این پرسش، نقطه آغاز داستان شرکتی بود که امروز به عنوان یکی از مهم‌ترین تلاش‌های اروپایی در مسیر برقی‌سازی کامیون‌ها شناخته می‌شود.

تِووا در سال ۲۰۱۳ میلادی پایه‌گذاری شد و از همان ابتدا تمرکز خود را بر روی بخش کامیون‌های متوسط و نیمه‌سنگین گذاشت؛ بخشی که برخلاف خودروهای سواری یا کامیون‌های فوق‌سنگین، کمتر مورد توجه غول‌های خودروسازی قرار گرفته بود. هدف این شرکت، توسعه کامیون‌هایی بود که بتوانند در مسیرهای درون‌شهری و برون‌شهری کوتاه، با اتکا به نیروی برق یا ترکیبی از برق و هیدروژن فعالیت کنند. تِووا می‌خواست نشان دهد که گذار به حمل‌ونقل پاک تنها یک آرمان زیست‌محیطی نیست، بلکه می‌تواند از نظر اقتصادی و عملکردی نیز منطقی باشد.

از ایده تا جاده؛ تولد نخستین کامیون برقی تِووا

پس از سال‌ها تحقیق و آزمایش، تِووا در میانه دهه ۲۰۲۰ میلادی از نخستین کامیون تمام‌برقی خود با ظرفیت ۷.۵ تُن رونمایی کرد. این کامیون در کارخانه مدرن شرکت در تیلبری (Tilbury) واقع در شهرستان اسکس انگلستان تولید شد؛ جایی که تِووا با ترکیب فناوری‌های بومی و تامین‌کنندگان اروپایی، یکی از پیشرفته‌ترین خطوط مونتاژ کامیون‌های برقی را در بریتانیا ایجاد کرده بود.

مدل ۷.۵ تُنی تِووا به باتری لیتیوم-یون با ظرفیت ۱۰۵ کیلووات‌ساعت مجهز شد و می‌توانست با یک‌بار شارژ مسافتی حدود ۲۲۰ کیلومتر را طی کند. این برد، هرچند در نگاه نخست کمتر از کامیون‌های دیزلی به نظر می‌رسید، اما برای مسیرهای ثابت درون‌شهری، توزیع کالاهای سبک و عملیات لجستیکی در محدوده‌های کم‌مسافت کاملا کافی بود. مزیت اصلی این کامیون، سکوت عملکرد، هزینه پایین نگهداری و حذف کامل آلاینده‌های خروجی بود؛ ویژگی‌هایی که برای شرکت‌های حمل‌ونقل شهری و ناوگان‌های لجستیکی اهمیت زیادی دارند.

در ادامه توسعه محصول، تِووا نسخه‌ای جدید از همین کامیون را معرفی کرد که از سیستم پیشرانه ترکیبی برق و هیدروژن بهره می‌برد. در این مدل، سلول سوختی هیدروژن نقش «افزایش‌دهنده برد» را ایفا می‌کرد و اجازه می‌داد کامیون مسافتی تا حدود ۵۷۰ کیلومتر را بدون توقف طی کند. این ایده، گامی هوشمندانه برای غلبه بر بزرگ‌ترین محدودیت خودروهای برقی، یعنی برد حرکتی بود.

فناوری در خدمت پایداری

در قلب هر کامیون تِووا، فناوری‌های متعددی قرار دارد که با هدف افزایش بهره‌وری و کاهش هزینه‌های عملیاتی طراحی شده‌اند. سیستم مدیریت انرژی هوشمند این خودرو قادر است در لحظه میان توان باتری و توان تولیدی سلول سوختی تعادل ایجاد کند تا کمترین میزان اتلاف انرژی رخ دهد. موتور الکتریکی توسعه‌یافته توسط تِووا، گشتاور بالا و پاسخ سریع را در اختیار راننده می‌گذارد، به‌گونه‌ای که حتی در مسیرهای شیب‌دار یا ترافیک سنگین نیز عملکردی نرم و بی‌صدا ارائه می‌دهد.

تِووا برای طراحی شاسی و بدنه، از رویکرد ماژولار استفاده کرده است تا امکان توسعه نسخه‌های مختلف در کلاس‌های وزنی بالاتر نیز فراهم شود. همین ویژگی باعث شد این شرکت در برنامه توسعه خود، نسخه‌های ۱۲ و ۱۹ تنی را نیز در دستور کار قرار دهد؛ محصولاتی که می‌توانستند در بخش حمل‌ونقل بین‌شهری و منطقه‌ای نقش‌آفرینی کنند.

افزون بر این، تمرکز ویژه شرکت بر پایداری تولید موجب شد از مواد بازیافتی و فرآیندهای کم‌کربن در ساخت کامیون‌ها استفاده شود. این رویکرد نه‌تنها در بخش تولید، بلکه در چرخه عمر کامل خودرو نیز رعایت شده است تا تِووا بتواند یکی از نخستین تولیدکنندگان کامیون با ردپای کربن بسیار پایین باشد.

تاییدیه اروپایی و آغاز تولید انبوه

یکی از نقاط عطف در مسیر تِووا، دریافت مجوز «Whole Vehicle Type Approval» از نهادهای نظارتی بریتانیا و اتحادیه اروپا بود. این مجوز به معنای تایید کامل طراحی، ایمنی و عملکرد خودرو است و بدون آن، هیچ محصولی اجازه ورود به بازارهای اروپایی را ندارد. دریافت این تاییدیه در سال ۲۰۲۳، تِووا را در موقعیتی کم‌نظیر قرار داد تا تولید انبوه و عرضه رسمی کامیون‌های برقی خود را آغاز کند.

پس از آن، چند شرکت بزرگ از جمله Royal Mail و Travis Perkins به‌عنوان مشتریان اولیه انتخاب شدند و تعدادی از کامیون‌های تِووا برای آزمایش میدانی به ناوگان آن‌ها پیوست. گزارش‌های اولیه نشان دادند که کامیون‌های برقی تِووا در کاربری‌های شهری عملکرد مطلوبی دارند و هزینه‌های سوخت و سرویس را به‌طور چشمگیری کاهش می‌دهند.

موفقیت در دریافت تاییدیه اروپایی همچنین به تِووا امکان داد وارد بازار کشورهای قاره سبز شود و مسیر گسترش فعالیت خود را به خارج از بریتانیا آغاز کند. هدف بعدی شرکت، صادرات به کشورهای اروپای شمالی بود؛ جایی که تقاضا برای وسایل نقلیه تجاری پاک به سرعت در حال افزایش است.

جذب سرمایه و همکاری‌های بین‌المللی

تِووا برای تحقق اهداف جاه‌طلبانه خود نیاز به سرمایه‌گذاری گسترده داشت. این شرکت طی چند دور جذب سرمایه موفق شد بیش از ۹۰ میلیون دلار سرمایه جلب کند و در سال ۲۰۲۱ نیز دور جدیدی از تامین مالی به ارزش ۵۷ میلیون دلار را نهایی کرد. بخش عمده این سرمایه‌گذاری‌ها از سوی نهادهای بریتانیایی و صندوق‌های تخصصی حوزه حمل‌ونقل پایدار انجام شد.

در سال ۲۰۲۳، تِووا از طرح ادغام احتمالی با شرکت کانادایی ElectraMeccanica خبر داد؛ توافقی که هدف آن تشکیل یکی از بزرگ‌ترین سازندگان وسایل نقلیه تجاری بدون آلایندگی در دو سوی اقیانوس اطلس بود. با این حال، این همکاری هرگز به‌طور کامل به ثمر نرسید و مشکلات مالی دو شرکت مانع از نهایی شدن آن شد. با وجود این، طرح ادغام نشان‌دهنده چشم‌انداز جهانی تِووا و تلاش برای گسترش حضور در بازار آمریکای شمالی بود.

چالش‌ها و واقعیت‌های بازار

با وجود موفقیت‌های اولیه، مسیر رشد تِووا چندان هموار نبود. بازار کامیون‌های برقی هنوز در مرحله شکل‌گیری است و بسیاری از شرکت‌ها با دشواری‌هایی چون هزینه بالای تولید، کمبود زیرساخت شارژ و محدودیت ظرفیت باتری مواجه‌اند. تِووا نیز از این قاعده مستثنی نبود.

در سال ۲۰۲۴، گزارش‌هایی منتشر شد که نشان می‌داد شرکت با کمبود نقدینگی روبه‌رو شده و برای جذب سرمایه جدید تلاش می‌کند. در ماه مه همان سال، تِووا رسما اعلام کرد که در حال ورود به فرایند موسوم به «administration» یا اداره قانونی امور مالی است؛ سازوکاری در حقوق بریتانیا که به شرکت‌های در آستانه ورشکستگی فرصت بازسازی می‌دهد. چند هفته بعد، مدیران موقت برای اداره دارایی‌ها و مذاکره با سرمایه‌گذاران جدید تعیین شدند.

اگرچه این رویداد ضربه‌ای جدی به اعتبار شرکت وارد کرد، اما بسیاری از کارشناسان آن را نشانه‌ای از دشواری طبیعی مسیر گذار به حمل‌ونقل پاک دانستند. تولید کامیون برقی، به‌ویژه در مقیاس متوسط، نیازمند سرمایه‌گذاری‌های عظیم، زنجیره تامین پایدار و بازاری است که هنوز به بلوغ نرسیده. تِووا قربانی جاه‌طلبی‌های خود نشد؛ بلکه قربانی سرعت تحولات بازار شد.

اهمیت پروژه تِووا برای صنعت خودرو

صرف‌نظر از چالش‌های مالی، نمی‌توان تاثیر تِووا بر روند نوآوری در صنعت کامیون را نادیده گرفت. این شرکت یکی از نخستین تولیدکنندگانی بود که ایده «کامیون با پیشرانه دوگانه برق و هیدروژن» را به مرحله عملی رساند. این فناوری اکنون به یکی از مسیرهای مهم توسعه در میان شرکت‌های بزرگ‌تر مانند دایملر تراکس، ولوو و هاینو تبدیل شده است.

تِووا همچنین نقشی کلیدی در شکل‌دهی گفت‌وگوی عمومی درباره آینده حمل‌ونقل پاک در بریتانیا داشت. این شرکت با حضور فعال در نمایشگاه‌های بین‌المللی ازجمله IAA در آلمان و Commercial Vehicle Show در بیرمنگام، موفق شد نگاه رسانه‌ها و دولت را به بخش کامیون‌های برقی جلب کند. سیاست‌گزاران بریتانیایی نیز بارها از این شرکت به‌عنوان نمونه‌ای از نوآوری داخلی در حوزه صنعتی یاد کردند.

در بعد فناورانه، طراحی ماژولار شاسی تِووا الگویی شد برای سایر استارتاپ‌ها که می‌خواستند محصولات خود را در کلاس‌های وزنی مختلف توسعه دهند. همچنین استفاده از سیستم مدیریت انرژی ترکیبی، که میان باتری و سلول سوختی تعادل برقرار می‌کرد، به عنوان یک دستاورد فنی مورد توجه محققان دانشگاهی قرار گرفت.

آینده‌ای نامعلوم اما الهام‌بخش

در حال حاضر، سرنوشت تِووا در هاله‌ای از ابهام قرار دارد. دارایی‌های شرکت در نیمه دوم سال ۲۰۲۴ برای مزایده آماده شدند و گفت‌وگوهایی برای خرید احتمالی آن از سوی چند گروه صنعتی در جریان است. هنوز مشخص نیست آیا برند تِووا به شکل مستقل ادامه خواهد یافت یا در قالب یک ادغام جدید دوباره متولد می‌شود.

با این حال، میراث این شرکت فراتر از ترازنامه مالی‌اش است. تِووا نشان داد که حتی یک استارتاپ مستقل می‌تواند در صنعتی به بزرگی کامیون‌سازی، موجی از نوآوری ایجاد کند. کامیون‌های ۷.۵ تنی این شرکت ثابت کردند که الکتریکی‌سازی ناوگان‌های حمل‌ونقل متوسط نه تنها ممکن، بلکه از نظر اقتصادی نیز قابل توجیه است.

تجربه تِووا همچنین هشداری برای سرمایه‌گذاران و سیاست‌گزاران بود تا بدانند گذار به حمل‌ونقل پاک تنها با فناوری ممکن نیست؛ بلکه به حمایت‌های مالی، زیرساختی و نهادی نیاز دارد. اگر دولت‌ها و بازارها نتوانند این حمایت را فراهم کنند، حتی نوآورترین شرکت‌ها نیز در میانه راه از حرکت بازمی‌مانند.

نگاهی به چشم‌انداز جهانی حمل‌ونقل پاک

در دهه آینده، بازار جهانی کامیون‌های برقی و هیدروژنی رشدی چشمگیر خواهد داشت. تحلیلگران پیش‌بینی می‌کنند تا سال ۲۰۳۰، ارزش این بازار از مرز ۶۰ میلیارد دلار عبور کند. شرکت‌هایی مانند دایملر، ولوو، هاینو و رنو در حال سرمایه‌گذاری‌های عظیم برای توسعه نسل جدید کامیون‌های بدون آلایندگی هستند. با این حال، ایده‌ها و نوآوری‌هایی که از سوی شرکت‌های کوچک‌تر مانند تِووا مطرح شد، مسیر را برای آن‌ها هموار کرد.

فناوری ترکیبی باتری و هیدروژن که زمانی توسط تِووا مطرح شد، اکنون به عنوان یکی از راهکارهای جدی برای رفع محدودیت برد در خودروهای تجاری مورد توجه قرار گرفته است. این فناوری می‌تواند تا چند سال آینده به یکی از ارکان اصلی کامیون‌های بین‌شهری تبدیل شود و نقش مهمی در کاهش آلاینده‌های صنعت حمل‌ونقل داشته باشد.

پایان راه یا آغاز فصلی تازه؟

تِووا شاید امروز در وضعیت بحرانی قرار گرفته باشد، اما تاثیری که بر صنعت خودروهای تجاری گذاشته، ماندگار خواهد بود. این شرکت یادآور شد که آینده حمل‌ونقل سنگین لزوما در اختیار غول‌های سنتی نیست و نوآوری می‌تواند از دل استارتاپی کوچک در حومه لندن نیز زاده شود. کامیون‌های برقی و هیدروژنی تِووا، چه تولیدشان ادامه یابد و چه نه، به عنوان نمادی از تلاش انسان برای سازگاری فناوری با زمین در تاریخ صنعت حمل‌ونقل باقی خواهند ماند.

در جهانی که بحران اقلیمی دیگر موضوعی نظری نیست، تلاش‌هایی از جنس تِووا بیش از هر زمان دیگری اهمیت دارند. شاید این شرکت در مسیر مالی خود به بن‌بست رسیده باشد، اما مسیر فکری‌ای که آغاز کرد، همچنان ادامه دارد؛ مسیری به سوی کامیون‌هایی که هوای پاک، سکوت و کارایی را همزمان به جاده‌ها می‌آورند.