به گزارش خبرنگار مهر، ابوالفضل بیهقی، مورخ و دبیر دربار غزنویان، در حدود سال ۳۸۵ هجری قمری در منطقه بیهق خراسان به دنیا آمد و زندگی خود را تا سال ۴۷۰ هجری قمری در غزنین ادامه داد. او یکی از دیوان‌سالاران و نویسندگان برجسته عصر غزنوی بود و موقعیت اداری او در دربار این امکان را فراهم کرد تا به اسناد و وقایع مهم تاریخی دسترسی پیدا کند و وقایع روزمره سیاست و دربار را از نزدیک مشاهده کند. بیهقی تحصیلات خود را در زمینه‌های ادبی و دبیری ادامه داد و توانست با نثر فارسی روان و شیوا، رویدادهای تاریخی را ثبت کند.

اثر برجسته او، «تاریخ بیهقی»، که گاهی با نام «تاریخ مسعودی» نیز شناخته می‌شود، یکی از مهم‌ترین منابع تاریخی مربوط به دوره غزنویان به شمار می‌رود. این کتاب تاریخ پادشاهی مسعود غزنوی و وقایع دوران پیش از او را روایت می‌کند و بخش‌هایی نیز درباره سلسله‌های صفاری و سامانی دارد. ساختار اولیه کتاب شامل حدود سی جلد بود، اما بخش عمده‌ای از آن در زمان سلطان مسعود از بین رفت و امروز تنها پنج جلد از آن در دسترس است. اهمیت این اثر نه تنها به دلیل ثبت دقیق وقایع سیاسی و اجتماعی، بلکه به خاطر نثر ادبی و سبک داستان‌گونه آن است که شخصیت‌ها، گفتگوها و جزئیات زندگی دربار را به تصویر می‌کشد.

تاریخ بیهقی هم به لحاظ تاریخی و هم ادبی ارزشمند است. نویسنده با دقت در جزئیات وقایع و تحلیل رفتار شخصیت‌ها، تصویری جامع از جامعه، فرهنگ و ساختار سیاسی دوران غزنویان ارائه می‌دهد. نثر فارسی این اثر ساده و روان، همراه با زیبایی‌های ادبی و کنایه‌های ظریف است که بعدها تأثیر زیادی بر نویسندگان و مورخان بعدی داشته است. به همین دلیل تاریخ بیهقی نه تنها منبعی معتبر برای پژوهشگران تاریخ ایران محسوب می‌شود، بلکه نمونه برجسته‌ای از نثر کلاسیک فارسی است که نقش مهمی در تکامل ادبیات تاریخی ایران ایفا کرده است.

متن کامل این اثر با تصحیح‌های معتبر در دسترس است و نسخه‌های چاپی و آنلاین آن، از جمله در وب‌سایت‌های معتبر مانند گنجور، قابل مطالعه می‌باشد. تاریخ بیهقی، با ترکیب دقت تاریخی، روایت‌پردازی قابل توجه و نثر ادبی غنی، همچنان یکی از منابع اصلی شناخت تاریخ و فرهنگ ایران در قرن پنجم هجری به شمار می‌آید.

در این گزارش به مناسبت بزرگداشت ابوالفضل بیهقی، مورخ و نویسنده برجسته دوره غزنویان، انتشارات قدیانی مجموعه‌ای از آثار مرتبط با زندگی و آثار او را برای مخاطبان کودک منتشر کرده است. این آثار که با هدف آشنایی نوجوانان با تاریخ ایران و معرفی جایگاه بیهقی در ادبیات و تاریخ‌نگاری تهیه شده‌اند، تلاش دارند نثر شیوا و روایت‌های قابل توجه او را در قالبی قابل فهم و دلنشین برای نسل کودک ارائه کنند.

انتشارات قدیانی با تمرکز بر حوزه کودک و نوجوان، در این مجموعه سعی کرده است هم جنبه‌های تاریخی و هم ابعاد ادبی و شخصیتی بیهقی را معرفی کند و گروه سنی کودک را با وقایع و شخصیت‌های مهم عصر غزنویان آشنا سازد. این اقدام در راستای گسترش فرهنگ مطالعه تاریخی و ایجاد علاقه به منابع معتبر تاریخی در میان نسل کودک صورت گرفته است. در ادامه این گزارش می‌توانید با آثار منتشر شده که توسط عبدالمجید نجفی به نگارش درآمده‌اند آشنا شوید.

۱. قصه‌های قشنگ و قدیمی ۲۴ (۱۰ قصه از تاریخ بیهقی)

۲. ۱۰ قصه تصویری از تاریخ بیهقی(مجموعه رحلی)

۳. قصه‌های تصویری از تاریخ بیهقی (۰۱)

۴.قصه‌های تصویری از تاریخ بیهقی (۰۲) مشاوران خردمند

۵.قصه‌های تصویری از تاریخ بیهقی (۰۳) بره فراری

۶.قصه‌های تصویری از تاریخ بیهقی (۰۴) حسنک وزیر

۷.قصه‌های تصویری از تاریخ بیهقی (۰۵) دو مرد زاهد

۸.قصه‌های تصویری از تاریخ بیهقی (۰۶) روز هشتم

۹.قصه‌های تصویری از تاریخ بیهقی (۰۷) طاوس های سرزمین غور

۱۰.قصه‌های تصویری از تاریخ بیهقی (۰۸) فرجام بَکتوزون

۱۱.قصه‌های تصویری از تاریخ بیهقی (۰۹) اشتباه کوچک

۱۲.قصه‌های تصویری از تاریخ بیهقی (۱۰) کوچ استاد