جای جوش یا اسکار آکنه، یکی از رایج‌ترین و ماندگارترین عوارض ناشی از التهاب شدید پوست است که پس از فروکش کردن آکنه‌های فعال بر جای می‌ماند. برخلاف لک‌های موقتی قرمز یا قهوه‌ای که به مرور زمان کمرنگ می‌شوند، اسکارها به دلیل تخریب ساختارهای زیرین پوست (به ویژه کلاژن و الاستین) ایجاد می‌شوند و ماهیتی دائمی دارند. این اسکارها، که به صورت فرورفتگی، برآمدگی یا تغییر در بافت پوست ظاهر می‌شوند، اغلب نه تنها یک چالش زیبایی‌شناختی محسوب می‌شوند، بلکه تأثیرات منفی عمیقی بر سلامت روان، اعتماد به نفس و کیفیت زندگی اجتماعی فرد می‌گذارند. بسیاری از افراد مبتلا، از ظاهر پوست خود احساس شرم می‌کنند و به همین دلیل، تقاضا برای درمان‌های مؤثر و تخصصی اسکار آکنه همواره در حال افزایش است.

ضرورت درمان اسکار و آکنه‌ها

درمان موفقیت‌آمیز اسکار آکنه برخلاف درمان خود آکنه، ساده نیست و به دلیل تنوع شکل و عمق اسکارها، تقریباً همیشه نیازمند یک رویکرد چندگانه و ترکیبی (Combined Therapy) است. متخصصین پوست اغلب از چندین روش مختلف (شامل لیزر، سابسیژن، میکرونیدلینگ و لایه‌برداری‌های شیمیایی) در جلسات متوالی استفاده می‌کنند تا بتوانند لایه‌های مختلف پوست را بازسازی کنند. برای طراحی یک برنامه درمانی مؤثر، ابتدا باید نوع اسکار و مکانیسم تشکیل آن به درستی شناسایی شود. هر نوع اسکار، روش درمانی خاص خود را می‌طلبد و هزینه‌ها نیز بر همین اساس تعیین می شود.

روش‌های نوین درمانی برای اسکار و آکنه

درمان موفقیت‌آمیز اسکار آکنه نیازمند برنامه‌ریزی استراتژیک و اغلب ترکیبی است، زیرا هیچ روش واحدی نمی‌تواند به طور کامل تمام انواع اسکار را درمان کند. متخصصان پوست و جراحی پلاستیک در کلینیک‌های پیشرفته تهران در سال ۱۴۰۴ از تکنولوژی‌های پیشرفته و روش‌های تهاجمی‌تر برای نفوذ به لایه‌های آسیب‌دیده پوست استفاده می‌کنند.

 روش‌های مبتنی بر تخریب و بازسازی پوست (Resurfacing)

این دسته از درمان‌ها با ایجاد آسیب‌های کنترل‌شده در سطح و عمق درم، بدن را به واکنش وادار کرده و فرآیند تولید کلاژن را برای صاف کردن و بازسازی سطح پوست تحریک می‌کنند.

-لیزر فرکشنال دی‌اکسید کربن (Fractional CO2 Laser) 

لیزر فرکشنال CO2 به عنوان قوی‌ترین و مؤثرترین ابزار برای بازسازی عمیق پوست شناخته می‌شود. این دستگاه، پرتوی لیزر را به ستون‌های بسیار ریز و متعددی تقسیم می‌کند که در پوست نفوذ می‌کنند و به جای تخریب کامل سطح پوست، ستون‌های میکروسکوپی از بافت آسیب دیده را تبخیر می‌کنند. این تخریب کنترل‌شده، یک پاسخ ترمیمی قوی را در بدن فعال می‌کند؛ از یک سو لایه‌برداری دقیق سطح پوست (که به کاهش عمق اسکارهای بوکسکار و بهبود بافت کمک می‌کند) انجام می‌گیرد و از سوی دیگر، گرمای عمیقی به درم می‌رسد که باعث انقباض کلاژن‌های قدیمی و تحریک شدید تولید کلاژن جدید می‌شود. این روش به دلیل تهاجمی بودن نسبی، نیاز به دوره‌ای از نقاهت دارد که معمولاً شامل ۵ تا ۱۰ روز قرمزی و پوسته ریزی است و برای اسکارهای متوسط تا عمیق و واگن ویل بسیار مؤثر است.

-لیزر اربیوم گلس (Erbium Glass - 1550nm) 

در مقایسه با CO2، لیزر اربیوم گلس یک لیزر فرکشنال غیرتهاجمی‌تر محسوب می‌شود. مکانیسم اثر آن بر ایجاد حرارت متمرکز در عمق لایه درم است، اما بدون ایجاد تبخیر در لایه بیرونی (اپیدرم). به عبارت دیگر، این لیزر ستون‌های حرارتی خود را به صورت زیرین و از سطح پوست انجام می‌دهد. این ویژگی باعث می‌شود که آسیب سطحی به حداقل رسیده و در نتیجه، دوره نقاهت به طور قابل ملاحظه‌ای کوتاه‌تر شود (اغلب شامل ۱ تا ۳ روز قرمزی خفیف). این روش بیشتر برای موارد خفیف تا متوسط، اسکارهای رولینگ و کسانی که نمی‌توانند دوره نقاهت طولانی را تحمل کنند، مناسب است.

روش‌های مبتنی بر تخریب فیبروز و ترمیم عمقی

این روش‌ها به طور فیزیکی یا با استفاده از انرژی، ساختارهای سفت و چسبنده زیر اسکار را هدف قرار می‌دهند تا فرورفتگی را آزاد کنند.

-سابسیژن (Subcision) 

سابسیژن یک روش ضروری برای درمان اسکارهای رولینگ است که زیر پوست توسط باندهای فیبروتیک به سمت پایین کشیده شده‌اند. پزشک با استفاده از یک ابزار تیز (معمولاً سوزن کانولا)، از یک سوراخ ریز در کنار اسکار وارد شده و این باندهای فیبروتیک سیمی‌شکل را که عامل اصلی کشش پوست به داخل هستند، قطع می‌کند. با آزاد شدن این باندها، پوست به سمت بالا جهش کرده و فرورفتگی اسکار کم می‌شود. برای حفظ نتیجه و جلوگیری از چسبیدن مجدد باندها، سابسیژن اغلب بلافاصله با تزریق فیلر هیالورونیک اسید یا چربی در فضای ایجاد شده همراه می‌شود تا بدن کلاژن جدیدی تولید کند و اسکار به صورت دائمی بهبود یابد.

-میکرونیدلینگ فرکشنال با فرکانس رادیویی (RF Microneedling) 

این روش یک ابزار ترکیبی بسیار قدرتمند است که عملکرد مکانیکی میکرونیدلینگ را با انرژی حرارتی فرکانس رادیویی (RF) ترکیب می‌کند. در این فرآیند، سوزن‌های بسیار ریز به عمق مشخص و قابل کنترلی از درم فرومی‌روند و در نوک آن‌ها، حرارت شدید RF ساطع می‌شود. این گرما در عمق پوست، علاوه بر ایجاد هزاران آسیب میکرو، باعث انقباض شدید کلاژن‌های قدیمی و تحریک گسترده تولید کلاژن و الاستین جدید می‌شود. RF میکرونیدلینگ به ویژه برای اسکارهای رولینگ، بهبود کلی بافت پوست (Texture) و سفت شدن منافذ باز بسیار مؤثر است و دوره نقاهت نسبتاً کوتاهی دارد.

-روش TCA Cross  

TCA Cross یک تکنیک بسیار تخصصی برای درمان اسکارهای آیس پیک است که دهانه‌ای کوچک اما عمقی زیاد دارند. در این روش، پزشک با یک ابزار نوک تیز، غلظت بالایی از محلول اسید تری‌کلرواستیک (TCA با غلظت ۷۰ تا ۱۰۰ درصد) را به طور مستقیم و نقطه‌ای در کف هر اسکار آیس پیک قرار می‌دهد. این اسید به صورت کنترل‌شده، دیواره‌های اسکار را تخریب کرده و باعث ایجاد یک پاسخ التهابی قوی می‌شود که هدف آن، تحریک شدید کلاژن‌سازی از کف اسکار به سمت بالا برای پر کردن فرورفتگی است. این روش به دلیل پتانسیل آسیب بالا، نیازمند دقت فوق‌العاده پزشک و تجربه در تشخیص عمق مناسب است.

 روش‌های پرکننده

این روش‌ها برای اصلاح فوری فرورفتگی‌های عریض استفاده می‌شوند و اغلب با روش‌های فوق ترکیب می‌شوند.

-تزریق فیلر (Filler Injection) 

تزریق پرکننده‌های بر پایه هیالورونیک اسید (HA)، یک راهکار سریع و مؤثر برای پر کردن اسکارهای رولینگ و بوکسکارهای عریض است. فیلرها با قرارگیری در زیر فرورفتگی‌ها، بلافاصله پوست را بالا آورده و سطحی صاف ایجاد می‌کنند. اگرچه نتایج آن فوری هستند، اما موقت بوده و دوام آن‌ها بسته به نوع فیلر (ژل) مصرفی بین ۶ تا ۱۸ ماه است. استفاده همزمان از فیلر با سابسیژن، تأثیر ماندگارتری دارد.

عوامل مؤثر بر هزینه و برآورد قیمت در سال ۱۴۰۴

درمان اسکار آکنه به دلیل پیچیدگی‌های فنی، نیاز به تجهیزات گران‌قیمت وارداتی و ماهیت زمان‌بر بودن فرآیند ترمیم، یک درمان پرهزینه محسوب می‌شود و تحت پوشش بیمه نیست. هزینه‌ها در سال ۱۴۰۴ به شدت تحت تأثیر نرخ ارز و تورم عمومی قرار دارند.

 عوامل اصلی تعیین‌کننده هزینه

هزینه کلی طرح درمان اسکار، بر اساس فاکتورهای زیر مشخص می‌شود و می‌تواند متقاضیان را در انتخاب بین کلینیک‌ها دچار ابهام کند:

تخصص پزشک و موقعیت کلینیک

حقوق و دستمزد متخصصین پوست و جراحان پلاستیک با تجربه و دارای بورد تخصصی (به ویژه در مناطق مرفه تهران)، به طور قابل توجهی بالاتر است. تخصص پزشک در اجرای صحیح تکنیک‌های ترکیبی و کاهش خطرات عوارضی مانند سوختگی، توجیه‌کننده این اختلاف قیمت است. همچنین، کلینیک‌هایی که از برندهای لیزر معتبر و به‌روز استفاده می‌کنند، هزینه‌های بیشتری را اعمال می‌کنند.

نوع اسکار و برنامه درمانی ترکیبی

همان‌طور که شرح داده شد، نوع اسکار مستقیماً بر انتخاب دستگاه تأثیر می‌گذارد. درمان‌های ترکیبی که شامل سابسیژن، لیزر و RF میکرونیدلینگ در یک جلسه یا در طول یک دوره درمانی می‌شوند، گران‌ترین گزینه‌ها هستند. درمان اسکارهای آیس پیک با TCA Cross، به شرطی که به صورت ایزوله انجام شود، می‌تواند کم‌هزینه‌ترین گزینه باشد، اما معمولاً برای بهبود کلی بافت پوست، با لیزرهای دیگر ترکیب می‌شود.

گستردگی ناحیه و شدت آسیب

هزینه برای درمان تمام صورت (Full Face) به مراتب بیشتر از درمان موضعی روی یک ناحیه کوچک (مثلاً فقط گونه‌ها) است. علاوه بر این، اسکارهای عمیق‌تر و شدیدتر، علاوه بر نیاز به پارامترهای تهاجمی‌تر لیزر، به تعداد جلسات بیشتری نیز احتیاج دارند، که هزینه کل طرح درمان را به صورت تصاعدی بالا می‌برد. درمان اسکار به ندرت در کمتر از ۳ تا ۶ جلسه نتیجه مطلوب می‌دهد.

قیمت مواد مصرفی وارداتی

هزینه مواد مصرفی جانبی مانند کیت‌های سوزن یک‌بارمصرف RF میکرونیدلینگ، کرم‌های ترمیم‌کننده پس از لیزر، و به ویژه قیمت فیلرهای هیالورونیک اسید (که باید با کیفیت بالا باشند تا عوارض نداشته باشند) همگی بر اساس نرخ ارز محاسبه شده و در سال ۱۴۰۴، بخش قابل توجهی از هزینه‌ها را تشکیل می‌دهند.

پوشش بیمه

اکثر درمان‌های زیبایی تحت پوشش بیمه نیستند. به طور کلی، عمل جراحی افزایش قد به عنوان یک جراحی زیبایی (Elective Cosmetic Procedure) شناخته می‌شود و تحت پوشش هیچ‌یک از بیمه‌های درمانی عمومی یا تکمیلی در ایران یا بسیاری از کشورهای دیگر قرار نمی‌گیرد.   برخی ویزیت‌ها یا آزمایش‌های پیگیری ممکن است تحت پوشش باشند، اما لیزر و سایر روش‌های زیبایی معمولاً پوشش ندارد.

هزینه درمان چقدر است؟

قیمت‌های درمان جای جوش و اسکار در ایران به شدت وابسته به شدت اسکار، گزینه‌های درمانی انتخابی، تجربه پزشک، برند دستگاه‌ها و منطقه جغرافیایی است.  بسته به تعداد جلسات لیزر، نوع دستگاه و ترکیب روش‌ها، هزینه‌ها می‌تواند به طور قابل توجهی تغییر کند.  شدت اسکار و پاسخ فرد به درمان تعیین‌کننده تعداد جلسات است. هر چه جلسات بیشتری نیاز باشد، هزینه کل افزایش می‌یابد. حتماً از پزشک خود بخواهید تخمین دقیق هزینه کل دوره را ارائه دهد و از وجود هزینه‌های پنهان (آزمایش، پیگیری، داروهای خاص) مطمئن شوید.