به گزارش خبرگزاری اقتصاد ایران ، موضوع تفویض اختیار به استانداران و واگذاری اختیارات مدیریتی به استان‌ها، یکی از مهم‌ترین چالش‌ها و فرصت‌های مدیریت کلان کشور این روزها به شمار می‌رود که با هدف کاهش تمرکز تصمیم‌گیری در پایتخت و افزایش سرعت و کیفیت خدمات‌رسانی به مردم، دولت سعی کرده است تا دامنه اختیاراتی که پیش‌تر در دست نهادهای مرکزی بوده، به استانداری‌ها منتقل کند.

این سیاست در بخش‌هایی چون صنعت، کشاورزی، خدمات، روابط خارجی و امور گمرکی می‌تواند تحولی بزرگ در روند توسعه منطقه‌ای ایجاد کند استان گیلان، به دلیل موقعیت جغرافیایی خاص و برخورداری از مرزهای زمینی، دریایی، ریلی و هوایی، یکی از استان‌هایی است که اجرای این سیاست در آن می‌تواند تأثیرگذار و کلیدی باشد.

با این حال تجربه نشان داده که اجرای این طرح در عمل با موانع و محدودیت‌های متعددی روبرو است بسیاری از اختیارات کلیدی همچنان در سطح وزارتخانه‌ها و سازمان‌های مرکزی باقی مانده و در برخی موارد، اختیارات تفویض شده نیز به دلیل قوانین و مقررات بالادستی، به شکل ناقص و محدود اجرا می‌شود.

این وضعیت موجب شده تا بهره‌مندی کامل از ظرفیت‌های استانی برای توسعه و پیشرفت به تعویق بیفتد و گاهی اوقات، اجرای برخی برنامه‌ها به کندی پیش رود.

در این گزارش به بررسی ابعاد مختلف موضوع تفویض اختیار در استان گیلان می‌پردازیم و از زبان «هادی حق‌شناس» استاندار گیلان، چالش‌ها، فرصت‌ها و نیازمندی‌های اجرایی این طرح مهم را مرور می‌کنیم آنچه در ادامه می‌آید، نگاهی جامع به وضعیت فعلی و چشم‌انداز پیش‌رو در مسیر تفویض اختیار به استان‌ها است.

واگذاری اختیارات؛ از حرف تا عمل

استاندار گیلان در ابتدا به اهمیت واگذاری اختیارات اشاره کرد و گفت: بخش زیادی از کارهایی که در حوزه‌های عمرانی، صنعت، کشاورزی، خدمات و روابط خارجی است، اگر این اختیارات به معنای واقعی واگذار شود، می‌تواند گره‌گشایی بسیاری از مشکلات استان باشد.

وی افزود: گیلان استانی است با مرز زمینی، دریایی، ریلی و هوایی و بهره‌مندی از این قابلیت‌ها مستلزم واگذاری واقعی و عملیاتی اختیارات است لذا این اراده در دولت وجود دارد اما هنوز کامل نیست.

استاندار گیلان در خصوص خط هوایی و اختیارات استان گفت: بحث خط هوایی بین گیلان و از فرودگاه رشت به سایز کشورها این اختیار هنوز به صورت کامل واگذار نشده است بلکه سازمان هواپیمایی کشوری باید این تصمیم را بگیرد اما همین که این اراده در سازمان هواپیمایی و وزارت راه برای تفویض اختیار به استان‌ها شکل گرفته گامی بلند و به جلو است.

حق شناس به موضوعات مرتبط با مرزهای گمرکی و بازارچه‌های مرزی اشاره کرد: اختیار فعال‌سازی مرز گمرکی ۲۴ ساعته، ایجاد بازارچه‌های مرزی و برپایی نمایشگاه‌ها در مرزها واگذار شده است اما برای اجرایی شدن آنها نیازمند همکاری اتاق‌های بازرگانی و نهادهای محلی هستیم.

وی تاکید کرد: واگذاری اختیار به تنهایی کافی نیست و اراده و همکاری نهادهای محلی برای بهره‌برداری از این ظرفیت‌ها ضروری است.

مجوزهای ساخت‌وساز و تسهیل در بلندمرتبه‌سازی

استاندار گیلان در بخش دیگری از صحبت‌های خود درباره ساخت‌وساز و بلندمرتبه‌سازی اضافه کرد: بخشی از مراحل صدور مجوز در حوزه شورای عالی معماری است، ولی اراده‌ای در وزارت راه شکل گرفته که صدور مجوزها در مناطق منتخب تسریع شود.

حق‌شناس همچنین به یکی از مشکلات اصلی حوزه تجارت و گمرک اشاره کرد: برخی کالاها در گمرک متروکه می‌شوند و اختیار رسیدگی به این موضوع در گمرک و وزارت اقتصاد و دارایی است که هنوز به استان‌ها واگذار نشده است.

استاندار گیلان در رابطه با واردات خودرو و مسائل ارزی گفت: اصل اختیار واردات خودرو به استان واگذار شده، اما سهمیه ارزی برای آن اختصاص نیافته است این محدودیت ناشی از قوانین پولی، بانکی و ارزی کشور است.

وی پیشنهاد داد: دولت باید سهمیه ارزی مشخصی به استان‌ها اختصاص دهد تا بتوانیم از بازارچه‌های مرزی و بنادر گیلان برای واردات استفاده کنیم.

صدور ویزا؛ محدودیت در حوزه اختیارات

حق‌شناس به محدودیت صدور ویزا در فرودگاه رشت اشاره و بیان کرد: برای مثال صدور ویزا هنوز در اختیار وزارت امور خارجه است و استان‌ها این اختیار را ندارند لذا طبیعی است این کار امکان پذیر نیست.

استاندار گیلان در جمع‌بندی گفت: اگر بگوییم هیچ اختیاری به استان‌ها داده نشده اشتباه است و اگر بگوییم همه اختیارات داده شده باز هم اشتباه است بخشی از اختیارات واگذار شده و بخشی همچنان در تهران باقی است.

وی افزود: موفقیت نهایی به توانمندی استان‌ها در بهره‌برداری از اختیارات واگذار شده بستگی دارد و لازمه آن، اصلاح قوانین و مقررات بالادستی است.

حق‌شناس در پایان تاکید کرد: شروع روند واگذاری اختیارات خیلی خوب بوده و باید ادامه پیدا کند تا استان‌ها بتوانند در حوزه‌های صنعت، کشاورزی، بازرگانی و خدمات، تصمیمات بهتری اتخاذ کنند.

با وجود پیشرفت‌ها، تفویض اختیار به استانداران همچنان مسیر پرچالشی دارد که نیازمند همکاری قوای سه‌گانه، اصلاح قوانین و اراده جدی دولت برای تمرکززدایی است استان‌هایی همچون گیلان با موقعیت جغرافیایی ویژه، می‌توانند از این ظرفیت‌ها به خوبی بهره ببرند اگر این چالش‌ها برطرف شود.