فرزانه مردی، محقق کتاب «همسفر آتش و برف»، در گفت‌وگو با خبرنگار مهر درباره این اثر اظهار داشت: فرمانده‌ای شهید سعید قهاری کوتاه‌مدت نبوده است. او هشت سال در مناطق غرب کشور فرمانده بود و سپس سه سال در یزد فعالیت کرد. این شهید همواره در سمت‌های مسئولیت و فرماندهی حضور داشتند و قطعاً ویژگی‌هایی داشتند که او را به عنوان فرمانده انتخاب کردند. نمی‌توان گفت فرماندهی او کوتاه‌مدت بوده است. مدیریتی که این شهید داشتند، تأثیرگذاری او بر روی نیروها و توجه به شرایط آنان، سبب شد که به عنوان فرمانده شناخته شوند.

او درباره اهمیت خاطرات و مصاحبه‌ها برای ترسیم چهره واقعی شهید توضیح داد: وقتی خاطرات گفته می‌شود و درباره شهید صحبت می‌کنیم، طبیعی است که نویسنده از مصاحبه‌ها استفاده می‌کند. اگر مصاحبه‌ها به خوبی گرفته شده باشد، نویسنده می‌تواند همه جوانب زندگی شهید را در خاطرات ثبت کند؛ چه به عنوان مرد جنگی، چه برادر یا پدر خانواده. این نکته کار نویسنده را راحت‌تر می‌کند و به او کمک می‌کند تا چهره واقعی شهید را ترسیم کند. انصافاً آقای فرهاد خضری برای این کار زحمت زیادی کشیده‌اند. تصویری که از شهید در کتاب ارائه شده، ساخته ذهن نویسنده نیست و رمان‌پردازی نیست؛ شهید سعید قهاری واقعاً زندگی کرده، فرمانده بوده، پدر و همسر بوده و خاطراتش به نویسنده کمک کرده تا چهره او را بیان کند.

فرزانه مردی درباره نقش همسر شهید در کتاب گفت: خانم رسولی، همسر شهید، واقعاً همسفر بودند و همراهی کردند. نقشی که او در نگهداری خانه و تعادل بین زندگی خانوادگی و جنگ ایفا کرد، بسیار مهم بود. فضایی که خانم رسولی ایجاد کرده بودند، باید گرم و مطمئن می‌بود تا همسرشان دلگرم باشد و بخواهد به خانه برگردد. این‌ها همه نشان‌دهنده عشق و علاقه‌ای است که خانم رسولی به شهید داشتند. نویسنده نیز این جنبه‌ها را خوب در کتاب آورده است و اسم کتاب، «همسفر آتش و برف»، انتخاب بسیار مناسبی است. همان‌طور که می‌دانیم، وقتی برف روی آتش می‌ریزد، آن را خاموش می‌کند؛ عنوان کتاب نیز این مفهوم را منتقل می‌کند.

چرا این اثر رمان مستند است؟

او درباره سبک نگارش کتاب نیز توضیح داد: آقای خضری کتاب را به‌عنوان رمان مستند نوشته‌اند و در دو صفحه پایانی کتاب توضیح داده‌اند که چرا اثر رمان مستند است. برای روایت خاطرات دفاع مقدس، نویسنده نیاز به فضاسازی دارد، بنابراین برخی جزئیات توسط نویسنده به عنوان مکمل راوی اضافه شده‌اند تا کتاب خواندنی‌تر و تأثیرگذارتر شود. اساس کار همان خاطرات مستند است، اما این تکنیک باعث می‌شود خواننده علاوه بر اطلاعات تاریخی، با زندگی عاشقانه و چالش‌های شهید و همسرش نیز آشنا شود.

فرزانه مردی در ادامه افزود: چون کتاب خاطرات همسر شهید را روایت می‌کند، طبیعی است که خانم قهاری از برخی مسائل نظامی بی‌خبر باشند، اما به عنوان همراه و همسفر، در شهرهای مختلف کرمانشاه، همدان، کردستان، آذربایجان غربی و نهایتاً یزد حضور داشتند و برخی فعالیت‌ها را همراه شهید انجام می‌دادند، از جمله بازدید از خانواده شهدا یا مکالمات تلفنی که نشان‌دهنده واکنش‌ها و دغدغه‌های شهید بود. تحلیل کامل راهبرد و فرماندهی شهید ممکن است در این کتاب کمتر باشد، اما این روایت زندگی واقعی و همراهی همسر، ارزشمند است.

او درباره اهمیت ثبت خاطرات دفاع مقدس اظهار داشت: هشت سال دفاع مقدس تأثیر زیادی بر زندگی مردم داشته است و برای برخی افراد تبعاتش ادامه پیدا کرده است. روایت زندگی مردم از یک برهه تاریخی، تاریخ‌نگاری و پژوهش است که به آیندگان امکان می‌دهد تاریخ و تجربه‌های اجتماعی و زندگی مردم آن زمان را بشناسند. این روایت‌ها پایه‌هایی هستند که مسیر آینده را روشن می‌کنند و به ساختن آینده کشور کمک می‌کنند.

فرزانه مردی در پایان درباره توجه مقام معظم رهبری به کتاب گفت: به نظر من چیزی که باعث شد مقام معظم رهبری این کتاب را مطالعه و مورد توجه قرار دهند، زندگی و مظلومیت شهید و صبر و استقامت همسر این شهید است. همراهی خانم رسولی با شهید در طول ۳۰ سال، همراه با فعالیت‌های او در دفاع از انقلاب و مقابله با ضدانقلاب در غرب کشور، بخش مهمی از توجه ویژه رهبر انقلاب را تشکیل می‌دهد. مقام معظم رهبری نگاه ویژه‌ای به زنان انقلابی جامعه دارند و این زندگی و خاطرات پررنگ، نشان‌دهنده همراهی و فداکاری ایشان است.