاد می شود:

• کمبود آهن

• کمبود مواد مغذی (ویتامین D، پروتئین، زینک و...)

• اختلالات تیروئید

همچنین در کم‌کاری تیروئید موها نازک و کم‌پشت می‌شوند و در پرکاری تیروئید ممکن است ریزش شدید رخ دهد.

۶. احساس گرمای یا سرمای غیرعادی

اگر مدام احساس سردی یا گرمای بیش از حد دارید، ممکن است با کم‌خونی یا مشکلات هورمونی مرتبط باشد.

• احساس سرمای غیرطبیعی معمولاً با کمبود آهن همراه است.
• احساس گرمای شدید ممکن است ناشی از یائسگی یا پرکاری تیروئید باشد.

در این موارد، آزمایش‌هایی مانند TSH، T3، T4، LH، FSH و استروژن مفید هستند.

چه زمان‌هایی انجام آزمایش خون اهمیت بیشتری دارد؟

• حداقل یک‌بار در سال در چکاپ سالانه

• هنگام مصرف برخی داروها (مثل متفورمین که می‌تواند باعث کمبود B12 شود)

• پس از شروع داروهای تیروئید، دیابت یا چربی خون (سه ماه بعد)

• هنگام مصرف داروهای لاغری مانند GLP-1

• قبل و حین مصرف مکمل‌های ویتامین یا گیاهی

• اگر سابقه‌ی خانوادگی بیماری‌های قلبی یا دیابت دارید

تغییرات ناگهانی وزن، خستگی شدید، ریزش مو، تشنگی و تکرر ادرار و… تنها بخشی از علائمی هستند که نشان می‌دهند باید هرچه زودتر آزمایش خون انجام دهید.توجه به علائم بدن و انجام چکاپ‌های منظم می‌تواند از مشکلات بزرگ جلوگیری کند.