حبیب محمدی، عضو هیات علمی دانشگاه کردستان‌ در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به اینکه کردستان از قافله مدیریت هوشمند آب عقب مانده است، اظهار کرد: در شرایط خشکسالی شدید کردستان، بهره‌گیری از فناوری‌هایی مانند سنسورهای هوشمند، پایش آنلاین، هوش مصنوعی و تحلیل داده‌های اقلیمی باید در اولویت قرار گیرد. 

وی افزود: نقش فناوری‌های نوین در پایش و کنترل منابع آب در کردستان بسیار ضعیف است و باید با تشکیل کمیته‌های تخصصی استانی و استفاده از ظرفیت دانشگاه کردستان، پارک علم و فناوری و شرکت‌های دانش‌بنیان، تقویت شود.

محمدی در ادامه تأکید کرد: اجرای سیستم‌های آبیاری مبتنی بر داده در استان ظرفیت عملیاتی بالایی دارد؛ اما زیرساخت‌های ارتباطی و داده‌ای ضعیف هستند و تنها حدود ۲۴درصد منابع آب سطحی و زیرزمینی استان در اختیار خود کردستان قرار می‌گیرد، در حالی‌که ۷۶ درصد آب استان به خارج هدایت می‌شود. بخش عمده کشاورزی استان هم بر پایه چاه‌ها و آبخوان‌هاست که همین امر مشکلات جدی زیست‌محیطی و افت سطح آب زیرزمینی را ایجاد کرده است.

این هیات علمی دانشگاه کردستان، هشدار داد که با ادامه روند فعلی وضعیت تأمین آب کشاورزی استان تا سال آینده ممکن است با ۵۰ درصد افت دیگر مواجه شود.

وی افزود: در بخش‌هایی از آب منطقه‌ای و هواشناسی، پایش دبی و داده‌های هواشناسی به‌صورت قابل قبول و با تجهیزات به روز انجام می‌شود، اما در حوزه جهاد کشاورزی و میان دستگاه‌های اجرایی، هماهنگی بسیار ضعیف است و عملاً سیاست مشخصی برای به‌کارگیری هوش مصنوعی و سیستم‌های به‌روز در مدیریت بحران کم‌آبی وجود ندارد.

محمدی با اشاره به اجرای ضعیف سامانه‌های هوشمند کنتورهای آب زیرزمینی تصریح کرد: در زمینه هوش مصنوعیِ کنترل کنتورها، عملکرد موفقی مشاهده نمی‌شود؛ در حالی‌که می‌توان از این ظرفیت برای پیش‌بینی مصرف و جلوگیری از برداشت‌های غیرمجاز استفاده کرد.

عضو هیات علمی دانشگاه کردستان در ادامه ضعف در مدیریت کشاورزی را یکی از عوامل اصلی بحران آب دانست و گفت: مدیریت کشاورزی در استان ناکارآمد است، طرح‌ها پراکنده‌اند و هیچ برنامه منسجم علمی برای مدیریت منابع آب صورت نگرفته، لذا تشکیل کمیته مدیریت هوشمند آب با مشارکت دستگاه‌های اجرایی، دانشگاه و بخش خصوصی، اقدامی ضروری است.

وی، با اشاره به چالش‌های اجرایی افزود: یکی از موانع بزرگ در مسیر توسعه مدیریت هوشمند، کمبود بودجه و اعتبارات لازم است. علاوه بر آن، نبود نیروی متخصص در تحلیل داده‌های حجیم، دانش مدیریتی محدود، و فقدان آموزش و آمادگی جدی در دستگاه‌های اجرایی، اجرای طرح‌های هوشمندسازی را با کندی مواجه کرده است.

به باور این استاد دانشگاه، مدیریت هوشمند مصرف آب تنها در سایه تغییر نگرش عمومی امکان‌پذیر است.

وی گفت: آموزش و حمایت از کشاورزان و ذی‌نفعان بسیار ضعیف است. بخش زیادی از کشاورزان هنوز با شیوه‌های سنتی آبیاری کار می‌کنند و نه آموزش کافی دارند و نه مشوق مالی برای تغییر رویه.

محمدی تأکید کرد که این حوزه نیازمند برنامه‌های محتوای قوی آموزشی، بودجه مشخص و تیم‌های تخصصی برای تقویت مشارکت مردمی است.

او در ادامه افزود: فناوری می‌تواند به شکل جدی در تغییر رفتار مصرف‌کننده مؤثر باشد، برای مثال، می‌توان از تکنولوژی‌های هوشمند برای پایش مصرف آب خانگی، هشداردهی در زمان مصرف زیاد، یا نمایش مقایسه‌ای مصرف با الگوی استاندارد بهره برد.

محمدی در پایان با تأکید بر ضرورت حرکت فوری استان به‌سوی فناوری و مدیریت دیجیتال گفت: کردستان باید از ظرفیت علمی و فناور دانشگاه‌ها، شرکت‌های نوآور و پارک علم و فناوری خود بهره ببرد تا بتواند بحران آب را مدیریت کند. با تداوم وضعیت فعلی، آینده منابع آب استان با خطر جدی مواجه است.

انتهای پیام