حجت‌الاسلام والمسلمین روح‌الله جمشیدی در گفتگو با خبرنگار مهر، با پرداختن به مضامین نورانی حکمت یازدهم نهج‌البلاغه، اظهار کرد: امیرالمومنین (ع) در این کلام درس‌آموز فرمودند: «إِذَا قَدَرْتَ عَلَی عَدُوِّکَ، فَاجْعَلِ الْعَفْوَ عَنْهُ شُکْراً لِلْقُدْرَةِ عَلَیْهِ» یعنی اگر بر دشمنت ظفر یافتی، عفو و گذشت را شکرانه پیروزی‌ات قرار ده.

معاون تهذیب مدرسه علمیه امامیه شهرکرد با ذکر اینکه طبیعتاً هر نعتمی شکری دارد مثلاً انفاق به شکرانه ثروت انجام می‌گیرد، ادامه داد: انسانی هم که صاحب قدرتی می‌شود، شکرانه قدرت آن است که طرف مقابل خودش را ببخشد.

جمشیدی با تأکید بر اینکه مقوله بخشیدن و گذشت کردن از دشمن زمانی موضوعیت دارد که مربوط به خود انسان باشد، افزود: اما اگر طرف مقابل دشمنی با دین خدا کرده و حق بندگان خدا را زائل کرده باشد، مصداق بخشش قرار نمی‌گیرد زیرا به دین خدا جسارت کرده است.

الزامات و شرایط بخشش دشمن چیست

وی یادآور شد: بنابراین انسان تنها اجازه دارد از امور مربوط به حق خود در قبال دشمن گذشت کند و ببخشد نه آنکه از مصالح اسلام و مسلمین در قبال دشمن در گذرد.

جمشیدی با بیان اینکه از دشمنی که سال‌های سال به عناد و خصومت با دین خدا پرداخته و حقوق مؤمنان و مسلمانان را زائل کرده نمی‌توان گذشت کرد، ادامه داد: مثال عینی آن پیروزی بر دشمنان آمریکایی و صهیونی است که به فضل الهی محقق می‌شود و مسئولان ما نباید حق ملت را ببخشند و این دشمنان قسم‌خورده را که جنایت‌های گسترده در سال‌های طولانی مرتکب شدند، به سادگی رها کنند.

وی تصریح کرد: زمانی که انسان بر کسی یا کسانی که دشمن خودش هستند پیروز شود و حقی بر گردنشان داشته باشد، می‌تواند به شکرانه پیروزی از این حق بگذرد یا اگر صاحبان حق راضی باشند، از حق آنها بگذرد و دشمن را ببخشد.

جمشیدی با تأکید بر اینکه بخشیدن و گذشت کردن در جایی موضوعیت دارد که دشمن را جری و مجدداً گستاخ نکند، افزود: گاه دشمن بعد از شکست طلب عفو و بخشش می‌کند اما باید مراقب بود که او با دریافت این بخشش و گذشت، به دنبال بازسازی خودش و تجهیز دوباره برای از سرگیری عناد و دشمنی نرود؛ چنین دشمنی را باید مجازات کرد و عفو و بخشش جایز نیست.

آثار و برکات دنیایی بخشش دشمن

این مدرس حوزه علمیه چهارمحال و بختیاری با تصریح اینکه بخشیدن مغلوب با شرایطی که گفته شد نه تنها ثواب معنوی بلکه ارزش دنیایی نیز دارد، گفت: اگر در برابر دشمنی که شکست را پذیرفته و از موضع خود کوتاه آمده به دنبال ادامه جنگ و انتقام باشیم، ممکن است فتنه‌ها و درگیری‌ها ادامه پیدا کند و دامن‌گیر جامعه شود تا جایی که مردم روی صلح و آرامش را نبینند و مدام درگیری و جنگ در جریان باشد.

جمشیدی ادامه داد: چنین جامعه‌ای که مدام در آشوب و درگیری و تشویش باشد و آشتی و آرامش از آن رخت بربندد، از رشد و توسعه باز می‌ماند و دچار ایستایی و عقب‌گرد خواهد شد.

وی با تأکید بر آثار سو انتقام و تلافی، افزود: وقتی که انسان بعد از غلبه بر طرف مقابل به دنبال تلافی کینه‌ها و دشمنی‌های گذشته دشمن خود باشد، خصومت و دشمنی پابرجا خواهد ماند بلکه تقویت می‌شود و گسترش می‌یابد و دشمن نیز به دنبال انتقام و تلافی خواهد بود.

بخشش دشمنان در سیره نبوی (ص)

جمشیدی تصریح کرد: زمانی که پیامبر اسلام (ص) مکه را فتح کردند برخی اصحاب ایشان قائل بودند که امروز روز انتقام است اما حضرت نفی کردند و فرمودند که امروز، روز گذشت است لذا ایشان باوجود تمام ظلم‌ها و دشمنی‌هایی که در ۱۳ سال گذشته تحمل کرده بودند، دشمنان را بخشیدند و عفو کردند.

وی با اشاره به اینکه پیامبر (ص) حتی غلام قاتل عموی خودشان را نیز بخشیدند، اظهار کرد: این غلام با ارباب خود در شهادت حمزه همدست بود و با آنکه حضرت عموی خودشان را بسیار دوست داشتند، از قاتل ایشان گذشتند.

جمشیدی در پایان گفت: انسان باید برای بالا بردن ظرفیت وجودی خود تلاش کند تا بتواند لذت‌های معنوی همچون بخشش و گذشت را تجربه کند.