به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، چهار سال از آغاز «سند تحول» در رسانه ملی می‌گذرد؛ سندی که قرار بود صداوسیما را به دانشگاهی برای ارتقای آگاهی و قرارگاهی برای امید و نشاط بدل کند.

حالا در آستانه سال پنجم، کارنامه رسانه ملی پر از فراز و فرود است؛ از بازگشت برندهای محبوبی مثل «پایتخت» و «مردان آهنین» گرفته تا رکوردشکنی‌های مناظره‌های انتخاباتی، و از سوی دیگر، افت مخاطب در برخی سریال‌ها و حاشیه‌های پرسر و صدا.

این گزارش مروری است بر مهم‌ترین دستاوردها، چالش‌ها و بایدهای سال پنجم تحول صداوسیما.

رهبر معظم انقلاب در حکم مهرماه 1400 برای پیمان جبلی، چهار مأموریت بزرگ برای رسانه ملی تعیین کردند: دانشگاهی برای آگاهی، آوردگاهی برای مقابله با تحریف، آسایشگاهی برای امید و نشاط، و قرارگاهی برای تقویت ایمان و مقاومت. در پاسخ به این مأموریت‌ها، «سند تحول صداوسیما» طراحی شد.

اکنون پس از گذشت 48 ماه، مرور آمارها و مصادیق نشان می‌دهد که صداوسیما در برخی حوزه‌ها جهش داشته و در برخی دیگر همچنان از رقبا عقب مانده است.

دستاوردهای چهار ساله؛ نیمه پر لیوان

1. بازگشت برندهای قدیمی

پایتخت در نوروز 1403 با بیش از 45 درصد مخاطب (براساس نظرسنجی مرکز تحقیقات صداوسیما) دوباره به اوج رسید.

مسابقه مردان آهنین بعد از وقفه‌ای طولانی دوباره روی آنتن رفت و توانست مخاطب جوان را جذب کند.

بازگشت ایرج طهماسب با «مهمونی» و همکاری دوباره با تلویزیون، یکی از مهم‌ترین برگ‌های برنده رسانه ملی بود.

2. مناظره‌ها و برنامه‌های چالشی

در انتخابات 1402، مناظره‌های تلویزیونی رکورد بیش از 70 درصد بیننده را ثبت کردند؛ رقمی که حتی در شبکه‌های اجتماعی هم بازتاب گسترده داشت.

برنامه‌های چالشی مثل «شیوه» یا مناظره‌های زنده با موضوعات اقتصادی و فرهنگی، بارها به ترند توییتر فارسی تبدیل شدند.

3. پروژه‌های فاخر و سریال‌های الف ویژه

فیلم سینمایی «موسی کلیم‌الله» با استقبال در جشنواره فیلم فجر اکران شد و اکنون مراحل ساخت سریال آن کلید خورده است.

سریال سلمان فارسی بعد از سال‌ها انتظار به مرحله‌های نهایی فیلمبرداری رسیده و قرار است در سال 1405 روی آنتن برود.

سریال‌های تاریخی ـ مذهبی مثل «چمران» و «پوریای ولی» نیز در دستور کار قرار دارند.

4. اصلاح ساختاری و سیاست‌گذاری

ادغام شوراها و تشکیل شورای کودک و نوجوان برای یکپارچه‌سازی سیاست‌های تولید.

کوچک‌سازی در برخی بخش‌ها و اصلاح فرآیند تأمین‌های تلویزیون.

چالش‌های جدّی؛ نیمه خالی لیوان

1. کاهش مخاطب در برخی ژانرها

براساس پیمایش‌های داخلی، میزان مخاطب سریال‌های مناسبتی رمضان 1403 کمتر از 25 درصد بوده، در حالی‌که این عدد یک دهه قبل بالای 60 درصد بود.

سریال‌های کمدی جدید نتوانستند جایگزین «شب‌های برره» یا «لیسانسه‌ها» شوند.

2. رقابت با شبکه‌های اجتماعی

برآوردها نشان می‌دهد روزانه 75 درصد کاربران ایرانی دست‌کم یک ساعت در تلگرام و اینستاگرام فعال‌اند، در حالی‌که متوسط تماشای تلویزیون در کلانشهرها به کمتر از 90 دقیقه رسیده است.

روایتگری کند رسانه ملی باعث شد در بحران‌هایی مثل سیل گلستان یا اغتشاشات 1401، میدان روایت به دست رسانه‌های بیرونی بیفتد.

3. حاشیه‌ها و ممنوع‌التصویری‌ها

حاشیه‌های مربوط به حضور برخی چهره‌ها و «نطق‌کشی»ها بارها در شبکه‌های اجتماعی دست‌به‌دست شد.

این نگاه سلبی به اعتماد مخاطب ضربه زد و باعث مهاجرت بخشی از هنرمندان به شبکه نمایش خانگی شد.

4. ضعف در تبلیغات و ممیزی

تبلیغات وقت‌نشناس و گاه آزاردهنده بارها مورد انتقاد بینندگان قرار گرفته است.

ممیزی‌های غیرشفاف در بازپخش سریال‌های آرشیوی مثل «خانه سبز» یا «زیر آسمان شهر» باعث دلخوری مخاطبان قدیمی شد.

بایدهای سال پنجم تحول

1. سریال‌های مناسبتی قوی

بازطراحی ژانر کمدی و ساخت آثار پرمخاطب برای رمضان و نوروز.

اولویت دادن به پروژه‌های ملی مثل «موسی» و «سلمان فارسی».

جنگ روایت‌ها

سرعت بیشتر در روایت وقایع ملی و بین‌المللی.

هم‌افزایی با پلتفرم‌های دیجیتال و شبکه‌های اجتماعی.

عدالت رسانه‌ای

پرداختن به زندگی طبقات مختلف جامعه، نه فقط قشر متوسط شهری.

معرفی چهره زن مسلمان ایرانی و تقویت روایت‌های خانواده‌محور.

بازسازی اعتماد مخاطب

ترکیب سرمایه‌های قدیمی با چهره‌سازی تازه.

کنار گذاشتن نگاه سلبی و دعوت دوباره از هنرمندان پرطرفدار.

اصلاح تبلیغات و درآمدزایی

طراحی شیوه‌های خلاقانه تبلیغاتی متناسب با ذائقه امروز.

شفاف‌سازی درآمدهای تبلیغاتی و هزینه‌کرد آن در تولید محتوا.

چهار سال نخست سند تحول، نقطه شروعی برای صداوسیما بود؛ با دستاوردهایی چون بازگشت برندهای محبوب، رکوردشکنی در مناظره‌ها و آغاز پروژه‌های ملی. اما در کنار این‌ها، افت مخاطب، چالش روایتگری و حاشیه‌های پرهزینه همچنان پابرجاست.

اکنون رسانه ملی در سال پنجم باید با سرعت، خلاقیت و بازنگری شجاعانه مسیر خود را ادامه دهد تا بتواند در برابر هجمه رسانه‌های رقیب، نقش واقعی خود را به عنوان دانشگاه، قرارگاه و آسایشگاه جامعه ایفا کند.

انتهای پیام/