به گزارش سلامت نیوز به نقل از مهر،کما و مرگ مغزی هر دو شرایطی هستند که ممکن است از نظر ظاهری شباهت‌هایی با هم داشته باشند، اما در واقعیت تفاوت‌های اساسی در ماهیت و پیامدهای آن‌ها وجود دارد. در حالی که در کما هنوز امید به بازگشت بیمار به زندگی وجود دارد، در مرگ مغزی، مغز به‌طور کامل و غیرقابل بازگشت از کار می‌افتد و فرد از نظر پزشکی فوت شده محسوب می‌شود. در این شرایط، تشخیص سریع و دقیق وضعیت بیمار اهمیت زیادی دارد؛ چرا که این تصمیم می‌تواند منجر به نجات جان بیماران دیگری شود که منتظر پیوند عضو هستند.

کما: حالت بی‌هوشی با امید به بازگشت

کما به حالتی اطلاق می‌شود که فرد به طور موقت به بی‌هوشی فرو می‌رود و قادر به برقراری ارتباط با محیط اطراف نیست. با این حال، در این وضعیت، مغز هنوز به‌طور نسبی فعال است و این امکان وجود دارد که فرد با مراقبت‌های پزشکی و درمانی بهبود یابد. در نتیجه، خانواده‌ها معمولاً امیدوارند که بیمار پس از مدتی به حالت عادی برگردد.

در کما، مغز ممکن است هنوز علائمی از فعالیت داشته باشد و احتمال بهبودی بیمار با درمان‌های مختلف وجود دارد. در بسیاری از موارد، بیماران در وضعیت کما پس از مدتی به زندگی باز می‌گردند، اگرچه بهبود ممکن است بسته به شدت آسیب مغزی متفاوت باشد.

مرگ مغزی: پایان حیات و آغاز فرصتی برای اهدای زندگی

مرگ مغزی به معنای توقف کامل و برگشت‌ناپذیر تمام فعالیت‌های مغزی است. در این وضعیت، حتی اگر قلب بیمار به‌واسطه دستگاه‌ها به ضربان ادامه دهد، فرد از نظر پزشکی فوت شده محسوب می‌شود. این موضوع می‌تواند برای خانواده‌ها بسیار سخت و چالش‌برانگیز باشد، چرا که در ظاهر ممکن است بیمار هنوز برخی علائم حیاتی مانند تنفس یا ضربان قلب را داشته باشد، اما از نظر علمی و پزشکی، زندگی به پایان رسیده است.

امید قبادی، نایب رئیس هیئت‌مدیره انجمن اهدای عضو ایرانیان در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری مهر توضیح داد: «مرگ مغزی یعنی توقف کامل و غیرقابل بازگشت عملکرد مغز. این وضعیت با کما متفاوت است، چرا که در کما، مغز هنوز به‌طور نسبی فعال است و احتمال بهبودی وجود دارد.»

اهمیت تشخیص دقیق مرگ مغزی

تشخیص دقیق مرگ مغزی از کما یکی از چالش‌های مهم برای پزشکان و خانواده‌هاست. در شرایط مرگ مغزی، حتی اگر دستگاه‌ها عملکرد قلب و تنفس را ادامه دهند، مغز به‌طور کامل از کار افتاده است و هیچ امیدی به بازگشت به زندگی وجود ندارد. به گفته قبادی، «در مرگ مغزی، هیچ‌گونه فعالیت مغزی وجود ندارد و فرد از نظر پزشکی فوت شده است. اما در کما، مغز هنوز به‌طور موقت فعالیت دارد و ممکن است فرد به زندگی بازگردد.»

اهدای عضو: فرصتی برای نجات جان‌های دیگر

وقتی فردی دچار مرگ مغزی می‌شود، اعضای بدن او می‌توانند به بیمارانی که در صف انتظار پیوند عضو هستند اهدا شوند. این وضعیت، به رغم اینکه پایان زندگی فرد را نشان می‌دهد، می‌تواند آغاز زندگی دوباره برای دیگران باشد. قبادی در این زمینه گفت: «یک فرد مرگ مغزی می‌تواند اعضای حیاتی خود مانند قلب، کلیه‌ها، کبد و ریه‌ها را اهدا کند و جان چندین بیمار را نجات دهد. این فرصت می‌تواند تفاوتی بزرگ در زندگی کسانی که نیاز به پیوند عضو دارند ایجاد کند.»

بحران کمبود اهداکننده اعضا

آمارهای موجود نشان می‌دهند که در حال حاضر، روزانه ۱۰ تا ۱۲ نفر در کشور به دلیل کمبود اعضای پیوندی جان خود را از دست می‌دهند. این آمار نشان‌دهنده نیاز فوری به اهدای عضو و فرهنگ‌سازی در این زمینه است. به گفته کتایون نجفی‌زاده، رئیس انجمن اهدای عضو ایرانیان، «هر فرد اهداکننده می‌تواند جان ۸ نفر را نجات دهد و به ده‌ها بیمار دیگر با اهدای بافت‌ها کمک کند.»

آموزش و فرهنگ‌سازی برای اهدای عضو

برای مقابله با این بحران، انجمن اهدای عضو ایرانیان اقداماتی را برای آموزش و فرهنگ‌سازی در خصوص مرگ مغزی و پیوند اعضا انجام داده است. نجفی‌زاده افزود: «با همکاری وزارت آموزش و پرورش و وزارت بهداشت، مفاهیم مرگ مغزی و پیوند اعضا به‌طور رسمی وارد کتاب‌های درسی مدارس و دروس دانشگاهی پزشکی شده است تا آگاهی عمومی در این زمینه افزایش یابد.»

کارت اهدای عضو: تصمیمی که می‌تواند زندگی‌ها را نجات دهد

کارت اهدای عضو یکی از ابزارهای مهم برای تسهیل فرآیند تصمیم‌گیری خانواده‌ها در شرایط بحرانی است. این کارت به‌عنوان نشان‌گر تمایل فرد به اهدای اعضای بدن خود در صورت مرگ مغزی، می‌تواند در لحظات حساس به خانواده‌ها کمک کند تا سریع‌تر و شفاف‌تر تصمیم‌گیری کنند.

کما و مرگ مغزی هر دو وضعیت‌هایی هستند که از نظر ظاهری ممکن است مشابه به نظر برسند، اما تفاوت‌های اساسی در ماهیت آن‌ها وجود دارد. در کما، مغز هنوز به‌طور نسبی فعال است و امید به بازگشت بیمار وجود دارد، اما در مرگ مغزی، پایان قطعی زندگی فرا می‌رسد. در چنین شرایطی، اهدای اعضای فرد مرگ مغزی می‌تواند نجات‌دهنده جان بیماران نیازمند باشد و فرصتی برای ادامه زندگی فراهم کند.

فرهنگ‌سازی و آگاهی عمومی در خصوص مرگ مغزی و اهدای عضو، می‌تواند به نجات جان هزاران نفر کمک کند و به ایجاد یک جامعه انسانی‌تر و مسئولیت‌پذیرتر منجر شود. کارت اهدای عضو نیز در این مسیر، ابزار مهمی برای تصمیم‌گیری سریع و آگاهانه خانواده‌هاست.