به گزارش سلامت نیوز به نقل از مهر،با فرارسیدن فصل سرما و افزایش بیماری‌های ویروسی مانند سرماخوردگی و آنفلوانزا، بار دیگر موج مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها در کشور شدت گرفته است. این در حالی است که کارشناسان حوزه سلامت بارها تأکید کرده‌اند مصرف آنتی‌بیوتیک برای بیماری‌های ویروسی نه‌تنها بی‌فایده است، بلکه آسیب‌زا نیز هست.

دکتر محمدرضا هاشمیان، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، با انتقاد از تجویز و مصرف بی‌رویه آنتی‌بیوتیک در کشور گفت: «آنتی‌بیوتیک‌ها صرفاً برای درمان عفونت‌های باکتریایی کاربرد دارند و در مقابل ویروس‌ها کاملاً بی‌اثرند. مصرف خودسرانه این داروها می‌تواند باعث مقاومت باکتریایی و کاهش اثر درمانی در زمان ابتلا به عفونت‌های جدی شود.»

او با اشاره به تجارب کشورهای دیگر ادامه داد: «در کشوری مانند امارات، فروش آنتی‌بیوتیک بدون نسخه، جریمه‌ای تا ۵۰۰ دلار برای داروخانه‌ها به دنبال دارد، اما در ایران این داروها به راحتی در دسترس هستند.»

دکتر آزیتا نبی‌زاده، سرپرست گروه ارزیابی فناوری سلامت در سازمان غذا و دارو نیز هشدار داد که بیشتر بیماری‌های شایع تنفسی در فصل سرما منشأ ویروسی دارند و نیازی به آنتی‌بیوتیک ندارند. او افزود: «مصرف بدون نسخه این داروها می‌تواند عوارضی مانند تهوع، اسهال، واکنش‌های آلرژیک و آسیب به کبد و کلیه در پی داشته باشد.»

وی به باور اشتباه برخی بیماران اشاره کرد که تصور می‌کنند آنتی‌بیوتیک باعث تسریع در بهبود می‌شود و گفت: «این تصور معمولاً به دلیل همزمانی طبیعی بهبودی بیماری با مصرف دارو ایجاد می‌شود، نه اثر واقعی دارو.»

از سوی دیگر، دکتر کیانوش جهانپور، پزشک و فعال حوزه سلامت، با ارائه آماری نگران‌کننده گفت: «ایران با ثبت ۶۸ دوز روزانه تعریف‌شده آنتی‌بیوتیک به ازای هر ۱۰۰۰ نفر، در صدر فهرست جهانی مصرف این داروها قرار دارد. پس از ایران، کشورهایی مانند آفریقای جنوبی، مصر و بنگلادش قرار دارند.»

او در ادامه افزود: «این آمار در حالی منتشر شده که در کشورهای اروپای شمالی مانند نروژ، فنلاند و دانمارک، میانگین مصرف بین ۱۲ تا ۱۵ دوز است. این اختلاف فاحش نشان‌دهنده الگوهای متفاوت تجویز و مصرف است. در کشورهایی با مصرف پایین، نظارت جدی‌تری بر توزیع و تجویز آنتی‌بیوتیک‌ها اعمال می‌شود.»

جهانپور با تأکید بر اینکه مقاومت میکروبی یک تهدید جهانی برای سلامت عمومی است، گفت: «تداوم این روند، می‌تواند کارایی آنتی‌بیوتیک‌ها را در آینده با بحران جدی مواجه کند. از سوی دیگر، مصرف بسیار پایین در برخی کشورها نیز نشان‌دهنده کمبود دسترسی به داروهای ضروری است که خود چالشی دیگر در حوزه عدالت سلامت محسوب می‌شود.»

در همین راستا، مطالعه‌ای جهانی نیز هشدار داده است که عفونت‌های مقاوم به آنتی‌بیوتیک در میان نوزادان تازه‌متولدشده، در حال تبدیل شدن به یکی از تهدیدهای نوظهور برای سلامت جهانی هستند؛ وضعیتی که نیازمند اقدام فوری و سیاست‌گذاری مؤثر در زمینه مصرف منطقی داروهاست.

ایران با مصرف سرسام‌آور آنتی‌بیوتیک در آستانه یک بحران پنهان قرار دارد؛ بحرانی که اگر سیاست‌گذاران سلامت نسبت به آن چاره‌جویی نکنند، به تهدیدی جدی برای جان میلیون‌ها نفر تبدیل خواهد شد.