خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها- رضا زیارتی: کنگان، یکی از شهرستان‌های مهم و استراتژیک استان بوشهر، در سال‌های اخیر شاهد تحولات اقتصادی و اجتماعی چشمگیری بوده و وجود صنایع بزرگ، به ویژه تأسیسات پارس جنوبی، موجب جذب جمعیت و رشد سریع این منطقه شده است

با این حال، این رشد جمعیت و توسعه اقتصادی نیازمند توجه به ابعاد فرهنگی و اجتماعی نیز هست. یکی از اصلی‌ترین نیازهای فرهنگی در این شهرستان، توسعه فضاهای کتابخانه‌ای است که به عنوان کانون‌های دانش و فرهنگ، می‌توانند نقش بسزایی در ارتقا سطح آگاهی و پرورش نسل جوان ایفا کنند.

در حال حاضر، کنگان با کمبود فضاهای کتابخانه‌ای مناسب و کافی مواجه است. کتابخانه‌های موجود در این شهرستان به دلیل محدودیت‌های فضایی و کمبود منابع، نمی‌توانند پاسخگوی نیازهای روزافزون جامعه باشند.

بسیاری از ساکنان به ویژه دانش‌آموزان و دانشجویان از دسترسی به منابع علمی و فرهنگی محروم هستند و این موضوع می‌تواند بر روند یادگیری و رشد فرهنگی جامعه تأثیر منفی بگذارد. فقدان فضاهای مناسب برای مطالعه و تحقیق، به تدریج می‌تواند منجر به کاهش انگیزه‌های علمی و فرهنگی در میان جوانان شود.

لزوم توسعه کتابخانه ها

شهروندان کنگانی خواستار افزایش تعداد کتابخانه‌ها در نقاط مختلف شهر هستند تا همه افراد بتوانند به راحتی به منابع کتاب و اطلاعات دسترسی داشته باشند.

یکی از اهالی کنگان در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: ایجاد کتابخانه‌های جدید نه تنها می‌تواند به برطرف کردن نیازهای آموزشی کمک کند، بلکه به عنوان فضایی برای تعاملات اجتماعی و فرهنگی نیز عمل خواهد کرد.

حسین احمدی بیان کرد: توسعه زیرساخت‌های موجود در کتابخانه‌ها، از جمله بهبود فضای مطالعه، ارائه اینترنت پرسرعت و فراهم کردن تجهیزات مدرن، می‌تواند انگیزه بیشتری برای مراجعه به این فضاها ایجاد کند.

تنوع منابع کتابی نیز یکی دیگر از خواسته‌های جدی شهروندان است. یکی دیگر از ساکنان کنگان به خبرنگار مهر گفت: کتابخانه‌ها باید مجموعه‌ای از کتاب‌های علمی، ادبی، تاریخی و منابع آموزشی را در اختیار داشته باشند تا بتوانند پاسخگوی نیازهای مختلف سلیقه‌ها و سنین متفاوت باشند.

علی محمدزاده افزود: این تنوع می‌تواند به جذب بیشتر افراد به کتابخانه‌ها کمک کند و به ارتقا فرهنگ مطالعه در جامعه کمک کند. همچنین برگزاری برنامه‌های فرهنگی و آموزشی در کتابخانه‌ها یکی دیگر از مطالبات مردم کنگان است.

برگزاری کارگاه‌ها، نشست‌های ادبی و رویدادهای فرهنگی می‌تواند فضایی برای تبادل نظر و خلاقیت فراهم کند و افراد را به مشارکت در فعالیت‌های فرهنگی ترغیب کند. این برنامه‌ها نه تنها می‌توانند به افزایش سطح آگاهی عمومی کمک کنند بلکه می‌توانند به عنوان ابزاری برای تقویت ارتباطات اجتماعی در جامعه عمل کنند.

والدین و معلمان بر این باورند که باید برنامه‌هایی طراحی شود که دانش‌آموزان را تشویق به مطالعه و استفاده از منابع کتابخانه‌ای کند. این همکاری می‌تواند شامل برگزاری مسابقات کتاب‌خوانی، معرفی کتاب‌های جدید در مدارس و ایجاد برنامه‌های مشترک باشد که به نفع هر دو طرف خواهد بود.

در عصر غلبه پادکست‌ها، محتوای صوتی و مصرف سریع اطلاعات، چالش احیای «مطالعه عمیق» بیش از هر زمان دیگری اهمیت یافته است.

۵ کتابخانه در کنگان فعال است

رئیس اداره کتابخانه‌های عمومی شهرستان کنگان در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: کتاب همچنان زیربنای توسعه فکری، رشد اجتماعی و مهم‌ترین ابزار صیانت فرهنگی است و گرچه ابزارهای جدید شنیداری به تقویت دسترسی کمک کرده‌اند، اما هیچ رسانه‌ای جایگزین عمق، تمرکز و پرورش تفکر تحلیلیِ کتاب نمی‌شود.

امینه پشتیبان‌نژاد اضافه کرد: کتابخانه‌های عمومی شهرستان برای این هفته برنامه‌های گسترده‌ای تدارک دیده‌اند که عضویت رایگان، بازدیدهای مدرسه‌ای، مسابقات کتابخوانی برای نوجوانان و بزرگسالان، رونمایی کتاب، کارگاه‌های داستان‌نویسی و نقد کتاب، اردوی فرهنگی «یک روز با کتاب» در روستای چاه‌مجنون، طرح اهدای کتاب (اهدای دانایی)، نشست‌های تخصصی و جلسات هم‌اندیشی با کتابداران مدارس از جمله این برنامه‌ها است.

وی افزود: در حال حاضر پنج کتابخانه عمومی فعال در شهرستان کنگان فعالیت دارند، ۲ کتابخانه غدیر و فرهنگ از ساعت ۷ تا ۱۹ به صورت دو شیفته فعال‌اند؛ کتابخانه شهدای هسته‌ای تنبک در شیفت صبح، و کتابخانه ابوسعید سیرافی در نوبت‌های متناوب صبح و عصر فعالیت می‌کند و کتابخانه امام خامنه‌ای بنک نیز به دلیل اجرای پروژه بازطراحی جدید، موقتاً تعطیل است.

بازطراحی کتابخانه و کمبود نیرو

پشتیبان‌نژاد در بخش دیگری از گفت‌وگو، درباره انتشار برخی اخبار مرتبط با کاهش رشد مطالعه در کنگان توضیح داد: در دوره اخیر، اجرای پروژه بازطراحی کتابخانه غدیر و محدودیت‌های ناشی از کمبود نیرو باعث کاهش موقت آمار امانت و مراجعه شد.

رئیس اداره کتابخانه‌های عمومی شهرستان کنگان این افت را بهای ضروری برای استانداردسازی و ایجاد فضاهای فرهنگی مطلوب دانست و پیش‌بینی کرد: با تکمیل طرح‌ها و جذب نیروهای جدید، آمار مطالعه جهش قابل توجهی خواهد داشت.

وی همچنین تأکید کرد: در گزارش منتشر شده به عوامل پشت‌صحنه مانند بحران نیرو و تعمیرات اساسی اشاره نشده بود. افزایش مطالبه مردم برای توسعه کتابخانه‌ها خود نشانه‌ای از رشد فرهنگ مطالعه در کنگان است.

نیم‌درصد شهرداری‌ها و منابع جایگزین

رئیس اداره کتابخانه‌های عمومی شهرستان کنگان با قدردانی از شهرداری‌های سه‌گانه شهرستان برای پرداخت سهم نیم‌درصد گفت: اگرچه تأخیر در پرداخت‌ها مانع توسعه است، اما منابع توسعه کتابخانه‌ها را محدود به این سهم نمی‌کنیم و سه مسیر جایگزین را فعال کرده‌ایم.

چشم‌انداز سه‌ساله توسعه کتابخانه‌های کنگان

وی افزود: مسئولیت اجتماعی صنایع جذب حمایت صنایع منطقه، اجرای احکام جایگزین حبس هدایت بخشی از احکام قضائی به سمت اهدای کتاب یا تجهیز کتابخانه‌ها و مشارکت عمومی و اهدای کتاب دعوت از خیرین و مردم برای اهدای کتاب‌های باکیفیت و روزآمد سه مسیر جایگزین است.

وی پیرامون برنامه‌های آینده اداره کتابخانه‌ها گفت: گسترش برنامه‌های فرهنگی، هنری و ادبی برای افزایش سرانه مطالعه، ادامه نوسازی کتابخانه‌ها، ساخت کتابخانه جدید در منطقه ساحلی، خرید و تجهیز کتابخانه سیار برای روستاهای فاقد کتابخانه، پیگیری احداث کتابخانه در شهر شیرینو و روستای پرک از جمله موارد است.

پشتیبان‌نژاد گفت: هدف ما تبدیل کتابخانه‌های عمومی کنگان به پایگاه‌های پویا و اثرگذار فرهنگی، اجتماعی و فکری برای همه اقشار مردم است.

رویکردهای نوین برای گسترش مطالعه مؤثر و پایدار

رشد سریع رسانه‌های صوتی و محتوای کوتاه، الگوی مطالعه را در سراسر جهان متحول کرده است، هرچند این ابزارها دسترسی را آسان‌تر کرده‌اند، اما استفاده افراطی از آن‌ها مخاطب را از مطالعه عمیق، تمرکز طولانی‌مدت و تحلیل‌گری دور می‌کند.

برای مقابله با این روند، کتابخانه‌های عمومی از جمله کتابخانه‌های کنگان می‌توانند با رویکردهای نوین ایفای نقش کنند؛ ترکیب خدمات چاپی و صوتی، ایجاد فضاهای جذاب برای نوجوانان، باشگاه‌های کتابخوانی و گروه‌های نقد، آموزش سواد رسانه‌ای و سواد اطلاعاتی، تولید محتوای بومی و دیجیتال، حضور فعال و هدفمند در شبکه‌های اجتماعی از جمله این رویکردها است.

این مسیرها، پلی میان عادت‌های جدید رسانه‌ای و سنت ارزشمند مطالعه کتاب ایجاد می‌کند و جامعه را از «مصرف سریع محتوا» به «مطالعه مؤثر و پایدار» هدایت خواهد کرد.

با توجه به رشد سریع جمعیت و توسعه صنعتی کنگان، توسعه فضاهای کتابخانه‌ای یک ضرورت اجتناب‌ناپذیر است. این امر نه تنها به ارتقای سطح فرهنگی جامعه کمک می‌کند بلکه می‌تواند به عنوان ابزاری برای افزایش آگاهی عمومی و توسعه پایدار عمل کند.

مردم کنگان امیدوارند که مسئولان محلی و نهادهای مرتبط توجه بیشتری به این مطالبه داشته باشند و با اقدامات مؤثر، زمینه‌های لازم برای رشد فرهنگی را فراهم آورند.

ایجاد فضاهای مناسب برای مطالعه و تحقیق، نه تنها موجب تقویت فرهنگ مطالعه خواهد شد بلکه می‌تواند به رشد اقتصادی و اجتماعی شهرستان نیز کمک کند.