خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها- مریم فلاحتی*: روزگار کودکان غزه تصویری تلخ از بی‌گناهی‌ است که در میان بحران‌های سیاسی، فرهنگی و انسانی گم شده است. همبستگی با این کودکان بیش از یک اقدام سیاسی یک وظیفه اخلاقی و پیام جهانی برای حمایت از حق زندگی، رشد و امنیت آنان است.

بحران فلسطین و کودکان بعدی انسانی از یک معضل سیاسی

مسئله فلسطین بیش از هفت دهه است که در صدر اخبار و دیپلماسی جهانی قرار دارد اما کمتر از درد و زندگی روزمره کودکان فلسطینی گفته شده است. در نوار غزه و کرانه باختری کودکانی زندگی می‌کنند که خانه، مدرسه و زمین بازی‌شان همواره در معرض تهدید و ویرانی است. طبق گزارش یونیسف تنها در سال‌های اخیر صدها کودک فلسطینی جان خود را از دست داده‌اند و هزاران نفر دیگر زخمی یا بی‌خانمان شده‌اند.

اما پشت این اعداد زندگی‌هایی ناتمام و آرزوهایی خاموش‌شده نهفته است. هر کودک کشته‌شده داستانی دارد، دختری که می‌خواست پزشک شود، پسری که عاشق فوتبال بود، یا کودکی که تنها آرزویش یک مدرسه امن بود. این کودکان، فقط «قربانیان جنگ» نیستند آن‌ها نسلی ربوده‌شده هستند.

بحران فلسطین از بُعد سیاسی به تصمیم‌های قدرت‌های جهانی و مناقشات منطقه‌ای گره خورده است اما از بُعد انسانی پرسشی بنیادین مطرح می‌کند: آیا جهان حق دارد در برابر مرگ و نابودی کودکان سکوت کند؟ آیا عدالت بین‌المللی تنها یک شعار است یا ابزاری واقعی برای حمایت از بی‌گناهان؟

اثرات روان‌شناختی و اجتماعی بر کودکان

بیش از تصاویر و خبرها آنچه کمتر دیده می‌شود، اثرات عمیق روانی جنگ بر کودکان فلسطینی است. کودکانی که هر روز با صدای انفجار از خواب می‌پرند، کسانی که دوستان و عزیزانشان را از دست داده‌اند و کودکانی که به جای نقاشی و بازی مجبور هستند از آوارگی و ترس سخن بگویند.

تحقیقات روان‌شناسی نشان داده است که کودکان فلسطینی به شکل گسترده‌ای با اختلال پس از سانحه (PTSD)، اضطراب شدید، بی‌خوابی، کابوس‌های مداوم و حتی پرخاشگری‌های ناگهانی روبه‌رو هستند. این کودکان، به دلیل محرومیت از آموزش پایدار، با مشکلات یادگیری و افت تحصیلی نیز مواجه‌اند. برخی مجبور به ترک مدرسه می‌شوند تا در شرایط سخت اقتصادی، به خانواده کمک کنند.

تأثیر این آسیب‌ها تنها فردی نیست، بلکه اجتماعی است. نسلی که در چنین فضایی رشد می‌کند، در آینده جامعه‌ای شکل خواهد داد که پر از زخم‌های عمیق روانی و اجتماعی است. در واقع، جنگ نه‌تنها کودکی را نابود می‌کند، بلکه بذر بحران‌های آینده را در دل جامعه پرورش می دهد.

یکی از معلمان غزه در مصاحبه‌ای گفته بود: «بچه‌ها در کلاس وقتی صدای پهپاد می‌آید، ناخودآگاه سرشان را زیر میز پنهان می‌کنند. حتی وقتی در امان هستند، بدنشان واکنش جنگی نشان می‌دهد.» این جمله ساده، تصویری عمیق از واقعیت زندگی کودکان فلسطینی است.

روایت دیگر مربوط به پسری ده‌ساله است که خانه‌اش در بمباران ویران شد. وقتی خبرنگاری از او پرسید چه آرزویی دارد، پاسخ داد: «آرزوی من این است که دوباره بتوانم بخوابم و نترسم.» این پاسخ، شاید بیش از هر تحلیل سیاسی، عمق فاجعه را نشان دهد.

همبستگی جهانی؛ صدایی از جنس انسانیت

در مقابل این درد عمیق، صدای همبستگی جهانی هر روز بلندتر می‌شود. در شهرهای مختلف اروپا، آمریکا، آسیا و حتی آفریقا، مردم با برگزاری راهپیمایی‌ها و تجمعات، حمایت خود را از کودکان فلسطینی اعلام کرده‌اند.

سازمان‌های غیردولتی در تلاش‌اند کمک‌های بشردوستانه به فلسطین ارسال کنند، هرچند محدودیت‌های سیاسی و محاصره‌ها اغلب مانع جدی در این مسیر است. اما ارزش این حرکت‌ها فراتر از نتیجه عملی آن‌هاست؛ پیام اصلی آن‌ها این است که وجدان جهانی زنده است.

جنبش‌های همبستگی مردمی نشان داده‌اند که حتی در دنیای سیاست‌زده امروز، هنوز می‌توان به قدرت همدلی و انسانیت امید داشت. کودکان فلسطینی نیازمند چنین همبستگی‌ای هستند، چون این همدردی به آن‌ها نشان می‌دهد که تنها نیستند و جهان صدای آن‌ها را شنیده است.

فراخوان به اقدام؛ همدردی فراتر از احساس

همبستگی واقعی با کودکان فلسطینی نباید در حد اشک و شعار باقی بماند. این همبستگی باید به اقدام عملی منجر شود. جهان امروز نیازمند تلاش‌های مشترک برای فشار بر نهادهای بین‌المللی است تا حقوق کودکان رعایت شود. حمایت از آموزش، فراهم کردن خدمات درمانی، ایجاد فضاهای امن برای بازی و زندگی، و کاهش اثرات روانی جنگ، از جمله اقداماتی است که می‌تواند تفاوتی واقعی در زندگی کودکان فلسطینی ایجاد کند.

هر فرد نیز می‌تواند سهمی داشته باشد؛ از آگاهی‌بخشی در شبکه‌های اجتماعی گرفته تا کمک مالی به سازمان‌های معتبر. حتی یک نقاشی کودکانه که در گوشه‌ای از دنیا کشیده شود و پیام صلح برای فلسطینی‌ها داشته باشد، می‌تواند بخشی از این موج همبستگی باشد.

صدای کودکان، صدای وجدان جهانی

کودکان فلسطینی تصویری زنده از بی‌گناهی‌اند که در میان بحران و خشونت گرفتار شده است. همبستگی با آنان نه یک انتخاب سیاسی، بلکه یک ضرورت اخلاقی است. سکوت در برابر رنج کودکان، سکوت در برابر انسانیت است.

امروز بیش از هر زمان دیگر، جهان باید صدای کودکان فلسطینی را بشنود. همبستگی و حمایت از آنان می‌تواند نه‌تنها مرهمی بر زخم‌های امروز باشد بلکه امیدی برای فردای بهتر بسازد. فردایی که در آن کودکی دوباره معنا داشته باشد: لبخند، بازی، مدرسه، امنیت و رویا.

*فعال رسانه ای