رمزگشایی از ادعای جدید نتانیاهو درباره ایران
اقتصاد ایران: معرفی برنامهای که تاسیساتش از بین رفته و تهدید مشخص و علنی درباره اقدام نظامی علیه از سرگیری آن وجود دارد، حتی برای نخستوزیر اسرائیل که سالها تلاش میکرد این برنامه را به عنوان تهدیدی علیه صلح و امنیت بینالملل جا بیاندازد، کارایی ندارد.
محسن صالحی خواه در هم میهن نوشت: نخستوزیر اسرائیل در تازهترین اظهارات خود، توجهها را بار دیگر به سمت برنامه موشکی ایران جلب کرد اما به شیوهای جدید. او گفت: «ایران در حال توسعه موشکهای بالستیک بین قارهای برای محدوده ۸۰۰۰ کیلومتر است. ۳۰۰۰ کیلومتر دیگر اضافه کنید آنها در نیویورک سیتی، واشنگتن، بوستون، میامی-حتی مارالاگو [اقامتگاه ترامپ در فلوریدا] را زیر اسلحههای اتمی خود قرار میدهند!»
صحبت نتانیاهو به چه معناست؟ به این معنا که برنامه موشکی ایران خیلی زود تبدیل به تهدیدی گسترده خواهد شد و اگر امروز دامنه برد آن به مناطق میانی اروپا میرسد، به زودی تمام اروپا، آفریقا، آسیا را در بر خواهد گرفت و اگر به قول نخستوزیر رژیم اسرائیل به برد آن اضافه شود، به ساحل شرقی ایالات متحده نیز خواهد رسید. نخستوزیر رژیم اسرائیل موضوع موشکی را فراتر از مسئله اتمی ایران قرار داد که بعد از بمباران تاسیسات در جریان جنگ ۱۲ روزه، عملاً نمیتواند باعث برانگیختگی جهانی علیه تهران شود.
معرفی برنامهای که تاسیساتش از بین رفته و تهدید مشخص و علنی درباره اقدام نظامی علیه از سرگیری آن وجود دارد، حتی برای نخستوزیر اسرائیل که سالها تلاش میکرد این برنامه را به عنوان تهدیدی علیه صلح و امنیت بینالملل جا بیاندازد، کارایی ندارد. به همین دلیل شاهد طرح تهدید جدیدی از سوی آنها هستیم. آنچه نتانیاهو مطرح کرد، قدم ابتدایی در کارزار جدید آمریکا و اسرائیل علیه جمهوری اسلامی است.
تا جایی که میدانیم، موضوع مذاکرات هستهای دیگر مورد علاقه طرف آمریکایی نیست و در واقع برای برنامهای که بمباران کردند، نیازی به تبادل امتیاز نمیبینند. در چنین شرایطی، نتانیاهو که تجربه طولانی در کار تبلیغاتی بر برنامههای ایران دارد، همین شیوه را در قبال حوزه موشکی ایران به عنوان یک پروژه جدید ادامه خواهد داد. بهویژه که این تهدید در فضای تحریم مجدد ایران از سوی شورای امنیت میتواند مورد توجه قرار بگیرد. چراکه برنامه موشکهای بالستیک ایران از جمله موارد تحت تحریم قطعنامههای فصل هفتی سازمان ملل است و نسبت به تهدیدنمایی برنامه هستهای، یک امتیاز ویژه به آنها میدهد.
دوگانه استفاده صلحآمیز و استفاده نظامی در برنامه هستهای قابلیت بازی سیاسی، چانهزنی و تبادل امتیاز دارد. اما مسئله اصلیترین ابزار دفاعی جمهوری اسلامی، مسئلهای نیست که بشود بر سر آن معامله کرد. ابزار نظامی قابلیت مانور ندارد و استدلالها مبنی بر این که موشکها ابزار دفاعی ما هستند و هیچ منعی برای افزایش برد آنها وجود ندارد نیز موضوعی نیست که بتواند قدرت مانور ایجاد کند.
این بنبست و رسیدن به مرحله موشکی، قابلیت تهدیدنمایی بیشتری به طرف مقابل میدهد که خود آغاز کشمکشی دیگر خواهد بود. توجه به این نکته هم مهم است که شاید روسیه و چین در موضع اعلامی خود گفته باشند که مخالف بازگشت تحریمهای ایران هستند اما آمریکا اگر بخواهد در این شرایط تنش بندهای مربوط به بازرسی محمولههای ایران را اجرایی کند، شرایط به سمت بحرانی عمیقتر پیش میرود.
اما در حوزه منطقهای، باید با صبر بیشتر به مسئله نگاه کرد. مایک پمپئو وزیر خارجه سابق آمریکا و ترامپ به فاصله چند ساعت این گزاره را مطرح کردند که موضوع برقراری صلح در غزه، به ایران بستگی دارد. پمپئو گفت این منوط به اجازه ایران است و ترامپ هم گفت «نشانههای قوی وجود دارد که نشان میدهد ایران مایل است توافق غزه به سرانجام برسد.» نه صحبت پمپئو نشاندهنده عمق نفوذ ایران است و نه آنچه ترامپ درباره مسئله غزه گفت.
این اظهارات میتواند در صورتی که روند جاری برای پایان جنگ در غزه به بنبست کشیده شود، نوک پیکان فشارهای رسانهای و سیاسی به سمت ایران برمیگردد. چراکه ایران برخلاف کشورهای عربی و اسلامی منطقه حتی در موضع اعلامی خود به روندهای سیاسی که حمایت کشورهایی مانند قطر و عربستان را پشت سر خود دارد، روی خوش نشان نمیدهد. حتی در بیانیه وزارت خارجه ایران در واکنش به طرحی که امروز مذاکرات آن جریان دارد، اثری از همراهی با کشورهای عربی و اسلامی دیده نمیشود.
در واقع در مسئله فلسطین که بخشی از پرونده مهم منطقه محسوب میشود، ایران و چند بازیگر غیردولتی یک طرف و مجموع کشورهای منطقه و فرامنطقهای یک سمت دیگر ایستادهاند. نکته اینکه حمایت جمهوری اسلامی از گروهی مانند حماس در مقابل حمایتهای سیاسی و مالی قطر و ترکیه از آنها بسیار ناچیز است اما به خاطر تبلیغات گسترده و سالها مانور رسمی از سوی تهران بر نقشآفرینی و حمایت نظامی از حماس، دو سال پس از هفت اکتبر و وقایعی که طی بیش از ۷۰۰ روز گذشته در منطقه رخ داده، شرایط برای فشار بیشتر بر ایران فراهم است.