کشف علمی تازه برای شناسایی یکی از شایع‌ترین عوارض زایمان

به گزارش سلامت نیوز به نقل از livescience، پژوهشگران موفق شده‌اند با استفاده از نشانگرهای زیستی (بیومارکرها) در خون، احتمال ابتلای زنان باردار به افسردگی پس از زایمان را با دقتی بیش از ۸۰ درصد پیش‌بینی کنند.این پیشرفت می‌تواند مسیر درمان و پیشگیری از این اختلال شایع را متحول کند و به زنان اجازه دهد پیش از بروز علائم، از کمک‌های دارویی یا روان‌درمانی بهره‌مند شوند.

افسردگی پس از زایمان شایع اما پنهان

حدود یک زن از هر هشت زن در ایالات متحده پس از زایمان دچار افسردگی می‌شود. این اختلال معمولاً در چند هفته‌ی اول پس از تولد نوزاد ظاهر می‌شود؛ زمانی که سطح هورمون‌های استروژن و پروژسترون به‌طور ناگهانی کاهش می‌یابد.این تغییرات شیمیایی و ژنتیکی می‌توانند منجر به اضطراب، غم شدید، احساس گناه و حتی ترس از آسیب رسیدن به نوزاد شوند. با وجود شیوع بالا، بسیاری از زنان از ترس قضاوت یا جدا شدن از فرزندشان، علائم خود را گزارش نمی‌کنند.

نخستین آزمایش خون برای پیش‌بینی اختلال روانی

محصول جدیدی به نام myLuma که توسط شرکت آمریکایی Dionysus Health توسعه یافته، قرار است از ژانویه ۲۰۲۶ در سه ایالت آمریکا (کالیفرنیا، تگزاس و فلوریدا) عرضه شود.

این نخستین بار است که یک آزمایش خون بر پایه‌ی بیومارکرها برای پیش‌بینی بروز یک اختلال روانی در دسترس پزشکان قرار می‌گیرد — مشابه آزمایش‌هایی که برای شناسایی سرطان یا دیابت به کار می‌رود.

دکتر جنیفر پِین، روان‌پزشک تولیدمثلی در دانشگاه ویرجینیا و یکی از پژوهشگران اصلی این پروژه می‌گوید:«وقتی روان‌پزشکی به زبان زیست‌شناسی ترجمه شود، مردم راحت‌تر درک می‌کنند که افسردگی یک بیماری واقعی است، نه چیزی “در ذهن” فرد.»

چگونه این آزمایش کار می‌کند؟

بر پایه‌ی سال‌ها تحقیق، پژوهشگران دو ژن حساس به استروژن به نام‌های HP1BP3 و TTC9B را شناسایی کرده‌اند.در زنان مبتلا به افسردگی پس از زایمان، الگوی خاصی از متیلاسیون DNA (فرآیندی شیمیایی که فعالیت ژن را تغییر می‌دهد) دیده می‌شود — یکی بیش‌فعال و دیگری کم‌فعال.

این تغییرات را می‌توان در تمام طول بارداری شناسایی کرد، حتی در ماه‌های اولیه.به گفته‌ی دکتر زکری کَمینسکی از مؤسسه تحقیقات سلامت روان دانشگاه اتاوا،«یعنی می‌توان از همان سه‌ماهه‌ی اول، زنانی را شناسایی کرد که در آینده در معرض افسردگی پس از زایمان هستند.»

درمان‌ها و داروهای جدید

افسردگی پس از زایمان اکنون درمان‌پذیرتر از گذشته است.در سال ۲۰۱۹، نخستین داروی اختصاصی آن به نام برِکسانولون (Brexanolone) که از هورمون پروژسترون مشتق شده، توسط سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) تأیید شد.
نسخه‌ی خوراکی آن به نام زُرانولون (Zuranolone) نیز در سال ۲۰۲۳ وارد بازار شد و اثر درمانی سریع‌تری دارد.

برخی پژوهشگران معتقدند زنانی که در آزمایش خون myLuma در معرض خطر بالا تشخیص داده می‌شوند، شاید بتوانند به‌صورت پیشگیرانه از این دارو استفاده کنند. هرچند این موضوع هنوز نیازمند بررسی بالینی است.

امید به کاهش انگ روانی

کارشناسان می‌گویند در دسترس بودن یک آزمایش زیستی می‌تواند به کاهش انگ و ترس از مراجعه به روان‌پزشک کمک کند.پِین می‌گوید:«آزمایش خون نشان می‌دهد افسردگی پس از زایمان یک مشکل بیولوژیکی است، نه ضعف شخصیتی. این موضوع نگاه جامعه را تغییر می‌دهد.»

مسیر آینده و گام بعدی

در حال حاضر، دکتر پِین و همکارانش در حال اجرای آزمایش بالینی گسترده‌ای هستند تا میزان دقت، موارد خطا (تشخیص اشتباه مثبت یا منفی) و شرایط لازم برای تأیید نهایی FDA را بررسی کنند.در صورت موفقیت، این آزمایش می‌تواند به‌طور مستقیم در اختیار زنان باردار قرار گیرد و بخشی از مراقبت‌های روتین دوران بارداری شود.