به گزارش ایسنا، وجود فرزند در خانواده حس آرامش و آسایش را به همراه دارد، اما فرزندی که متولد می‌شود بعد از چند سال برای شاد زیستن به هم‌بازی نیاز دارد که  بتواند لحظات شیرین خود را در کنار برادر یا خواهر خود سپری کند، اما این سال‌ها با واژه‌ای به نام تک فرزندی مواجهیم، واژه‌ای که نه تنها متوجه خانواده و جامعه بلکه ظلم بیشتر  متوجه فرزندی است که به دنیا آمده و در خانواده و جامعه زندگی می‌کند، خانواده‌ای که متشکل از پدر و مادر شاغل است. پدر ومادری که برای گذران زندگی نیمی از روز یا شاید بیشتر مشغول کار هستند و فرزندی تنها که با خود و وسایل بازی‌اش سرگرم می‌شود.

تا جایی که فرزند بزرگ و بزرگتر می‌شود به مدرسه می‌رود، مواقعی که در جمع‌های خانوادگی است بدون داشتن هم‌بازی لحظات سپری می‌شود، شاید برخی علت را مسائل اقتصادی و فرهنگی بدانند، اما  دلیل موجهی برای فرزند نیست، زیرا اوست که علاوه بر پدر و مادر نیاز به برادر یا خواهر دیگری دارد، گرچه پدر و مادر برای آسایش و رفاه فرزند تلاش می‌کنند، اما تنهایی فرزند را باید درک کرد، پدر و مادری که خود در خانواده تقریبا پرجمعیت متولد شده و رشده کرده اکنون داشتن یک فرزند را ترجیح می‌دهد.

به راستی چرا این فرهنگ در جامعه جا افتاده که تک فرزندی یا نداشتن فرزند امنیت و آرامش را در خانواده ایجاد می‌کند؟ آیا شاغل بودن مادر خانواده دلیلی بر تربیت نادرست فرزند است؟ آیا تبلیغات رسانه‌ای غلط بر این مساله تاثیرگذاشته و خانواده‌ها را تحت تاثیر قرار داده است؟ آیا قوانین وضع شده اشکال دارد و خانواده‌ها تمایلی به فرزندآوری ندارند؟ و ... سوالاتی که همگی جای بحث و بررسی دارد. البته باید این موضوع را درنظر گرفت که کشور به سمت سالمندی پیش می‌رود و خانواده‌ها هستند که می‌توانند نقش خود را در زمینه فرزندآوری ایفا کنند، مساله‌ای که نیازمند فرهنگ‌سازی است و این یکی از راه‌حل‌های آن است.

پس تا دیر نشده و آینده خود، فرزندان و جامعه برایمان مهم است از هم‌اکنون باید به فکر رفع بحران جمعیتی و سالمندی باشیم که قطعا با فرزندآوری اصلاح می‌شود، فرزندان شاد جامعه شاد را رقم می‌زند، چرا واژه‌های خاله و دایی یا عمه و عمو را از به دلیل شاغل بودن، از فرزندان دریغ کنیم و نام اینها در جامعه از بین برود یا برایشان ناآشنا باشد.

تغییر نگرش و فرهنگ‌سازی راهی برای کمک به فرزندآوری

رخساره سامانی، مدیرکل امور بانوان و خانواده استانداری چهارمحال و بختیاری در گفت و گو با ایسنا با اشاره به مساله فرهنگ‌سازی و تغییر نگرش در جامعه در خصوص فرزندآوری، اظهار کرد: متاسفانه شاید در کشور کمتر به موضوع فرهنگ‌سازی پرداخته شده، به همین دلیل لازم است برای نقش مادری و اشتغال بازتعریفی انجام شود، در حقیقت می‌توان گفت از زمانی‌که بانوان تمایل بیشتری به نقش‌های اجتماعی و اقتصادی پیدا کرده موجب شده که از نقش اصلی یعنی نقش مادری خود یا غافل شوند یا کمتر به آن بپردازند.

وی در رابطه با علت تمایل زنان شاغل به داشتن فرزند کمتر برای ایفای نقش مادری و نقش اقتصادی و اجتماعی، بیان کرد: اولین گام فرهنگ‌سازی است که باید دستگاه‌های فرهنگی بازتعریفی از نقش مادری و اشتغال به صورت همزمان داشته باشند، چرا که این موضوع مهم‌ترین فاکتور محسوب می‌شود.

سامانی گفت: بحث دیگر راهکارهای سازمانی و محل کار است اگر یک کارمند در محیط کاری، اطمینان داشته باشد که محلی در همان نزدیکی برای نگهداری فرزند وجود داشته باشد بسیار موثر است، البته این مساله تاحدودی در قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت گنجانده شده اما متاسفانه به دلیل اینکه در این قانون به پشتوانه مالی توجه نشده به درستی اجرا نشده است، اکنون همه ادارات صرفا هزینه محدود مهدکودک را به بانوان داده و تنها به آن بسنده کرده‌اند، در حالی‌که این امکان وجود دارد که با جمع‌آوری همان هزینه و با استفاده از ساختمان‌های در اختیار، مهدکودک استاندارد و کوچک در محیط کار مادر شاغل آماده و خدمات برون‌سپاری شود، قطعا آن دستگاه توان این را ندارد که مهدکودک را اداره کند اما همان هزینه‌های کمی که به پرسنل داده می‌شود جمع‌آوری و خدمات پایداری ایجاد و با این کار، از لحاظ سازمانی و محل کار، اطمینان روانی برای زن شاغل فراهم خواهد شد.

نبود پشتوانه مالی قوی در قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت

مدیرکل امور بانوان و خانواده استانداری چهارمحال و بختیاری در خصوص سیاست‌ها و مشوق‌های موجود در قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، تاکید کرد: سیاست‌های تشویقی که در این قانون گنجانده شده شاید هرکدام از آن‌ها کارآمد باشند، اما اگر به درستی اجرا نشوند باعث می‌شود که بدبینی به قانون نیز ایجاد شود، لذا اگر به درستی اجرا و یک خدمات اجتماعی وسیع‌تری در سطح ادارات در کنار مشوق‌هایی همچون مرخصی زایمان، دورکاری‌های پیش و پس از زایمان، ساعات دورکاری زنان تا سن هفت سالگی فرزند و ... به زنان شاغل داده شود، موثرتر هستند و حس امنیت شغلی و روانی را برای آن‌ها ایجاد می‌کند.

سامانی ادامه داد: مشوق‌های خوبی در قانون پیش‌بینی شده اما پشتوانه مالی خیلی قوی ندارند، مثلا رویکرد در تسهیلات فرزندآوری بیشتر مربوط به فرزند سوم به بعد است که متاسفانه اندکی در تامین آن دستگاه‌های مربوطه با مشکل مواجه شدند، بنابراین برخی راهکارها حاکمیتی است، اگر شبکه‌ها و خدمات اجتماعی برای زنان شاغل قوی‌تر وارد شوند و در کنار تشویق‌های مالی، سیستم‌های حمایتی نیز پای کار بیایند و کمک کنند باعث می‌شود زنان بدون ترس از دست دادن شغل یا استقلال مالی، نقش مادری را با آرامش و کیفیت ایفا کنند.

وی با اشاره به تبلیغات رسانه‌ای، گفت: قطعا رسانه نقش مهم و اساسی دارد، همانطور که چندین سال گذشته در زمینه فرزند کمتر، زندگی بهتر رسانه‌ها موفق عمل کردند، اکنون باید رویکرد تغییر کند، البته این رویکرد باید منطقی و توجیه‌پذیر باشد تا برای مخاطب نیز قابل قبول باشد. مثلا در المان‌های شهری بر موضوعات چند فرزندی یا تاثیر فرزندان در تربیت و افزایش تاب‌آوری اجتماعی کارهای زیادی انجام نشده است، لذا باید تبلیغات بسیار گسترده‌ای در خصوص فرزندآوری صورت گیرد، اگر این تبلیغات به صورت هدفمند و منطقی از فضاهای امن آموزشی شروع شود نتیجه‌بخش خواهد بود.

وی افزود: یکی از مشکلات موجود در جامعه و در زمینه تبلیغ چند فرزندی  این است که حتی در سطح مدارس و مهدکودک‌ها چنین کاری انجام نشده، اکنون باید کودکان در مهدکودک‌ها به صورت هدفمند و منطقی توجیه شوند که به هم‌بازی در خانه نیاز دارند، یعنی نیازشان را به خانواده انتقال دهند و خانواده هم به دلیل اینکه خود فرزند برایشان مهم است می‌تواند در تولد فرزند دیگر تاثیرگذار باشد. از طرفی فضای مجازی برخلاف این موضوع فعالیت می‌کند، چه بسا ما فضای امنی همچون آموزش و پرورش داریم که اگر بتوان در کنار تبلیغات شهری و رسانه‌ای از آن استفاده کنیم، بسیار تاثیرگذار خواهد بود.

مدیرکل امور بانوان و خانواده استانداری چهارمحال و بختیاری تاکید کرد: همه این موارد نیاز به یک برنامه‌ریزی هدفمند با هماهنگی بین‌بخشی و بین‌دستگاهی دارد، باید همه این مباحث دست به دست هم دهند تا بتوان نگرش‌ها را تغییر و فرهنگ‌سازی صورت گیرد.

وی در خصوص ضرورت بازنگری قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، توضیح داد: باید این قانون بازنگری می‌شد، البته اجرای این قانون به صورت آزمایشی هفت ساله بوده و با گذشت هفت سال، بازخوردها دریافت و اصلاحات صورت می‌گیرد، اما به نظر من باید بعد از گذشت چند سال و در همان سال‌های ابتدایی این قانون بازنگری می‌شد.

سامانی گفت: حتی نظرات از مردم و نهادهای حمایتی گرفته می‌شد، به طوری‌که مشوق‌ها کوتاه‌مدت‌تر و اثربخش‌تر می‌شدند، اما متاسفانه انجام نشده و نهادهایی همچون امور بانوان استانداری پیشنهادات اصلاحی و چالش‌های قانون را تدوین و در اختیار نمایندگان مجلس قرار داده است تا این قانون اصلاح شود، اما به هر دلیلی در دستورکار قرار نگرفته است.

وی خاطرنشان کرد: قطعا با توجه به آمار و نرخ باروری در کشور و استان به نظر می‌رسد مواردی از آن بازنگری خواهد شد، اما تا زمانی که بازنگری انجام و مجددا قانون جدید ابلاغ و اجرا شود کار فرهنگی باید توسط همه دستگاه‌های مرتبط به ویژه رسانه‌ها که نقش بسیار مهم و پررنگی را در زمینه فرهنگ‌سازی دارند، صورت گیرد.

فرزندآوری نه تنها برای ادامه چرخه حیات و حفظ نسل‌ها باید انجام شود، بلکه در دین اسلام نیز بر آن تاکید شده است، به طوری‌که شاغل بودن زن منافاتی با فرزندآوری ندارد، اگر مادری تک فرزندی را بهانه‌ای برای از دست دادن شغل بیان می‌کند بهانه‌تراشی و رفع تکلیف است. لذا راهکارها و مشوق های آن باید مدنظر قرار گیرد.

رفع نگرانی فرزندآوری با برنامه‌های حمایتی

حجت‌الاسلام والمسلمین اسماعیل رییسی، مسئول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه پیام نور چهارمحال و بختیاری در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: موضوع فرزندآوری و تشویق زنان به‌ویژه شاغلین به این امر، یک بحث مهم و چندوجهی است.

رئیسی گفت: برای ترغیب بانوان، می‌توان راهکارهایی را در نظر گرفت که از جمله آن‌ها حمایت‌های مالی یعنی ارائه بسته‌های حمایتی مالی همچون کمک هزینه‌های زایمان و ابتدای زندگی کودک، برگزاری دوره‌های آموزشی و مشاوره‌ای برای والدین آینده به منظور آمادگی بیشتر بانوان، حمایت از کارفرمایان در قالب تشویق شرکت‌ها به ارائه تسهیلاتی همچون مرخصی زایمان و دورکاری برای زنان شاغل، افزایش هماهنگی بین کار و خانواده( ایجاد فضاهایی که کارفرمایان و دولت با هم همکاری کنند تا برای والدین فضاهای کاری انعطاف‌پذیری ایجاد شود)، افزایش آگاهی اجتماعی( برگزاری کمپین‌های عمومی که به اهمیت خانواده و فرزندآوری پرداخته و چالش‌های زنان شاغل را مورد توجه قرار دهند) و حمایت اجتماعی( ایجاد جامعه‌ای حمایت‌کننده برای زنان باردار و مادران تازه‌وارد تا بتوانند تجربیات خود را با هم به اشتراک بگذارند) است. چه بسا این پیشنهادات می‌تواند به ایجاد محیطی مناسب‌تر برای فرزندآوری کمک کند.

وی در خصوص هزینه‌های فرزندآوری که یکی از چالش‌های بزرگ برای خانواده‌هاست، بیان کرد: برای رفع این نگرانی می‌توان به ارائه برنامه‌های حمایتی دولتی( دولت‌ها می‌توانند برنامه‌های مالی و مشوق‌هایی برای خانواده‌ها ایجاد کنند تا بخشی از هزینه‌ها را پوشش دهند)، آموزش در زمینه مدیریت مالی(برگزاری کلاس‌های مدیریت مالی و برنامه‌ریزی اقتصادی برای خانواده‌ها می‌تواند به آنها کمک کند تا هزینه‌های خود را به بهترین نحو مدیریت کنند)، توسعه خدمات اجتماعی( افزایش دسترسی به خدمات معتبر درمانی، آموزشی و تفریحی می‌تواند هزینه‌های خانواده‌ها را کاهش دهد)، گسترش شبکه‌های حمایتی( ایجاد گروه‌هایی با هدف تبادل تجربیات و منابع، مانند لباس و لوازم کودک، می‌تواند به کاهش هزینه‌ها کمک کند)، گفت‌وگو درباره ارزش‌های خانوادگی(برگزاری کمپین‌ها برای ارتقاء ارزش‌های خانواده و فرزندآوری به عنوان یک تجربه باارزش، حتی اگر هزینه‌ها هم بالا باشد) و ترویج روش‌های اقتصادی( معرفی و ترویج روش‌های اقتصادی در پرورش فرزندان، مانند خرید لوازم دست دوم یا استفاده از خدمات عمومی) اشاره کرد.

امید است تغییر نگرش‌ها منجر به آگاهی کامل خانواده‌ها شود و زنان شاغل تصور نکنند فرزند مانع شاغل بودنشان می‌شود، البته اگر مشوق‌های بهتری برای بانوان در نظر گرفته شود قطعا نتیجه‌ای تاثیرگذار به همراه دارد، نتیجه‌ای که برخورداری خانواده و جامعه را در آینده به همراه دارد.

انتهای پیام