خبرگزاری مهر؛ گروه جامعه: هر ساله در نهم مهر ماه، «روز سالمند» را گرامی می‌دارند تا اهمیت احترام، حمایت و توجه به نسل پیشین را یادآوری کنند. سالمندان که بخش ارزشمند و تجارب گرانبهای جامعه را تشکیل می‌دهند، نقش بی‌بدیلی در انتقال فرهنگ، دانش و اخلاق به نسل‌های آینده دارند.

در ایران نیز روز سالمند فرصتی است برای تأکید بر ضرورت حمایت اجتماعی، بهبود کیفیت زندگی و ارتقای سلامت جسمی و روانی این قشر عزیز.

با توجه به افزایش روزافزون جمعیت سالمندان در کشور، توجه ویژه به نیازهای آنان، از جمله دسترسی به خدمات درمانی، حمایت‌های مالی، و برنامه‌های فرهنگی و تفریحی، بیش از پیش اهمیت یافته است.

امروزه سالمندان نه تنها گنجینه‌ای از خاطرات و تجربه هستند، بلکه نیرویی فعال در خانواده و جامعه به شمار می‌روند. ایجاد فضاهای مناسب برای حضور و مشارکت آنان در فعالیت‌های اجتماعی، آموزشی و هنری می‌تواند به ارتقای سلامت روان و جسم آنان کمک کند.

مژگان رضازاده رئیس دبیرخانه شورای ملی سالمندان در گفت‌وگو با خبرنگار مهر، از مجموعه‌ای متنوع از خدمات و برنامه‌های حمایتی و اجتماعی برای سالمندان در کشور خبر داد.

وی گفت: این خدمات در دو بخش اصلی قابل دسته‌بندی هستند؛ خدمات پایه مانند بیمه درمانی و حمایت‌های معیشتی و برنامه‌های اجتماع‌محور نوین که با هدف بهبود کیفیت زندگی سالمندان طراحی شده‌اند.

رضازاده درباره خدمات حوزه درمان و سلامت گفت: سالمندان از پوشش بیمه‌های پایه شامل تأمین اجتماعی، بیمه سلامت و خدمات درمانی نیروهای مسلح بهره‌مند هستند. دسترسی به مراکز درمانی، یارانه دارو و خدمات توانبخشی، و نیز مراقبت‌های پرستاری در مراکز شبانه‌روزی سالمندان از دیگر خدمات قابل‌ارائه است.

وی ادامه داد: از سوی دیگر، حقوق بازنشستگی، مستمری‌های حمایتی (برای سالمندانی که فاقد درآمد ثابت یا حمایت خانوادگی هستند)، کمک‌های نقدی و غیرنقدی بهزیستی و کمیته امداد، بخشی از حمایت‌های معیشتی و اجتماعی برای سالمندانی است که فاقد درآمد ثابت یا حمایت خانوادگی هستند. در برخی شهرها نیز بسته‌های غذایی و یارانه حمل‌ونقل برای سالمندان در نظر گرفته شده است.

رئیس دبیرخانه شورای ملی سالمندان اظهار کرد: در میان برنامه‌های نوآورانه، طرح «توانمندسازی زنان سالمند تنها» با هدف ارتقاء سلامت روان، خودمراقبتی و مهارت‌های زندگی زنان سالمند بدون همسر یا خانواده در حال اجراست که این طرح شامل آموزش های خودمراقبتی، مهارت های زندگی، ارتقای اعتماد به نفس، سواد سلامت و حمایت های اجتماعی است که به‌صورت پایلوت در برخی استان‌ها آغاز شده و به تدریج در حال توسعه است.

رضازاده درباره طرح «شهر دوستدار سالمند» گفت: این طرح نیز بر اساس الگوی سازمان جهانی بهداشت، تلاش دارد با مناسب‌سازی محیط شهری برای سالمندان، تردد و حضور اجتماعی سالمندان را تسهیل کند، که شامل طراحی پیاده روها، نیمکت ها، علائم و خدمات محلی متناسب با نیاز سالمندان است. تهران، مشهد، تبریز، اصفهان و همدان از جمله شهرهایی هستند که در این مسیر گام برداشته‌اند.

وی در توضیح مراکز «مهروگفتگو» گفت: یکی دیگر از برنامه‌های مهم، راه‌اندازی مراکز «مهر و گفتگو» است؛ فضاهایی اجتماعی برای گفتگو، فعالیت های گروهی، کارگاه های آموزشی، ورزش سبک، آموزش و حمایت روانی سالمندان. این مراکز با هدف کاهش انزوای اجتماعی، افزایش نشاط روانی و تقویت تعاملات بین نسلی در محلات شکل گرفته‌اند و در همکاری با مدارس، مساجد، سراهای محله و پایگاه‌های سلامت فعالیت می‌کنند. محور اصلی این طرح، مشارکت بازنشستگان، خانواده ها و داوطلبان محلی در حمایت از سالمندان است.

رئیس دبیرخانه شورای ملی سالمندان درباره برنامه ها و پویش های فرهنگی_اجتماعی گفت: در کنار این طرح ها، می توان به پویش‌ها و برنامه‌های فرهنگی دیگری نظیر «رز مهربانی» که در روز جهانی سالمند (۹ مهر) اجرا خواهد شد، جشنواره‌ها و همایش هایی در سطح استان ها و فعالیت‌های مشترک شهرداری‌ها و سازمان‌های مردم‌نهاد با هدف گسترش فرهنگ احترام به سالمندان اشاره کرد.

مژگان رضازاده در پایان این گفتگو اظهار داشت: خدمات سالمندان در ایران ترکیبی است از خدمات پایه (درمان و بیمه، معیشت و توانبخشی) و برنامه‌های نوین اجتماع‌محور (توانمندسازی زنان سالمند تنها، شهر دوستدار سالمند، مراکز مهر و گفتگو، طرح سلام). این برنامه‌های جدید بیشتر به بعد روانی، اجتماعی و مشارکت فعال سالمندان می‌پردازند و مکمل خدمات درمانی و حمایتی هستند.

گفتنی است؛ مسئولان، خانواده‌ها و جامعه باید با همکاری و همدلی، شرایطی را فراهم آورند که سالمندان با عزت و احترام زندگی کنند و احساس کنند که هنوز جایگاهی مهم و موثر در جامعه دارند.

در نهایت، روز سالمند یادآور این است که هر فرد در مسیر زندگی خود روزی سالمند خواهد شد و جامعه‌ای پویا و انسانی است که ارزش و کرامت همه اعضایش را پاس دارد.