به گزارش خبرنگار مهر، آیت‌الله لطف‌الله دژکام، صبح سه‌شنبه در همایش سیاسی جهاد تبیین (هوش مصنوعی) با اشاره به اهمیت بررسی فلسفی این فناوری گفت: پیش از طراحی و توسعه این فناوری باید روشن شود که جایگاه آن در زندگی بشر چیست و چه تأثیری بر تفکر و اخلاق انسانی دارد.

وی افزود: پرسش‌هایی چون «آیا هوش مصنوعی می‌تواند جای ذهن بشر را بگیرد؟» همچنان موضوع بحث فلسفی است و از دهه ۵۰ تاکنون پاسخ‌های گوناگونی از فیلسوفان مسلمان از جمله شهید مطهری و علامه جعفری در این زمینه ارائه شده است.

امام جمعه شیراز با اشاره به دیدگاه شهید مطهری گفت: اگر بشر بتواند هوش مصنوعی‌ای بسازد که تمامی کارکردهای ذهن انسان را انجام دهد، باز هم این امر در چارچوب آفرینش الهی خواهد بود، زیرا انسان در این فرآیند تنها مجرای تحقق اراده الهی است.

آیت‌الله دژکام تفاوت اساسی انسان و هوش مصنوعی را در داشتن نفس و آگاهی از خود دانست و تصریح کرد: دستگاه‌های هوشمند، هرچند پاسخ‌های پیچیده‌ای ارائه می‌کنند، اما فاقد درک و آگاهی از خود هستند و تنها داده‌ها را بازتولید می‌کنند.

وی تصریح کرد: در توسعه و کاربرد فناوری‌های هوش مصنوعی نباید از جنبه اخلاقی غفلت شود. همان‌طور که استفاده از فناوری‌های دیگر مانند بمب اتم بدون اخلاق فاجعه‌بار بوده است، هوش مصنوعی نیز باید در چارچوب اخلاق انسانی و اسلامی به کار گرفته شود.

آیت‌الله دژکام تأکید کرد: ریشه بسیاری از ناهنجاری‌های جهانی، از استکبار گرفته تا خشونت، در بی‌اخلاقی است. مبارزه با استکبار در واقع مبارزه با بی‌اخلاقی است و پیشرفت فناوری بدون اخلاق، نه‌تنها به نفع انسان نیست، بلکه می‌تواند به زیان بشریت تمام شود.

نماینده ولی فقیه در استان فارس با اشاره به پیشرفت‌های تکنولوژی و هوش مصنوعی، تأکید کرد: اگرچه فناوری اهمیت دارد، اما کانون اصلی منازعه همچنان بر سر مفاهیم بنیادین و اخلاقی است. جنگ ۱۲ روزه با رژیم صهیونیستی، ریشه در عدم پایبندی طرف مقابل به چارچوب انسانیت دارد و اصلی‌ترین دعوا بر سر این است که طرف مقابل انسان نیست و از حیوان بدتر است و در حقیقت اختلافات اساسی نه بر سر مسائل فنی، بلکه بر سر این نزاع اخلاقی و بنیادین است و در نهایت باید بر پایه حفظ اصول ایستادگی کرد.

ضرورت امت‌سازی در افق تمدن نوین اسلامی

نماینده ولی فقیه در استان فارس با اشاره به مصوبه اخیر هیئت دولت مبنی بر استفاده دانشگاه‌ها از هوش مصنوعی در آموزش و پژوهش، اظهار کرد: این فناوری یک سرفصل بسیار وسیع است و باید از فلسفه تا اخلاق هوش مصنوعی توسط ایرانیان مورد پیگیری قرار گیرد تا پاسخگوی تمدن نوین اسلامی باشد.

وی افزود: نباید تصور کرد هوش مصنوعی جایگزین تفکر انسان می‌شود، بلکه باید یاد گرفت که چگونه به درستی از آن بهره برد.

آیت‌الله دژکام بر ضرورت امت‌سازی در افق تمدن نوین اسلامی تأکید کرد و یادآور شد: دیدگاه رهبر معظم انقلاب بر این است که برای پیشبرد اهداف، صرف اتکا به امکانات یک کشور کافی نیست و امت اسلامی باید حرکت کند تا کارها به درستی در عرصه‌های مختلف پیش برود.

امام جمعه شیراز در بخش دیگری از سخنان خود به محورهای اخلاقی و دینی در روز قیامت اشاره کرد و گفت: انسان در آن روز درباره چهار محور اصلی نحوه گذراندن عمر، استفاده از جوانی، منبع درآمد و حلال و حرام بودن کسب و کار و محبت به اهل بیت (ع) مورد بازخواست قرار خواهد گرفت، بنابراین باید از فرصت‌های موجود برای کسب رضای الهی و نیل به سعادت اخروی بهره برد و تفکر را تعطیل نکرد.