خبرگزاری مهر؛ گروه فرهنگ و ادب - زینب رازدشت: بغداد میزبان نخستین نمایشگاه بزرگ بازی‌های رایانه‌ای خود بود و ایران با یک پاویون اختصاصی در آن حاضر شد. این حضور پررنگ، فرصتی بود برای به رخ کشیدن قدرت بازی‌سازی ایران در منطقه، در حالی که چالش‌های داخلی، سایه مهاجرت را بر سر این صنعت انداخته است. آنچه می‌خوانید شرح این رویداد تاریخی و دستاوردهای آن با وحید اسلامی مسئول پاویون جمهوری اسلامی در نمایشگاه بین المللی اکسپو بغداد ۲۰۲۵ و مدیر تولید بنیاد ملی بازی های رایانه‌ای است.

حضور ایران در نخستین نمایشگاه بازی‌های رایانه‌ای عراق چه اهمیتی داشت و چرا بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای تصمیم گرفت در این رویداد شرکت کند؟

حضور ایران در اکسپو بغداد ۲۰۲۵ برای ما یک نقطه عطف بود. این نخستین نمایشگاه تخصصی بازی‌های ویدئویی در عراق بود و طبیعی است که ما به‌عنوان یکی از بازیگران جدی صنعت بازی در منطقه، باید در چنین رویدادی حضور پررنگ داشته باشیم. در حالی ایران به‌عنوان تنها کشور دارای پاویون اختصاصی در نمایشگاه «گیم اکسپو ۲۰۲۵ بغداد» حضور داشت که همچنان صنعت بازی در ایران به دلیل برخوردار نبودن از حمایت‌های ساختاری کافی و همچنین نداشتن ثبات لازم در سیاست‌گذاری‌ها، با انتقال فعالیت عده‌ای از بازی‌سازان ایرانی به کشورهای همسایه و پدیده مهاجرت نیروی انسانی متخصص این حوزه مواجه است.

برگزاری رویدادهایی نظیر «اکسپو ۲۰۲۵ بغداد» از سوی کشورهایی که تاکنون سابقه‌ای جدی و شناخته شده در صنعت بازی‌های ویدیویی نداشته‌اند، نشان از عزم جدی آنها برای ورود هدفمند به این عرصه و بهره‌گیری از ظرفیت‌های اقتصادی، فرهنگی و فناورانه این صنعت دارد. مسیری که کشور عربستان صعودی از چند سال گذشته آغاز کرده است و با تکیه بر برنامه‌ریزی‌های منسجم و سرمایه‌گذاری‌های کلان در حوزه بازی، الان به یکی از بازیگران مهم صنعت بازی در منطقه تبدیل شده است. این تحولات در حوزه بازی‌سازی در منطقه نشانگر این موضوع است که چنانچه ایران نتواند متناسب با آن حرکت کند، خطر جاماندگی از رقبای نه‌چندان باسابقه در منطقه کاملاً محتمل خواهد بود.

از این رو، بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای با همکاری مؤسسه بین‌المللی هدهد سلیمان، پاویون جمهوری اسلامی ایران را برپا کرد تا ظرفیت‌ها و دستاوردهای بازی‌سازان ایرانی را در معرض دید فعالان منطقه‌ای و جهانی قرار دهد. ما باور داریم که صنعت بازی ایران نه‌تنها در داخل کشور بلکه در سطح منطقه مِنا و حتی فراتر از آن، ظرفیت‌های بزرگی برای همکاری و توسعه دارد.

چه شرکت‌ها و تیم‌هایی در پاویون ایران حضور داشتند و چه دستاوردهایی ارائه شد؟

در پاویون ایران ۹ تیم و شرکت معتبر حضور داشتند که هرکدام بخشی از توانمندی‌های صنعت بازی کشور را نمایندگی می‌کردند. از جمله استودیو مدریک، سورنا گیمز با پلتفرم ریمیت، کارخانه صنایع سرگرمی دیجیتال مهوا با بازی روشنا، استودیو تاد، ادپلی، استودیو آنو، بنیاد حفظ و نشر آثار دفاع مقدس، استودیو آنو و مکعب. این شرکت‌ها تازه‌ترین محصولات و پروژه‌های خود را ارائه کردند؛ از بازی‌های موبایلی پرمخاطب گرفته تا پلتفرم‌های نشر و حتی بازی‌هایی با رویکرد فرهنگی و ارزشی. هدف ما این بود که نشان دهیم صنعت بازی ایران هم تنوع دارد و هم کیفیت، و می‌تواند در بازارهای منطقه‌ای رقابت کند.

تعاملات و نشست‌های هم‌اندیشی چه نقشی در موفقیت این حضور داشت؟

ما پیش از آغاز نمایشگاه و در طول برگزاری آن، چندین جلسه هم‌اندیشی با بازی‌سازان ایرانی برگزار کردیم. در این نشست‌ها، بازی‌سازان باسابقه تجربیات خود از حضور در رویدادهای بین‌المللی را منتقل کردند. نکاتی درباره نحوه مذاکره، فنون ارائه کوتاه و مؤثر، و اهمیت مدیریت انرژی در طول یک رویداد چندروزه مطرح شد. این جلسات باعث شد تیم‌ها با آمادگی بیشتری وارد تعاملات شوند و بتوانند ظرفیت‌های خود را به‌خوبی معرفی کنند. علاوه بر این، این نشست‌ها زمینه هم‌افزایی میان تیم‌ها را فراهم کرد و باعث شد ما به‌عنوان یک مجموعه منسجم در نمایشگاه ظاهر شویم.

بازدید مقامات عراقی و ایرانی چه دستاوردهایی به همراه داشت؟

بازدید مقامات بسیار ارزشمند بود. آقای احمد سیف، مدیر اداره تنظیم مقررات و فناوری اطلاعات عراق، با حضور در پاویون ایران علاقه‌مندی زیادی به آشنایی با نظام رگولاتوری و رده‌بندی سنی ایران نشان داد. او خواستار تبادل تجربیات در حوزه نظارت و تبلیغات درون بازی شدند و توافق شد جلسات تخصصی در تهران برگزار شود. همچنین آقای سید احمد مبرقع، وزیر ورزش و جوانان عراق، بر لزوم تسهیل روابط فرهنگی و اقتصادی در حوزه بازی‌های دیجیتال تأکید کردند و پیشنهاد دادند همکاری‌های مشترک در پروتکل‌های کلان دو کشور درج شود. در آخرین روز نمایشگاه نیز جناب آقای محمدکاظم آل صادق، سفیر ایران در عراق، با حضور در پاویون ایران اهمیت توسعه روابط فرهنگی و اقتصادی در این حوزه را یادآور شدند. این بازدیدها نشان داد که صنعت بازی می‌تواند به‌عنوان یک پل فرهنگی و اقتصادی میان ایران و عراق عمل کند.

مهم‌ترین دستاوردهای حضور ایران در این نمایشگاه چه بود؟

دستاوردهای ما متعدد و ارزشمند بودند که می‌توان به معرفی ظرفیت‌ها و دستاوردهای صنعت بازی ایران در سطح منطقه‌ای و بین‌المللی، معرفی ساختار و فعالیت‌های بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای به مسئولان فرهنگی و فعالان منطقه‌ای، ایجاد ارتباط مؤثر با ساختارهای حاکمیتی عراق (که مسئول تصمیم‌گیری‌های کلان در حوزه بازی‌ها هستند)، دریافت اطلاعات کلیدی برای تسهیل تجارت، از جمله فهرست شرکت‌های دارای مجوز پرداخت الکترونیک در عراق، ایجاد زمینه همکاری‌های مشترک در حوزه نشر منطقه‌ای و تبادل تجربیات رگولاتوری، تقویت جایگاه ایران به‌عنوان یکی از بازیگران جدی صنعت بازی در منطقه مِنا، برگزاری جلسات متعدد B۲B میان ناشران، سرمایه‌گذاران و بازی‌سازان ایرانی با مخاطبان عراقی، انتقال تجربه ناشران و بازی‌سازان باسابقه به تیم‌های نوپا، ایجاد تجربه موفق در برگزاری رویداد بین‌المللی با مشارکت شرکت‌ها و مؤسسات خصوصی اشاره کرد. این‌ها همه نشان داد که حضور ایران در اکسپو بغداد تنها یک نمایش نبود، بلکه یک حرکت راهبردی برای تثبیت جایگاه کشور در صنعت بازی منطقه بود.

چه پیشنهاداتی برای آینده دارید تا این حضورها مؤثرتر شود؟

ما چند پیشنهاد مشخص داریم که می‌توان به حمایت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای حضور مستمر بازی‌سازان ایرانی در رویدادهای منطقه‌ای و جهانی، تعریف یک برنامه ثابت و تخصیص بودجه مناسب برای شرکت در نمایشگاه‌های بین‌المللی، فعال‌سازی ظرفیت‌های دیپلماتیک و فرهنگی از طریق همکاری کنسولگری‌ها و رایزنان فرهنگی، انتشار کاتالوگ معرفی بازی‌های ایرانی به زبان‌های مختلف، ایجاد و فعال‌سازی «میز بازی» در هفته‌های فرهنگی کشورهای مختلف اشاره کرد. اگر این اقدامات به‌طور منظم پیگیری شود، می‌توانیم حضور ایران را در بازارهای منطقه‌ای تثبیت کنیم و سهم بیشتری از بازار جهانی بازی‌ها به دست آوریم.

جمع‌بندی شما از حضور ایران در اکسپو بغداد ۲۰۲۵ چیست؟

این حضور برای ما یک تجربه موفق و ارزشمند بود. ما توانستیم ظرفیت‌های خلاقانه و فناورانه بازی‌سازان ایرانی را معرفی کنیم، ارتباطات جدیدی با ناشران و سرمایه‌گذاران برقرار کنیم و جایگاه ایران را در صنعت بازی منطقه معرفی و دستاوردهای بازی‎سازان مطرح و برجسته ایرانی را ارائه دهیم. اکسپو بغداد ۲۰۲۵ نه‌تنها یک نمایشگاه، بلکه نقطه آغازی برای همکاری‌های گسترده‌تر فرهنگی، اقتصادی و فناورانه میان ایران، عراق و سایر کشورهای منطقه بود. ما امیدواریم این مسیر ادامه پیدا کند و صنعت بازی ایران بتواند سهم شایسته‌ای در بازارهای منطقه‌ای و جهانی داشته باشد. اگر قرار است ایران جایگاه شایسته خود را در این صنعت راهبردی برای دیگر بازیگران این عرصه در منطقه تثبیت کند، باید نگاه کلان‌تری به بازی‌سازی در برنامه‌ریزی‌های فرهنگی، اقتصادی و فناورانه کشور لحاظ شود. غفلت از این حوزه، به معنای از دست دادن فرصتی راهبردی در اقتصاد دیجیتال، رسانه‌های نوین و حکمرانی فرهنگی خواهد بود. تجربه سالیان گذشته بازی‌سازان ما و ظرفیت فراوان صنعت بازی ایران نشان می‌دهد، کشورمان می‌تواند در صورت حمایت‌های مالی و ساختاری کافی، نقش بازیگر اصلی را در تولید محتوای صنعت بازی در منطقه خاورمیانه، منا و حتی فراتر از آن با نام «ایران» ایفا کند.