برترین‌ها: ایلوشین «عدنان» نسخه‌ای از هواپیمای ایلیوشین IL-۷۶ بود که پس از جنگ خلیج فارس از عراق به ایران منتقل شد و به عنوان یک هواپیمای آواکس (هشدار زودهنگام هوابرد) به خدمت نیروی هوایی ایران درآمد. این پرنده با رادار بزرگ خود، نقش «چشم آسمان» را ایفا می‌کرد و توانایی شناسایی، رهگیری و هدایت اهداف هوایی را در فواصل طولانی داشت.

در روز ۳۱ شهریور ۱۳۸۸، هم‌زمان با برگزاری رژه هوایی در تهران، ایلوشین عدنان دچار سانحه شد و در حدود ۱۵ کیلومتری شمال‌غرب ورامین سقوط کرد. تمامی هفت نفر خدمه هواپیما در این حادثه جان باختند. علت سقوط، بر اساس بررسی‌ها، کنده شدن آنتن رادار (Rotodome) بر اثر سرعت بیش از حد مجاز و برخورد آن با دم هواپیما بود که منجر به جدا شدن دم و از دست رفتن کنترل شد. این حادثه، یکی از تلخ‌ترین رویدادهای تاریخ هوانوردی نظامی کشور محسوب می‌شود و با از دست رفتن آن، ایران تنها هواپیمای آواکس عملیاتی خود را از دست داد.

هواپیمای آواکس (AWACS) که مخفف Airborne Warning and Control System است، یکی از پیشرفته‌ترین ابزارهای شناسایی و فرماندهی در نبردهای مدرن به شمار می‌رود. این هواپیما با استفاده از رادارهای قدرتمند و سامانه‌های ارتباطی گسترده، توانایی رهگیری صدها هدف هوایی و زمینی را در شعاع بیش از ۴۰۰ کیلومتر دارد. آواکس‌ها «چشمان بیدار» نیروهای هوایی هستند؛ با فراهم کردن تصویر یکپارچه از میدان نبرد، امکان هدایت هم‌زمان چندین جنگنده، مدیریت عملیات دفاع هوایی و افزایش واکنش سریع را فراهم می‌سازند. حضور چنین هواپیماهایی، برتری راهبردی کشورها در آسمان را تضمین می‌کند.

این ایلوشین خاص، یکی از هواپیماهای عراقی پناهنده به ایران در جریان جنگ خلیج فارس بود. علت فرار موفق آن از دست جنگنده‌های ائتلاف، وجود سامانه جنگال (جنگ الکترونیک) بسیار پیشرفته در عدنان بود که توانست با ایجاد اختلال در رادارهای زمینی، جنگنده‌ها و آواکس‌های ائتلاف، مسیر امنی برای فرار و فرود در خاک ایران فراهم کند.