به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، دهمین سمینار بین‌المللی جشنواره نمایش‌های آیینی و سنتی، 9 مهر 1404 با حضور مسئولان و هنرمندان برجسته در باغ‌موزه هنر ایرانی برگزار شد. این سمینار با حضور رضا مردانی مدیر کل هنرهای نمایشی، سعید اسدی مدیرعامل انجمن هنرهای نمایشی ایران، پژوهشگران این حوزه و هنرمندانی همچون ابراهیم گله‌دارزاده، سیاوش ستاری، داوود فتحعلی‌بیگی، محمدحسین ناصربخت، مهدی دریایی، علی شمس، رحمت امینی، ساسان شکوریان، حسین ظاهری، داریوش نصیری، محمدرضا آزادفر، علی زمان و احمد فروهی برگزار گردید.

سیاوش ستاری: تجربه‌ای جدید در بخش پژوهش جشنواره رقم خورد

سیاوش ستاری دبیر جشنواره با اشاره به ارزش علمی نشست‌های جشنواره نمایش‌های آیینی و سنتی گفت: «ما دو بخش از این جشنواره را پشت سر گذاشتیم و هر دو بخش بسیار باشکوه برگزار شد. در بخش آموزش در 64 شهر ایران 120 کارگاه 15 روزه با استقبال بسیار بی‌نظیر برگزار شد. همچنین در بخش پژوهش تجربه جدیدی را سپری کردیم و در این پنج روزی که نشست‌ها برگزار شد، استقبال بسیار بی‌نظیر بود. اساتید پیشکسوت و دانشجویان جوان درجه یک حضور داشتند و برایم بسیار جالب بود که همه راضی بودند. این مشارکت برای من بسیار غرورآفرین بود.»

داوود فتحعلی‌بیگی: آیین سیاوش شبیه روز عاشوراست

داوود فتحعلی‌بیگی در سخنانی درباره جلوه‌های اساطیری در تعزیه شهادت امام حسین (علیه‌السلام) گفت: «در بین مبانی قصص و مضامین مجالس شبیه‌خوانی، یک سری اسناد تاریخی و روایی وجود دارد که شاید در اغلب کتاب‌ها به آن اشاره شده باشد. یکی از مباحثی که منجر به شکل‌گرفتن برخی از مجالس شبیه‌خوانی شده، بحث علم حصولی و علم حضوری است. علم حضوری مربوط به شناخت قلبی است، اما علم حصولی مربوط به شناخت عقلی است. این بحث فلسفی در تعزیه و مجالس شبیه‌خوانی تأثیر زیادی دارد.»

وی همچنین به شباهت‌های آیین سیاوش با روز عاشورا اشاره کرد و گفت: «در شرح شیوه برگزاری آیین سیاوش در کتاب سووشون سیمین دانشور می‌بینیم که چقدر این رویدادها شبیه روز عاشورا هستند. مشابه مراسم شبیه‌خوانی، جایی شربت و جایی چای پخش می‌شود و سیاوش سر کوه، سوار بر اسب، قرآن به سر می‌گذارد.»

محمد حسین ناصربخت: تکرار الگوهای سفر عاشورا در تعزیه‌های شهادت قدیم و جدید

محمد حسین ناصربخت در مبحث تکرار الگوهای سفر عاشورا در تعزیه‌های شهادت قدیم و جدید گفت: «در برخی از مجالس تعزیه، سفر امام حسین از مدینه تا شهادت در کربلا دقیقاً تکرار می‌شود و این الگو یک الگوی اساطیری است. الگوی سفر در متون اساطیری و حتی در سریال‌های امروزی مانند «گات» استفاده می‌شود. این الگو نشان‌دهنده سفر قهرمان است که شامل مراحل مختلفی همچون جدایی، تشرف و بازگشت است.»

وی همچنین افزود: «الگوی سفر در داستان‌های عاشقانه و عرفانی هم مورد توجه قرار گرفته و در تعزیه نیز مشاهده می‌شود.»

مهدی دریایی: 2730 مجلس تعزیه در کشور جمع‌آوری شده

مهدی دریایی در مروری بر مجالس شبیه‌خوانی گفت: «در مجموعه‌ای از نسخ که به دستور استاد فتحعلی بیگی جمع‌آوری شد، 2730 مجلس تعزیه در کشور جمع‌آوری شده که از این تعداد 537 مجلس بدون تکرار است.»

وی در ادامه افزود: «میرزا رضا تعزیه‌سرا است که نگاه متفاوتی به تعزیه دارد و کارهایی را انجام داده که شاید تعزیه‌سراهای دیگر انجام نمی‌دادند.»

علی شمس: شیر تعزیه؛ اتفاقی نو و جذاب در مسیر آینده آیین‌ها

علی شمس در سخنانی با رویکردی متفاوت نسبت به شیر تعزیه و تغییر ساختار از آیین به اجرا گفت: «مفهوم «اسپین‌آف» در سریال‌ها و فیلم‌ها و حتی در حوزه‌های اقتصادی و سیاسی استفاده می‌شود. این مفهوم را می‌توان به تعزیه آورد و از آن به‌عنوان رویکردی نو برای تحول در این هنر استفاده کرد.»

شمس افزود: «شیر تعزیه می‌تواند اتفاقی نو و جذاب در مسیر آینده‌ی این آیین باشد و با توجه به تغییرات اجتماعی و گسترش شبکه‌های مجازی، ممکن است شیر تعزیه به یک آیکون مهم در تعزیه تبدیل شود.»

وی همچنین اشاره کرد که در آینده‌ای نزدیک، بداهه‌پردازی در تعزیه به‌جای قراردادی بودن آن خواهد آمد و این تغییر مسیر ممکن است با ابتذال همراه باشد، اما این روند نویدبخش تغییرات مثبت در این هنر است.

انتهای پیام/