به گزارش خبرنگار مهر، حسین افشین، معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست‌جمهوری، در نشست رونمایی از فراخوان ستاد هوش مصنوعی در حوزه آب، انرژی و محیط زیست که امروز در محل معاونت علمی برگزار شد، گفت: همان‌طور که پیش‌تر وعده داده بودیم، نخستین فراخوان در زمینه کاربردی‌سازی مسائل کلان کشور در مهرماه برگزار می‌شود. فراخوان دوم نیز احتمالاً اواخر آذر یا اوایل دی‌ماه و سومین آن در اواخر بهمن برگزار خواهد شد. در مجموع سه فراخوان در دستور کار قرار دارد تا زمینه برای ایجاد فضای واقعی کاربردی‌سازی، حتی با مشارکت دولت به‌عنوان مشتری، فراهم شود.

وی افزود: در مرحله اول، هدف ما تسهیل و ساده‌سازی بود. پیش‌تر، اجرای یک پروژه هوش مصنوعی ممکن بود چند ماه یا حتی بیش از یک سال زمان ببرد، اما با استفاده از سامانه‌های جدید می‌توان طی یک یا دو روز به خروجی استاندارد و کم‌هزینه رسید. در همین راستا، سکوی ملی هوش مصنوعی طراحی شد تا تمام افراد، چه فاقد دانش فنی و چه متخصص، بتوانند از آن بهره‌مند شوند. این سکو به‌صورت تول‌باکس در دسترس کاربران قرار گرفته و قابلیت توسعه و افزودن ابزارهای جدید را نیز داراست.

وی ادامه داد: این سامانه قابلیت نصب در محیط‌های لوکال را نیز دارد. استفاده از سکوی ملی الزامی است، زیرا استفاده از بسترهای دیگر، هزینه‌های چندبرابری به‌دنبال دارد. با این حال، اگر سازمانی مایل باشد داده‌های خود را در محیط داخلی و تحت کنترل خود نگهداری کند، امکان نصب نسخه لوکال نیز فراهم است، به‌شرط آنکه زیرساخت‌های لازم را در اختیار داشته باشد. در این صورت امنیت داده‌ها تضمین خواهد شد. این موضوع در شورای عالی فضای مجازی بررسی و مسیر قانونی آن طی شده و سامانه حتی در صورت قطع اینترنت، بدون وابستگی به اتصال بیرونی، به فعالیت خود ادامه می‌دهد.

افشین گفت: ذخیره‌سازی داده‌ها در بستر لوکال یا ملی، بسته به میزان محرمانگی اطلاعات قابل انتخاب است. در صورت محرمانه بودن داده‌ها، ذخیره در محیط داخلی انجام می‌شود. سکوی ملی شامل مجموعه‌ای از تول‌باکس‌ها، بازارگاه‌ها و استودیوهای استاندارد است که در قالب سندباکس طراحی و از نظر امنیت و سلامت کامل ارزیابی شده‌اند، به‌طوری که کاربران می‌توانند با اطمینان از ایمنی این بستر استفاده کنند.

وی با اشاره به زمان‌بندی فراخوان‌ها اظهار کرد: مهلت فراخوان‌ها یک‌ماهه است و تمدید نخواهند شد. همان‌طور که دکتر جعفری نیز تاکید کردند، به‌دلیل فشردگی برنامه‌ها، امکان تمدید وجود ندارد. حتی اگر تنها دو یا سه طرح پذیرفته شود، کافی است؛ مهم این است که برنامه زمانی رعایت شود.

افشین افزود: نکته مهم دیگر این است که خریدار نهایی طرح‌ها دولت است. تفاوتی ندارد که این نهاد وزارت نیرو، سایر وزارتخانه‌ها یا جمعیت هلال‌احمر باشد؛ دولت به‌عنوان خریدار نهایی، طرح‌ها را خریداری و به متقاضیان واگذار می‌کند.

وی درباره حمایت مالی از طرح‌ها گفت: پروژه‌ها در صورت موفقیت، مشمول حمایت بلاعوض خواهند شد. برای این منظور نیازی به ضمانت‌های پیچیده مانند ارائه سند ملکی یا تضمین بانکی نیست. حمایت‌های مالی از طریق ثبت تسهیلات یا اخذ چک قابل انجام است؛ به شرط آنکه پروژه به موفقیت برسد.

معاون علمی رئیس‌جمهور افزود: موفقیت پروژه‌ها دو معیار اصلی دارد. اول، رعایت زمان‌بندی مشخص‌شده در قرارداد است. به‌عنوان مثال، اگر پروژه‌ای در مدت شش ماه باید اجرا شود اما به هشت ماه برسد، دیگر موفق تلقی نمی‌شود. زمان تحویل از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا تأخیر می‌تواند اثربخشی پروژه را کاهش دهد.

وی ادامه داد: دومین معیار، تحقق اهداف فنی پروژه است. گاهی به دلیل طولانی شدن زمان اجرا یا تغییر شرایط، پروژه‌ها کارایی خود را از دست می‌دهند و حتی فناوری آن‌ها منسوخ می‌شود. برای جلوگیری از این مشکل، زیرساخت‌ها طوری طراحی شده‌اند که توازن بین سرعت و کیفیت در اجرای پروژه‌ها حفظ شود.

افشین درباره ویژگی‌های پروژه‌های قابل پذیرش در فراخوان‌ها گفت: پروژه‌ها باید در فضای واقعی و با استفاده از داده‌های موجود تعریف شوند. به این معنا که تجهیزات و سنسورهای موردنیاز از قبل وجود داشته باشند و پروژه به نصب یا تولید زیرساخت جدید وابسته نباشد. طرح‌هایی که در فضای فرضی یا خام طراحی شده باشند، تأیید نخواهند شد.

وی افزود: برای اجرای هر پروژه، حضور دو شرکت یا نهاد ضروری است؛ یکی با تخصص فنی یا مشاوره‌ای در حوزه موضوعی پروژه، مانند دانشگاه یا اندیشکده، و دیگری شرکت دانش‌بنیانی که قرارداد رسمی با ما خواهد داشت. این شرکت دانش‌بنیان می‌تواند در حوزه هوش مصنوعی یا در حوزه تخصصی مرتبط با پروژه (آب، انرژی یا امداد و نجات) فعالیت داشته باشد. ضروری است که حداقل یکی از این دو نهاد دانش‌بنیان باشد.

معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور، درباره شرکت‌های دانش‌بنیان در حوزه انرژی اظهار کرد: شرکت دانش‌بنیان فعال در این حوزه باید روی مسائل کلان مسئله تسلط داشته باشد؛ یعنی نمی‌توانیم یک شرکت که صرفاً سنسور خاصی مثل سنسور دمایی که در کوره‌ها یا نیروگاه‌ها استفاده می‌شود، بسازد را مدنظر قرار دهیم.پروژه فرد باید در واقع کلان موضوع را بداند یا این موضوع برای ما اثبات شود که آن شرکت ممکن است در محصول خودش دانش‌بنیان باشد، اما تیمی که بتواند این قدرت فنی را داشته باشد، مشخص باشد و بتوانیم متوجه شویم.

وی ادامه داد: درباره نحوه قرارداد، اولاً قرارداد با شرکت دانش‌بنیان بسته می‌شود. به محض اینکه قرارداد نوشته شد، باید مشخص باشد که انجام می‌دهد. پس از بستن قرارداد با آن شرکت، یک هفته فرصت دارد که قرارداد ذیل قرارداد ما را بین آن شرکت و نفر دوم که می‌تواند شرکت مشاور، دانشگاه یا شخصیت حقوقی باشد، منعقد کند. دومی باید حتماً شخصیت حقوقی باشد و نمی‌تواند حقیقی باشد.

وی افزود: اگر پس از یک هفته این قرارداد ارائه نشود، قرارداد منتفی خواهد شد. این شرط را هم داریم که مشخص باشد. پس یک قرارداد می‌بندیم که در پروپوزال مشخص است و قرارداد ذیل آن بسته می‌شود. معنای این قرارداد این است که اگر شرکت حقوقی زمان را رعایت نکند، ما به آن توجه نمی‌کنیم چون نگفتیم حتماً باید با فلان شرکت قرارداد ببندید یا حتماً باید با فلان اندیشکده قرارداد ببندید.

افشین خاطرنشان کرد: حتماً باید پروژه موفق و سر موقع تمام شود، چون تأخیر در انجام پروژه برای کشور ضرر دارد. وی ادامه داد: این پروژه‌ها هرچه زودتر تمام شوند، بهتر است، چون هر تأخیر عدم‌النفع برای کشور به همراه دارد.

معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان رییس جمهور  افزود: ما در ارزیابی پروژه‌ها، زمان و کیفیت انجام کار را در نظر می‌گیریم و تاکید داریم که دستگاه‌های مربوطه همکاری کنند. وی ادامه داد: خواهش ما این است که در این فراخوان، جلسه‌ای جداگانه برای تبادل نظر با نمایندگان حوزه آب و کارشناسان برگزار شود. هر شرکت حداکثر می‌تواند در دو فراخوان شرکت کند و دو پروپوزال ارائه دهد.

وی ضمن تاکید بر اینکه شرکت‌ها باید حتماً پیش از ارائه طرح، از وجود داده‌ها مطمئن باشند و بدانند که داده‌ها وجود دارد و می‌توانند از آن استفاده کنند، گفت: اجازه دهید از داده‌های موجود استفاده شود، نه اینکه برای پروژه مجبور به نصب سنسور یا ایجاد زیرساخت جدید شویم، زیرا در این صورت پروژه صرفاً یک عدد خواهد بود و نشان‌دهنده احاطه به موضوع نیست.

معاون علمی رییس جمهور گفت: ممکن است ایده‌ای برای نصب یا اجرا داشته باشند، اما ما فعلاً می‌خواهیم با داده‌های موجود سیستم را بهینه کنیم و این پروژه‌ها باید به درد بخور باشند؛ یعنی حتماً باید بهره‌وری را افزایش دهند، دقت نظارت را بهبود ببخشند، یا عملیات امداد و نجات را تسریع کنند و تنوع بخشی در لحظات اضطرار را کاهش دهند.

وی تصریح کرد : نکته مهم این است که انتخاب پروژه‌ها بر اساس تعامل خوب با شما و دستگاه‌های مرتبط است. ممکن است ما حوزه‌های دیگری هم اولویت داشته باشیم، ولی شاید آن دستگاه هنوز نیازش را احساس نکرده باشد. جمع‌بندی ما این است که سازمان‌ها در این سه حوزه علاقمند و پیشرو هستند. ما در جلسات با هلال احمر به این نتیجه رسیدیم که تا عید حداقل سه تا چهار محصول خوب از این پروژه‌ها خواهیم داشت و علاقه‌مندی سازمان کاملاً مشهود است.

افشین افزود: خواهش ما این است که پروژه‌ها زودتر جمع‌بندی شوند. ما حداکثر زمان اجرای پروژه‌ها را دوازده ماه در نظر گرفتیم و پروژه‌هایی که زمان کمتر و اثر بخشی بیشتر داشته باشند اولویت بالاتری دارند. وی ادامه داد: لطفاً ده پروژه به ترتیب اولویت انتخاب کنید، اگر پروژه‌ای زمان کمتری دارد و اولویت بیشتری دارد، آن را انتخاب کنید، حتی اگر پروژه‌ای یک سال طول بکشد، چون می‌خواهیم بهترین نتایج را بدست آوریم.

افشین ضمن بیان این مطلب که ما آمادگی داریم هر موضوعی که در مسائل کلان کشور می‌تواند به بهره‌وری کمک کند، به توزیع بهتر انرژی یا امداد و نجات یاری رساند، هزینه‌ها را کاهش دهد، کیفیت را افزایش دهد و ایمنی را بالا ببرد، از هوش مصنوعی در آن استفاده کنیم، گفت: حوزه‌های بعدی نیز به زودی اعلام و ادامه خواهند یافت.

معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان رییس جمهور افزود: شاید یادتان باشد وقتی طرف حساب ما وزارتخانه‌ها هستند، تیم‌های خوب به این آسانی بیرون نمی‌روند و همکاری می‌کنند که این نکته بسیار مهمی است. من شخصاً حداقل در جمعیت هلال احمر شاهد استقبال بالایی هستم و اگر خودم می‌خواستم انتخاب کنم، حتماً انتخاب می‌کردم چون علاقه شدیدی در آنجا وجود دارد.

افشین با اشاره به اینکه البته یک ددلاین داریم که می‌خواهیم حداقل یک یا دو محصول‌مان تا عید آماده شود، گفت: نیرو بخش داده‌های خوبی دارد و سیستم شده است، پس می‌توان روی آن کار کرد. پیشتاز هم در حوزه‌های نوآوری و فناوری فعال است و فکر می‌کنم این فراخوان فرصتی خوب برای گردهم آمدن شرکت‌های مختلف است.

وی افزود: البته ممکن است برخی شرکت‌ها به دلیل اعلام ناگهانی فراخوان، فرصت شرکت نکردن داشته باشند. ما می‌دانیم که بعضاً نوشته‌هایمان خوانده یا دیده نمی‌شود و برداشت‌ها درست نیست، به همین دلیل خواستیم خودمان این موضوع را شفاف بیان کنیم.