اختلاف میان ارزش واقعی خودرو و سقف تعهد بیمه سبب شده است مالکان خودروهای لوکس و نیمه‌لوکس با مشکلاتی جدی در دریافت خسارت مواجه شوند.

فرزاد مرزانی، کارشناس حوزه بیمه خودرو در گفت‌وگو با «دنیای‌خودرو» توضیح داد: «خودرو نامتعارف به‌خودرویی گفته می‌شود که ارزش آن در زمان حادثه از ۵۰ درصد دیه کامل در ماه حرام بیشتر باشد. چنین خودروهایی مشمول محدودیت‌هایی در پرداخت خسارت بیمه هستند. اگر یک خودرو لوکس یا گران‌قیمت دچار آسیب شود، شرکت بیمه می‌تواند بخشی از خسارت را به‌عنوان مازاد بر سقف متعارف نپذیرد.»

او گفت: «وضعیت بازار بیمه خودروهای نامتعارف از چند منظر قابل بررسی است. نخست، چالش سقف تعهدات و حق بیمه؛ شرکت‌های بیمه با منابع محدود و محاسبات ریسک تمایل دارند تعهدات نامحدود را نپذیرند. با رشد شدید قیمت خودروها، ارزش حقیقی آن‌ها بسیار بالاتر از سقف قانونی متعارف است و شکاف بزرگی میان ارزش واقعی خودرو و سقف تعهد بیمه ایجاد شده است.»

وی افزود: «دوم، اختلافات قضایی و دعاوی مالکانه؛ مالکان خودروهای نامتعارف هنگام تصادف با مشکلات جدی روبه‌رو می‌شوند. وقتی بیمه تنها بخشی از خسارت را پرداخت می‌کند، مالک ممکن است به‌دادگاه رجوع کند و این باعث افزایش پرونده‌های حقوقی و تاخیر در پرداخت خسارت می‌شود. سوم، مسائل سوابق بیمه و اثر مازاد خسارت؛ شرکت بیمه ممکن است خسارت مازاد را در سوابق بیمه‌گذار لحاظ نکند یا آن را به‌عنوان خسارت بدنه محاسبه نکند که موجب نارضایتی بیمه‌گذاران شده است. چهارم، ابهام در ارتباط میان بیمه شخص‌ثالث و بیمه بدنه؛ قانون می‌گوید خسارت مازاد بر سقف مسئولیت مقصر باید از بیمه بدنه یا مالک تامین شود؛ اما در تعامل میان شرکت‌ها، انتقال خسارت پیچیده و گاهی با مقاومت همراه است.»

او گفت: «اخیرا بیمه مرکزی بخشنامه‌ای صادر کرده است که شرکت‌های بیمه می‌توانند بیمه‌نامه ویژه خودروهای نامتعارف را ارائه دهند تا دغدغه مالکان کاهش یابد. در این بخشنامه تصریح شده که اگر خسارت مالی مازاد بر سقف مسئولیت مقصر از محل بیمه بدنه پرداخت شود، تخفیف عدم خسارت بیمه بدنه لغو یا کاهش پیدا نمی‌کند. همچنین انتقال خسارت بین رشته‌های بیمه ممنوع نیست؛ به‌شرط اطلاع‌رسانی به بیمه‌گذار و این‌که ثبت مازاد خسارت در سوابق بیمه‌گذار باید شفاف باشد تا فرد بداند میزان خسارت نامتعارف چقدر بوده و چگونه محاسبه شده است.»

وی افزود: «با وجود این بخشنامه، مشکل کاملا حل نشده است. شرکت‌ها هنوز اختیار دارند تا حدی مازاد خسارت را پرداخت کنند و پرداخت خسارات بزرگ فشار مالی قابل توجهی به آن‌ها وارد می‌کند. تعیین ارزش واقعی خودروهای لوکس یا تغییریافته نیز محل اختلاف است و اگر شرکت‌ها ریسک‌های بزرگ را بپذیرند، ممکن است حق بیمه کل صنعت افزایش یابد. اجرای بخشنامه هم به‌دلیل پیچیدگی‌های داخلی شرکت‌ها و فرهنگ خسارت‌پردازی زمان‌بر خواهد بود.»

مرزانی در پایان گفت: «برای آینده، اصلاح سقف معیار خودروهای نامتعارف ضروری است تا هم منصفانه باشد و هم فشار کمتری به شرکت‌های بیمه وارد کند. بیمه‌نامه‌های ویژه برای پوشش مازاد با نرخ اختیاری باید ارائه شوند تا مالکان خودروهای لوکس دسترسی به بیمه کامل داشته باشند. ایجاد نظام ارزیابی شفاف و متمرکز خودرو، تقویت توانگری مالی شرکت‌ها، اجرای بیمه راننده‌محور و شفاف‌سازی عمومی در پرداخت خسارات نامتعارف از اقدامات لازم است. همچنین تقویت بازار بیمه تکمیلی و مکمل می‌تواند جای خالی سقف ثالث را پر کند.»