به گزارش سلامت نیوز به نقل از ایسنا،کیست تخمدان یکی از مشکلات شایع در زنان است که معمولاً در سنین باروری دیده می‌شود. این کیست‌ها معمولاً به‌طور خودبه‌خود برطرف می‌شوند و در بیشتر موارد، بی‌خطر هستند. با این حال، در برخی شرایط خاص، نیاز به درمان یا حتی جراحی وجود دارد.

دکتر شمیم پیله‌وری، فلوشیپ ناباروری و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی همدان، در گفتگو با ایسنا اظهار کرد که شایع‌ترین نوع کیست تخمدان، کیست‌های عملکردی یا فانکشنال هستند. این کیست‌ها به طور طبیعی در طول چرخه قاعدگی در تخمدان‌ها ایجاد می‌شوند و معمولاً خوش‌خیم بوده و نیاز به درمان خاصی ندارند. این نوع کیست‌ها معمولاً در چند سیکل قاعدگی به‌طور خود به خود از بین می‌روند.

انواع کیست تخمدان و نیاز به درمان

رئیس بیمارستان فاطمیه و متخصص زنان و زایمان توضیح داد که کیست‌های عملکردی در صورتی که علامت‌دار نباشند، نیاز به مداخله خاصی ندارند و تنها باید تحت‌نظر قرار گیرند. اما انواع دیگری از کیست‌ها نیز وجود دارند که در برخی شرایط نیاز به درمان دارند. برای مثال، کیست‌های درموئید یا مویی و کیست‌های شکلاتی (اندومتریوزی) می‌توانند در موارد خاص نیاز به جراحی داشته باشند.

کیست‌های درموئید، که از بافت‌های پوستی تشکیل شده‌اند، در صورتی که به اندازه بزرگی برسند یا درد و فشار ایجاد کنند، ممکن است نیاز به جراحی داشته باشند. همچنین کیست‌های شکلاتی، که به علت بیماری اندومتریوز در تخمدان‌ها شکل می‌گیرند، ممکن است باعث اختلال در باروری شوند و درمان‌های پیچیده‌تری نیاز داشته باشند.

علائم کیست تخمدان و روش‌های درمانی

دکتر پیله‌وری به علائم شایع کیست‌های تخمدان اشاره کرد و گفت: «علائم معمولاً بستگی به نوع و اندازه کیست دارد. در بسیاری از موارد، زنان ممکن است درد مبهم و طولانی‌مدت در ناحیه شکم یا لگن، احساس سنگینی یا پری در ناحیه تحتانی شکم، نفخ و یا بی‌نظمی در قاعدگی را تجربه کنند. در صورتی که درد ناگهانی و شدید بروز کند، ممکن است کیست دچار پارگی یا پیچ‌خوردگی شده باشد که در این صورت نیاز به مداخله فوری و جراحی اورژانسی است.»

وی تاکید کرد که علت دقیق بروز کیست‌های تخمدانی همیشه مشخص نیست، اما عواملی مانند اختلالات هورمونی، استرس، بی‌نظمی قاعدگی و مصرف داروهای تحریک تخمک‌گذاری می‌توانند در بروز آن نقش داشته باشند. برخی انواع کیست‌ها، مانند کیست‌های شکلاتی، معمولاً زمینه ژنتیکی دارند.

روش‌های پیشگیری و مدیریت سبک زندگی

دکتر پیله‌وری در ادامه به اهمیت پیشگیری و سبک زندگی سالم اشاره کرد و افزود: «هرچند پیشگیری قطعی از تشکیل کیست تخمدان ممکن نیست، رعایت سبک زندگی سالم می‌تواند احتمال بروز آن را کاهش دهد.» به گفته او، حفظ وزن متعادل، تغذیه کم‌چرب و پر فیبر، مدیریت استرس و مراجعه منظم به پزشک در صورت بروز بی‌نظمی قاعدگی از اقداماتی هستند که می‌توانند در پیشگیری و کنترل مشکلات تخمدانی مؤثر باشند.

درمان‌های کیست تخمدان

درمان کیست تخمدان بستگی به نوع، اندازه و علائم آن دارد. در بسیاری از موارد، فقط پیگیری و دارودرمانی کافی است. اما اگر کیست بزرگ شده باشد، باعث اختلال در عملکرد دستگاه گوارش یا ادراری شود یا نشانه‌هایی از توده جامد در تصویربرداری مشاهده شود، ممکن است جراحی ضروری باشد. همچنین، در صورت بروز عوارض حاد مانند خون‌ریزی داخل کیست یا پارگی، جراحی اورژانسی ضروری است.

در نهایت، دکتر پیله‌وری تاکید کرد که پیگیری مستمر و نظارت بر روند رشد کیست‌ها بسیار مهم است و در صورتی که نیاز به مداخله داشته باشند، باید به موقع اقدام شود.

کیست‌های تخمدان معمولاً مشکلی شایع و بی‌خطر در زنان بارور هستند که در بسیاری از موارد خود به خود برطرف می‌شوند. اما در برخی موارد، بسته به نوع و اندازه کیست، درمان‌های دارویی یا جراحی ممکن است لازم باشد. رعایت سبک زندگی سالم، مدیریت استرس و پیگیری منظم با پزشک می‌تواند به کاهش احتمال بروز کیست‌های تخمدانی کمک کند.